The theoretical and methodological framework of the undertaken issue is indicated by basic notional categories - culture, value and valuing orientations. While analyzing the philosophical and educational context, assumptions of social and cultural anthropology were applied (with a special focus on its anthropocentric-cultural current), (phenomenologically orientated) axiology and cognitive psychology (with the use of its cognitive-developmental theories). Assumption was also made concerning the exploration of youth’s image of the axiological world and the valuing orientations manifested by them, that make it possible to learn the way(s) rooted in culture and experience, in which learners understand themselves, Others and the world.

Rozważania podjęte w artykule dotyczą orientacji wartościujących przejawianych przez czeskich uczniów, na stałe zamieszkujących w Stanach Zjednoczonych Ameryki. W ostatnich kilkudziesięciu latach język czeski w tym kraju znajduje się w regresie. Nasi rodacy, którzy przybyli tu w trakcie głównej fali emigracyjnej w większości już się zamerykanizowali, dlatego jest niezwykle ważne, by szkoły z czeskim językiem nauczania nadal prowadziły naukę języka czeskiego oraz przekazywały informacje o czeskich realiach, co pozwoli na włączenie tego języka do systemu wartości nie tylko osób niedawno przybyłych, ale i pozostałych generacji. W badaniach własnych wykorzystano metody projekcji, służące opisowi przez uczniów preferowanych wartości, jak również pogłębionego wywiadu, umożliwiającego poznanie znaczenia języka czeskiego dla uczniów żyjących poza granicami kraju.