Pierwsza dekada przemian. Polska szkoła na łamach tygodników opinii (1989–1999)

  • Author: Dariusz Gołębiowski
  • Institution: Uniwersytet Opolski
  • Year of publication: 2020
  • Source: Show
  • Pages: 211-242
  • DOI Address: https://doi.org/10.15804/acno2020107
  • PDF: acno/9/acno202007.pdf

The first decade of transition. Polish school in opinion magazines (1989–1999)

The turn of 1989 did not bring any structural changes in education. For the next decade there was a two-tier general education system based on an 8-year primary school and a 4-year high school. This was the shape of the Polish school as early as 1961 and it did not change until the end of the 20th century. However, this does not mean that there were no changes in the educational system. Discussions on the shape and needs of the Polish school in the new political and economic reality were also reflected in the opinion magazines. The article is a concise analysis of texts dealing with the broadly understood economic condition of Polish schools, social position of teachers and school problems of children and young people appearing in “Polityka”, “Wprost” and “Tygodnik Powszechny” in the years 1989–1999.

BIBLIOGRAFIA:

  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 listopada 1988 r. w spra­wie form współdziałania rodziców i opiekunów ze szkołami i organami nad­zorującymi szkoły, Dz.U. 1988, nr 37, poz. 292.
  • Uchwała Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 13 październi­ka 1973 r. w sprawie systemu edukacji narodowej, M.P. 1973, nr 44, poz. 260.
  • Ustawa z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania, Dz.U. 1961, nr 32, poz. 160.
  • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, Dz.U. 1982, nr 3, poz. 19.
  • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, Dz.U. 1991, nr 95, poz. 425.
  • Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. 1990, nr 16, poz. 95.
  • Zarządzenia Ministra Oświaty z dnia 25 września 1965 r. w sprawie dostosowania or­ganizacji szkół ogólnokształcących i zawodowych do zmian wynikających z usta­wy o rozwoju systemu oświaty i wychowania, M.P. 1965, nr 54, poz. 282.
  • Dobra i nowoczesna szkoła – kontynuacja przemian edukacyjnych, Warszawa 1993.
  • Edukacja alternatywna w XXI wieku, B. Śliwerski, Z. Melosik, Poznań–Kra­ków 2010.
  • Edukacja narodowym priorytetem. Raport o stanie i kierunkach rozwoju edukacji narodowej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 1989.
  • Gribble D., Edukacja w wolności. W poszukiwaniu idealnego systemu kształcenia, Kraków 2005.
  • Juul J., Kryzys szkoły. Co możemy zrobić dla uczniów, nauczycieli i rodziców, Pod­kowa Leśna 2014.
  • Koralewicz J., Ziółkowski M., Mentalność Polaków. Sposoby myślenia o polityce, go­spodarce i życiu społecznym w końcu lat osiemdziesiątych, Poznań 1990.
  • Krajewski M., Historia wychowania i myśli pedagogicznej, Płock 2006.
  • Pyter M., Prawne zasady funkcjonowania oświaty w Polsce Ludowej, „Studia Iuridica Lubliniensia” 2015, nr 4, vol. XXIV, s. 113–118.
  • „Poplątanie z pomieszaniem” (listy), „Polityka” 1994, nr 25, s. 19.
  • „Poplątanie z pomieszaniem” (listy), „Polityka” 1994, nr 27, s. 23.
  • Balicka M., Gajdziński P., Przywileje w III RP, „Polityka” 1995, nr 45, s. 3––8.
  • Balicka M., Sfera niematerialna, „Wprost” 1993, nr 20, s. 25–26.
  • Balicka M., Tańczący z pętami, „Wprost” 1991, nr 44, s. 27.
  • Berg P., Pasek W., Nauka idzie w las, „Wprost” 1991, nr 49, s. 52–54.
