Antyimperialny czy antyukraiński? Medialny dyskurs (anty)wojenny polskiej lewicy radykalnej – na podstawie postów na platformie Facebook

Anti-imperial or anti-ukrainian? Media (anti)war discourse of the Polish radical left – based on posts on Facebook platform

The aim of this article is a critical analysis of the anti-war discourse of the Polish radical left organizations based on posts published on their official Facebook profiles. The author outlines the theoretical and methodological background based on the ideas of Teun van Dijk and Ruth Wodak. He draws attention to the characteristic features of the radical left’s anti-war discourse and its internal differentiation. The qualitative analysis of the language used by the Polish Workers’ Party towards the Ukrainian and Russian troops and authorities will show a significant disproportion in its criticism of the actions of the former. The author focuses on the issue of the stigmatizing language used within the discourse conducted by the Polish Workers’ Party.

Celem niniejszego artykułu jest Krytyczna Analiza Dyskursu antywojennego polskiej lewicy radykalnej, na podstawie postów publikowanych na oficjalnych profilach Polskiej Partii Robotniczej, Komunistycznej Partii Polski i Alternatywy Socjalistycznej na platformie Facebook. Autor nakreśla podłoże teoretyczne i metodologiczne w oparciu o koncepcje Teuna van Dijka i Ruth Wodak. Zwraca uwagę na cechy charakterystyczne antywojennego dyskursu radykalnej lewicy i jego wewnętrzne zróżnicowanie. Jakościowa analiza języka stosowanego przez PPR wobec wojsk i władz ukraińskich i rosyjskich wykaże znaczącą dysproporcję w krytyce działań tych pierwszych, niemal w całości przerzucając ciężar odpowiedzialności za konflikt na stronę ukraińską i wskazując na przewagę moralną strony rosyjskiej. Autor pochyla się nad kwestią stygmatyzującego języka, używanego w ramach dyskursu prowadzonego przez PPR. Temat ten został wybrany ze względu na niewielki udział omawianego dyskursu w polskiej debacie publicznej.

BIBLIOGRAFIA:

