Trudne parlamentarne początki? Posłowie debiutanci Sejmu IX i X kadencji na listach wyborczych

Difficult parliamentary beginnings? ‘Rookie MPs’ in Poland of the 9th and 10th term on the electoral lists

This article presents statistical data on the ‘rookie MPs’ of the 9th and 10th Sejm of the Republic of Poland. The authors, by means of a statistical analysis of the election results, point out the factors that make it possible to win a parliamentary seat for the first time and the prospect of retaining it in the next term. Three groups of MPs were analysed: rookies winning their MPs mandate for the first time in 2019, 2019 rookies seeking reelection in 2023 and rookies winning their MPs mandate for the first time in 2023. The analysis carried out in this way made it possible to identify the determinants of winning a mandate and possibly retaining it. Based on the research, it can be concluded that is the place on the electoral list that is important for first-time electoral success.

W artykule przedstawiono dane statystyczne dotyczące „posłów debiutantów” Sejmu IX i X kadencji. Autorzy za pomocą analizy statystycznej wyników wyborczych wskazują na czynniki umożliwiające zdobycie mandatu poselskiego po raz pierwszy oraz perspektywę jego utrzymania w kolejnej kadencji. Analizie poddano trzy grupy posłów: debiutantów zdobywających mandat po raz pierwszy w 2019 roku, debiutantów z 2019 roku, którzy ubiegali się o reelekcję w 2023 roku, oraz debiutantów, którzy zdobyli swój mandat po raz pierwszy w 2023 roku. Tak przeprowadzona analiza pozwoliła wskazać czynniki determinujące uzyskanie mandatu i ewentualne jego utrzymanie. Na podstawie badań można stwierdzić, że to miejsce na liście wyborczej ma istotne znaczenie dla pierwszego wyborczego sukcesu.

BIBLIOGRAFIA:

• Chełstowska, A., Druciarek, M., Niżyńska, A., Skoczylas, N. (2015). Udział kobiet w wyborach parlamentarnych w 2015 roku. Wyniki monitoringu obserwatorium równości płci. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Flis, J. (2014). Złudzenia wyboru. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Gendźwiłł, A., Raciborski, J. (2014). Jak głosują wyborcy w warunkach preferencyjnych list wyborczych: przypadek Polski. Decyzje, 22, 47–63. DOI: 10.7206/DEC.1733–0092.33.
• Katz, R. S., Mair, P. (1993). The Evolution of Party Organizations in Europe: Three Faces of Party Organization. American Review of Politics, 14, 593–617. DOI: https://doi.org/10.15763/issn.2374–7781.1993.14.0.593–617.
• Lewandowski, A. (2020). Posłowie debiutanci w Sejmie VII, VIII i IX kadencji. Przyczynek do analizy zjawiska wymiany partyjnych elit. Świat Idei i Polityki, 9, 79–99.
• Mair, P. (1994). Party Organizations: From Civil Society to the State. W: R. S. Katz, P. Mair (red.). How Parties Organize. Change and Adaptation in Party Organizations in Western Democracies, London: SAGE.
• Matyja, R. (2013). Rywalizacja polityczna w Polsce. Kraków–Rzeszów: Ośrodek Myśli Politycznej.
• Matyja, R., Sajduk, B. (2016). Wybory 2014–2015 a przemiany elit politycznych Trzeciej Rzeczypospolitej. Kraków–Rzeszów: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie.
• Olson, D. M. (1995). Democratic Legislative Institutions: A Comparative View. New York: Routledge.
• Pacześniak, A. (2021). Proces selekcji kandydatów na posłów do Parlamentu Europejskiego a stabilność personalna polskiej delegacji. Przegląd Europejski, 2(60), 71–86.
• Raciborski, F., Rakocy, K. (2009). Internet, politcy, wybory – o moźliwości badań zawrtości Internetu do przewidywania wyników wyborów. W: M. Zahorska, E. Nasalska (red.). Wartości, polityka, społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Raciborski, J. (2005). Rywalizacja czy kooperacja? O listach partyjnych w wyborach parlamentarnych. W: U. Jakubowska, K Skarżyńska (red.). Demokracja w Polsce. Doświadczenie zmian. Warszawa: Academica – Wydawnictwo SWPS.
• Sobolewska-Myślik, K., Kosowska-Gąstoł, B., Borowiec, P. (2010). Struktury organizacyjne polskich partii politycznych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Stępień, P. (2023). „Jedynki” i „lokomotywy wyborcze”. Pobrano z: https://mamprawowiedziec.pl/czytelnia/artykul/jedynki-i-lokomotywy-wyborcze.
• PKW. (2023). Strona internetowa Państwowej Komisji Wyborczej. (2023). Pobrano z: pkw.gov.pl.
• Sejm RP. (2023). Strona internetowa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Pobrano z: sejm.gov.pl.
• Verzichelli, L. (1996). The New Members of Parliament. W: R.S. Katz, P. Ignazi (red.). Italian Politics. The Year of The Tycoon. London: Routledge.
• Wesołowski, W., Mielczarek, P. (1999). Zmienność i stabilizacja warstwy politycznej: cztery Sejmy okresu transformacji. Studia Socjologiczne, 3(154), 37–81.
• Wincławska, M., Brodzińska-Mirowska, B. (2016). Niewykorzystane szanse. Polskie partie polityczne w działaniu. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Wojciechowski, Ł., Żmigrodzki, R. (2014). Mechanizm kwotowy w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w 2011 roku. Prawo i Polityka, 5, 73–91.
• Wojtasik, W. (2013). Wyborcza selekcja elit politycznych w Polsce. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, 38, 153–171.