  • Bobiński W., Szkoła chora na nijakość, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 43, s. 4.
  • Braun M., Wyważanie otwartych drzwi, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 48, s. 4.
  • Burnetko K., Szkoła okresu przejściowego, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 13, s. 6.
  • Chrząstowska B., Marnotrawić energię?, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 30, s. 7.
  • Domański H., Od profesora do handlarza, „Polityka” 1991, nr 29, s. 3.
  • Duda R., Dyplom na ścianę, „Polityka” 1993, nr 29, s. 14.
  • Dziadul J., Szkoła bezrobocia, „Polityka” 1995, nr 28, s. 6.
  • Dziuba T., Pelc J.A., Szkoła deficytu, „Wprost” 1996, nr 39, s. 36–37.
  • Egzamin państwowy. Rozmowa z Włodzimierzem Paszyńskim, stołecznym kura­torem oświaty, „Polityka” 1993, nr 21, s. 12–13.
  • Egzamin z cywilizacji. Rozmowa z prof. Henrykiem Samsonowiczem, ministrem edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego (rozmawiał Stanisław Janecki), „Wprost” 1996, nr 9, s. 17.
  • Filas A., Antyszkoła, „Wprost” 1997, nr 37, s. 36.
  • Filas A., Opakowanie zastępcze, „Wprost” 1997, nr 20, s. 30–31.
  • Gadacz T., Ethos i pieniądze, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 21, s. 3.
  • Gadacz T., Nauczyciel: powołanie czy zawód?, „Tygodnik Powszechny” 1995, nr 26, s. 11.
  • Gawrecki L., Kadrowe zawirowania, „Polityka” 1990, nr 36, s. 3.
  • Gawrecki L., Mało może, wszystko musi, „Polityka” 1989, nr 17, s. 7.
  • Gawrecki L., Nędzna szkoła, nędzny nauczyciel, „Polityka” 1993, nr 22, s. 4.
  • Gawrecki L., Oświata przy świeczkach, „Polityka” 1991, nr 36, s. 10.
  • Gawrecki L., Środki specjalne, „Polityka” 1995, nr 9, s. 23.
  • Gawrecki L., Z woli podwładnych, „Polityka” 1990, nr 17, s. 6.
  • Giziński J., Język kołkiem, „Wprost” 1991, nr 35, s. 25.
  • Godewski A., Szkoła bez przerwy, „Wprost” 1995, nr 15, s. 32–33.
  • Gowin J., Egzamin dojrzałości, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 21, s. 3.
  • Górecki W., Bat na muły, „Wprost” 1991, nr 13, s. 19–20.
  • Górnicka A., Lekcja polskiego, „Polityka” 1993, nr 3, s. 12.
  • Grabowski K., Egzamin niedojrzałości, „Wprost” 1996, nr 20, s. 83.
  • Gruszka-Zych B., Po której jesteśmy stronie?, „Gość Niedzielny” 1990, nr 12, s. 3.
  • Inglot J., Szymczyk A., Janiszewska D., Idą nowi ludzie, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 22, s. 4.
  • Janecki S., Absolwent pod ścianą, „Wprost” 1994, nr 23, s. 27–28.
  • Janecki S., Inkubator liderów, „Wprost” 1994, nr 36, s. 27.
  • Janecki S., Katastrofa edukacyjna, „Wprost” 1996, nr 9, s. 20–22.
  • Janecki S., Kult łopaty, „Wprost” 1994, nr 1, s. 32–33.
  • Janecki S., Saprofity i pasożyty, „Wprost” 1993, nr 35, s. 30–31.
  • Janicki M., Prawda nieco ulepszona, „Polityka” 1990, nr 35, s. 3.
  • Jestem swój. Rozmowa z prof. Zdobysławem Flisowskim, ministrem edukacji naro­dowej (rozmawiały Dobrochna Kędzierska i Dorota Romanowska), „Wprost” 1993, nr 17, s. 13–14.
  • Jędrzejewska J., Sojusz toksycznych, „Polityka” 1994, nr 21, s. 17.
  • Jósewicz M., „Ołowiane oko”, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 43, s. 4.
  • Kamiński W., Grzechy polskiej szkoły, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 42, s. 14.
  • Kardaś B., Paliwoda M., Radtke M., Lektury licealistów, „Polityka” 1993, nr 26, s. 18.
  • Kołcz B., Źle się dzieje w polskiej szkole..., „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 37, s. 5.
  • Kołodziejska J., Szkoła czytania, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 22, s. 14.