• Centralna Komisja Wyborcza Ukrainy (2014). Protokoł Central’noї wyborczoї komisiї pro rezul’taty wyboriw narodnych deputatiw Ukraїny u zahalnoderżawnomu bahatomandatnomu wyborczomu okruzi. Pobrane z: http://www.cvk.gov.ua/info/protokol_bmvo_ndu_26102014.pdf.
• Foucault, M. (1970). Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w Collège de France 2 grudnia 1970. Tłum. M. Kozłowski. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
• France 24. (2022). Azov Regiment takes centre stage in Ukraine propaganda war. Pobrane z: https://www.france24.com/en/live-news/20220325-azov-regiment-takes-centre-stage-in-ukraine-propaganda-war.
• Glavcom. (2019). Jarosz, Tiahnybok ta Biłecʹkyj taky sformuwały jedynyj spysok na wybory. Pobrane z: https://glavcom.ua/country/politics/yarosh-tyagnibok-bileckiy-aki-sformuvali-jediniy-spisok-na-vibori-600508.html.
• Iszczenko, W. (2014). Ukraine has ignored the far right for too long – it must wake up to the danger. Pobrane z: https://www.theguardian.com/commentisfree/2014/nov/13/ukraine-far-right-fascism-mps.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483, art. 13.
• Kopińska, V. (2017). Koncepcja czteropoziomowego kontekstu Ruth Wodak jako wyraz interdyscyplinarności w analizie dyskursu. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja, 2(12), 185–195. DOI: 10.14746/se.2017.12.9.
• Lenin, W. (1949). Imperializm jako najwyższe stadium kapitalizmu. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
• Loewe, I. (2014). Dyskurs medialny – przegląd stanowisk badawczych. Forum Lingwistyczne, 1, 9–16.
• Malendowicz, P. (2022). Wojna jako konflikt interesów. Stanowisko wybranych ruchów radykalnej lewicy wobec wojny w Ukrainie. Studia Politologiczne, 66, 305–326. DOI: 10.33896/Spolit.2022.66.14.
• Newman, D. (2014). Ukraine conflict: ‘White power’ warrior from Sweden. Pobrane z: https://www.bbc.com/news/world-europe-28329329.
• Parafianowicz, Z. (2019). Azow to realny problem. Neonazistowski pułk opłaca ukraińskie wojsko, policję i ministerstwa. Pobrane z: https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1439737,pul-azow-ukraina-strefa-wplywow.html.
• Polska Partia Robotnicza (2021). Program Polskiej Partii Robotniczej. Pobrane z: https://robotnicza.org/?p=1639.
• Polska Partia Robotnicza (2022). O nas. Pobrane z: https://robotnicza.org/?page_id=14.
• Rękawek, K. (2022). Pułk Azow – neonaziści, kibole czy obrońcy Ukrainy? [ROZMOWA]. Pobrane z: https://oko.press/pulk-azow-neonazisci-kibole-czy-obroncy-ukrainy-rozmowa.
• Rossoliński-Liebe, G. (2009). Obraz Stepana Bandery w polskiej świadomości narodowej. Pobrane z: https://zaxid.net/obraz_ztepana_bandery_w_polzkiej_swiadomosci_narodowej_n1174410.
• Sasińska-Klas, T. (2014). Analiza dyskursywna i jej zastosowanie w badaniach na grucie nauk społecznych. W: P. Borowiec, R. Kłosowicz, P. Ścigaj (red.). Odmiany współczesnej nauki o polityce (s. 423–435). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Siudak, M. (2015). „Banderyzm” jest zjawiskiem sztucznie pompowanym. Pobrane z: https://geopolityka.net/michal-siudak-banderyzm-jest-zjawiskiem-sztucznie-pompowanym/.
• Solborne, M. (2022). Skrajna prawica w Ukrainie. Czy pułk Azow to neonaziści? Pobrane z: https://krytykapolityczna.pl/swiat/skrajna-prawica-na-ukrainie-czy-pulk-azow-to-neonazisci-rozmowa-z-michaelem-coleborne/.
• Solidarity with the Antifascist Resistance in Ukraine (2014). Svoboda nazi apologist quits party to become head of Security Service propaganda. Pobrane z: https://ukraineantifascistsolidarity.wordpress.com/2014/10/25/svoboda-nazi-apologist-quits-party-to-become-head-of-security-service-propaganda/.
• Szacki, J. (2012). Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Trojan, M. (2022). Sondaż: Gwałtowny wzrost sympatii dla OUN–UPA i Bandery wśród Ukraińców. Pobrane z: https://kresy.pl/wydarzenia/sondaz-gwaltowny-wzrost-sympatii-dla-oun-upa-i-bandery-wsrod-ukraincow/.
• van Dijk, T. (1983). Structure of News Analysis: Its Development and Application to the Structure of News. Journal of Communication, 33(2), 20–43. DOI: 10.1111/j.1460–2466.1983.tb02386.x.
• van Dijk, T. (1991). Racism and the Press. Londyn i Nowy Jork: Routledge.
• Wodak, R. (2008). Dyskurs populistyczny: retoryka wykluczenia a gatunki języka pisanego. W: A. Duszak, N. Fairclough (red.). Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej (s. 185–215). Kraków: Universitas.
• Zdunkiewicz-Jedynak, D. (2017). Słowa-klucze w dyskursie „dobrej zmiany”. W: U. Sokólska (red.). Socjolekt – idiolekt – idiostyl: historia i współczesność (s. 445–461). Białystok: Wydawnictwo Prymat.
• Wszystkie wypowiedzi analizowane w tekście pochodzą z oficjalnych profili Polskiej Partii Robotniczej, Komunistycznej Partii Polski i Alternatywy Socjalistycznej na Facebooku: https://www.facebook.com/nowa.ppr; https://www.facebook.com/profile.php?id=100069091244637&locale=pl_PL; https://www.facebook.com/AlternatywaSocjalistyczna/?locale=pl_PL.