  • Komu indeks? O egzaminach wstępnych na polonistykę mówi Marian Stala (wy­słuchał Jan Strzałka), „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 30, s. 7.
  • Kot W., Czego Jaś się nie nauczy, „Wprost” 1990, nr 37, s. 28–29.
  • Kot W., Leszczyński W., Ucieczka do przodu, „Wprost” 1993, nr 19, s. 21––22.
  • Kot W., Początki myślenia, „Wprost” 1990, nr 35, s. 8–9.
  • Kot W., Świadectwo niedojrzałości, „Wprost” 1991, nr 21, s. 15–17.
  • Kotlet mielony. Rozmowa z Robertem Głębockim, ministrem edukacji narodowej, „Wprost” 1991, nr 37, s. 13–15.
  • Kowalczykowa A., Nasza szkapa i inne nieszczęścia, „Polityka” 1995, nr 8, s. 16.
  • Krasnowska V., Faraon Władysław Łokietek, „Polityka” 1996, nr 3, s. 25.
  • Legutko P., Pogoda dla „Siłaczek”, „Tygodnik Powszechny” 1989, nr 32, s. 8.
  • Legutko P., Przewietrzyć szkołę i... uwolnić słonia!, „Tygodnik Powszechny” 1989, nr 49, s. 4.
  • Leśniewski B., Dyrektor w oślej ławce, „Wprost” 1991, nr 23, s. 43.
  • Leśniewski B., Szoszkiewicz A., Piętno niewiedzy, „Wprost” 1995, nr 36, s. 30.
  • Łuczak M., Drugi obieg, „Wprost” 1994, nr 36, s. 29–30.
  • Łuczak M., Klasówka z rachunków, „Wprost” 1991, nr 37, s. 19–20.
  • Łukomska A., Magister nauk niepotrzebnych, „Wprost” 1991, nr 35, s. 22.
  • Łukomska A., Majątek w tornistrze, „Wprost” 1992, nr 34, s. 46–47.
  • Maciąg W., Czego uczy szkoła?, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 13, s. 4.
  • Majcherek J.A., Edukacja fragmentaryczna, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 47, s. 3.
  • Majcherek J.A., Pułapki reglamentacji, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 34, s. 3.
  • Merdas A., „Skarb”?, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 35, s. 11.
  • Michalak J., Einstein bez szans, „Wprost” 1992, nr 36, s. 27–29.
  • Michalak J., Głupi – jak Polak?, „Wprost” 1992, nr 12, s. 15–17.
  • Michalak J., Nauka w las, „Wprost” 1991, nr 37, s. 11.
  • Michalak J., Piętno geniusza, „Wprost” 1992, nr 51–52, s. 43–44.
  • Michalak J., Szkoła przetrwania, „Wprost” 1993, nr 17, s. 14–16.
  • Na co nas nie stać? Z prof. dr hab. Romanem Dudą, wiceministrem Edukacji Na­rodowej, rozmawia Magdalena Bajer, „Tygodnik Powszechny” 1992, nr 18, s. 6.
  • Najduchowska H., Równać czy nie równać, „Polityka” 1989, nr 17, s. 10.
  • Nalać z próżnego. Z Waldemarem Manugiewiczem, wiceministrem finansów, roz­mawia Ewa Szemplińska, „Polityka” 1993, nr 21, s. 3.
  • Nowakowska E., Bez głowy, „Polityka” 1990, nr 50, s. 6.
  • Nowakowska E., Ciągle pod górkę, „Polityka” 1997, nr 47, s. 3–8.
  • Nowakowska E., Do poprawki, „Polityka” 1996, nr 19, s. 80.
  • Nowakowska E., Kłótnie przy dzieciach, „Polityka” 1993, nr 21, s. 12–13.
  • Nowakowska E., Kosztem mózgu, „Polityka” 1993, nr 6, s. 20.
  • Nowakowska E., Nowe w szkole, „Polityka” 1991, nr 30, s. 6.
  • Nowakowska E., Pensja za pensum, „Polityka” 1997, nr 38, s. 85–86.
  • Nowakowska E., Szybkie dojrzewanie, „Polityka” 1995, nr 20, s. 12.
  • Nowakowska E., Trzebienie przez zadymę, „Polityka” 1991, nr 12, s. 10.
  • Nowakowska E., Tumult wokół kasy, „Polityka” 1996, nr 19, s. 16.
  • Nowakowska E., W łatach czy w jedwabiach?, „Polityka” 1994, nr 27, s. 23.
  • Nowakowska E., Wyjdź dziecię (z przedszkola), „Polityka” 1991, nr 32, s. 4.
  • Nowakowska E., Żebyś cudze dzieci uczył, „Polityka” 1996, nr 35, s. 3–7.
  • Nowakowska E., Życie pod budą, „Polityka” 1996, nr 17, s. 25.
  • edukacji narodowej z prof. dr. Henrykiem Samsonowiczem rozmawia Magda­lena Bajer, „Tygodnik Powszechny” 1989, nr 45, s. 1, 3.
  • Okoński M., Wizytacja, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 26, s. 5.
  • Olejnik K., Młodość w bezruchu, „Wprost” 1995, nr 44, s. 52.
  • Olszewska B.W., Ostatni dzwonek, „Polityka” 1993, nr 20, s. 1, 13.
  • Olszewska B.W., Wiedza w cenie, „Polityka” 1993, nr 34, s. 21.
  • Paszyński W., Strajk i co dalej?, „Polityka” 1993, nr 22, s. 4.
  • Pęczak M., Lektury przymusowe, czyli mordowanie Miłoszem, „Polityka” 1997, nr 37, s. 8.
  • Pilch T., Stan zamrożenia, „Polityka” 1993, nr 44, s. I.
  • Podgórska J., Klasa dla siebie, „Polityka” 1995, nr 14, s. 8.
  • Pomianowska M., Wraca Ola z przedszkola, „Polityka” 1991, nr 23, s. 7.
  • Rogulska A., Co to jest bidet?, „Wprost” 1991, nr 39, s. 21–22.
  • Sarjusz-Wolski M., Ostatni dzwonek, „Wprost” 1993, nr 36, s. 11.
  • Sarzyński P., Kuszenie czytanką, „Polityka” 1995, nr 37, s. 15.
  • Sarzyński P., Reforma między ławkami, „Polityka” 1990, nr 6, s. 7.
  • Sarzyński P., Rodzice w natarciu, „Polityka” 1989, nr 14, s. 6.
  • Sarzyński P., Ustawianie dzieci, „Polityka” 1994, nr 5, s. 12–13.
  • Sławiński S., Tyle wiedzy ile pożytku, „Polityka” 1993, nr 48, s. VI.
  • Socha R., Międzynarodówka ambitnych, „Polityka” 1995, nr 20, s. 13.
  • Spór o szkołę (listy), „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 25, s. 5; nr 27, s. 8.
  • Spór o szkołę (listy), „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 29, s. 8.
  • Spór o szkołę (listy), „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 31, s. 8.
  • Spór o szkołę (listy), „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 32, s. 6.
  • Szkutnik L. L., Polak w angielskim basenie, „Polityka” 1997, nr 3, s. 72.
  • Szostkiewicz M., Pauza, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 20, s. 4.
  • Szpecht P., Absolwent w poczekalni, „Wprost” 1990, nr 22, s. 10–12.
  • Środa M., Rozciąganie mózgu, „Polityka” 1994, nr 21, s. 16.
  • To będzie proces, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 19, s. 4.
  • Urbanek M., Ściągi dla Gałkiewicza, „Polityka” 1995, nr 39, s. V.
  • Wejście klinem. Rozmowa z Aleksandrem Łuczakiem, wicepremierem, ministrem edukacji narodowej (rozmawiali Piotr Gabryel, Stanisław Janecki, Dobrochna Kędzierska), „Wprost” 1993, nr 46, s. 13–14.
  • Wielecki K., Oświata oblewa maturę, „Polityka” 1996, nr 22, s. 73.
  • Wielecki K., Węzeł akademicki, „Polityka”1989, nr 39, s. 10.
  • Wieszołek J., Czy ustawa zmieni oświatę?, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 41, s. 7.
  • Władyka W., Poplątanie z pomieszaniem, „Polityka” 1994, nr 20, s. 1, 21.
  • Władyka W., Przerwa na wakacje, „Polityka” 1994, nr 30, s. 20.
  • Zarembina J., Będąc młodą nauczycielką, „Polityka” 1993, nr 15, s. 11.
  • Zieliński M., Teraz mi dajcie, na później schowajcie i z wami będę jadł, „Tygo­dnik Powszechny” 1993, nr 21, s. 3.
  • Zięba M., Czarny pesymizm laika, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 25, s. 2.
  • Źróbik W., Wyczyn, „Polityka” 1989, nr 43, 10.
  • http://matura-ib.blogspot.com/p/informacje.html
  • http://www.ptde.org/pluginfile.php/1270/mod_page/content/7/97.pdf
  • https://fundusz.org/
  • https://innpoland.pl/151559,po-tym-strajku-nauczyciele-nie-dostali-podwyzek­-ale-upadl-rzad-i-parlament; https://krytykapolityczna.pl/kraj/zapomniany­-bunt-nauczycieli-desperak/
  • https://www.ibo.org/

reforms of education Education history of Polish press

Message to:

 

 

© 2017 Adam Marszałek Publishing House. All rights reserved.

Projekt i wykonanie Pollyart