Idea państwa żydowskiego Alfreda Nossiga na tle kształtowania się doktryny syjonizmu politycznego
- Institution: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
- Year of publication: 2018
- Source: Show
- Pages: 20-40
- DOI Address: https://doi.org/10.15804/athena.2018.58.02
- PDF: apsp/58/apsp5802.pdf
Znaczący udział w tworzeniu międzynarodowego ruchu syjonistycznego i jego doktryny politycznej miały polskie środowiska żydowskie z terenu Galicji i Królestwa Polskiego. Reprezentatywną dla nich postacią był Alfred Nossig (1864–1943), literat, artysta, myśliciel, polityk, wywodzący się z lwowskiej inteligencji asymilatorskiej. W obliczu nasilających się procesów narodowotwórczych, rozbudzenia aspiracji narodowych Żydów w Europie Środkowo-Wschodniej i postępów ruchu syjonistycznego ogłosił on w 1887 roku rozprawę pt. Próba rozwiązania kwestii żydowskiej, będącą przedrukiem cyklu artykułów z poprzedniego roku, zamieszczonych w lwowskim „Przeglądzie Społecznym”. Przedstawił w niej projekt odbudowy państwa żydowskiego w Palestynie przez osadników z Europy Środkowo-Wschodniej, stanowiący założenia doktrynalne tworzącego się nowego ruchu żydowskiego. Jednakże w wyniku różnych uwarunkowań podstawą doktrynalną międzynarodowego ruchu syjonistycznego nie stało się jego opracowanie, lecz dzieło Teodora Herzla Państwo żydowskie.
ALFRED NOSSIG’S IDEA OF THE JEWISH STATE WITHIN THE CONTEXT OF THE DEVELOPMENT OF THE DOCTRINE OF POLITICAL ZIONISM
The Polish Jewish milieus in the Galicia and the Polish Kingdom regions participated to a significant extent in the development of the international Zionist movement and its political doctrine. A key contributing figure in this respect was Alfred Nossig (1864–1943), a writer, artist, politician and thinker, originating from Lvov’s assimilationist intelligentsia. At a time of intensified nation-building processes, the awakening of national aspirations of Jews in Central and Eastern Europe, and the development of the Zionist movement, in 1887 he published a collection of essays – which in the previous year originated as a series of articles in Lvov’s “Przegląd Społeczny” (“The Social Review”) – entitled Próba rozwiązania kwestii żydowskiej [An Attempt to Resolve the Jewish Question]. In the publication, he presented a programme of re-building the Jewish state in Palestine by settlers from Central and Eastern Europe, outlining the doctrinal underpinnings of the emerging Jewish movement. However, as a result of a range of circumstances, his ideas did not become the doctrinal basis of the international Zionist movement, but instead published a decade later Theodor Herzl’s oeuvre, Państwo żydowskie [The Jewish State], became one.
BIBLIOGRAFIA:
- (1934). Święta Góra. Pomnik symboliczny Alfreda Nossiga. Kraków.
- (1946). 50-lecie „Państwa Żydowskiego” Teodora Herzla. Łódź: Centralny Komitet Zjednoczenia Syjonistów Demokratów w Polsce „Ichud”.
- Feldman, W. (1893). Asymilatorzy, syjoniści i Polacy. Z powodu przełomu w stosunkach żydowskich w Galicji. Kraków: Księgarnia S. Barańskiego.
- Gołczewski, F. (1981). Polnisch-judische Beziehungen 1881–1922. Eine Studie zur Geschichte des Antisemitismus in Osteuropa. Wiesbaden: Franz Steiner.
- Hertzberg, A. (1986). The Zionist Idea. A Historical Analysis Und Reader. New York: The Jewish Publication Society Philadelphia and Jerusalem....
- Herzl, T. (2006). Państwo żydowskie. Próba nowoczesnego rozwiązania kwestii żydowskiej. Przekł. J. Surzyn. Kraków: Wydawnictwo „Austeria”.
- Hess, M. (1899). Rom Und Jerusalem. Die Letzte Nationalitatenfrage. Leipzig.
- Hurewitz, J.C. (1956). Diplomacy in the Near and Middle East. A Documentary Record. Princeton: D. Van Nostrand Company.
- Łastawski, K. (2003). Od idei do integracji europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.
- Marszałek, A. (1996). Z historii europejskiej idei integracji międzynarodowej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Mulak, J. (1990). Polska lewica socjalistyczna 1939–1944. Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza”.
- Nossig, A. (1886). Próba rozwiązania kwestii żydowskiej. Przegląd Społeczny, 8–12, 130–419.
- Nossig, A. (1887a). Materialen zur Statistik des judischen Stammes. Wien: Interterritorialer Verlagts „Renaissance”.
- Nossig, A. (1887b). Próba rozwiązania kwestii żydowskiej. Lwów.
- Nossig, A. (1894) Einfuhrung in das Dtudium der Sozialen Higiene. Geschichtlieche Entwicklung und Bedeutung der offentlichen Gesundheitspfleger. Stuttgart: Deutsche Verlagts-Anstatt in Stuttgart.
- Nossig, A. (1901–1902). Revision des Sozialismus. Das System des Sozialismu, cz. 1–2. Berlin.
- Nossig, A. (1903). Die Bilans des Zionismus. Berlin: Interterritorialer Verlagts „Renaissance”.
- Nossig, A. (1904a). Das Judische Kolonisationsprogramm. Berlin: Interterritorialer Verlagts „Renaissance”.
- Nossig, A. (1904b). Kolonizacja żydowska w Palestynie. Lwów: Żydowska Spółka Wydawnicza „Kadimach”.
- Nossig, A. (1920). Odbudowa Palestyny. Łódź: Wydawnictwo TEL-AWiW.
- Nossig, A. (1921a). Bolszewizm a żydostwo. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Renaissance”.
- Nossig, A. (1921b). Polen und Juden. Die polnisch-judische Berstandigung zur Regelung der Judenfrage in Polen. Wien: Interterritorialer Verlagts „Renaissance”.
- Nossig, A. (1922a). Integrales Judentum. Vom integralen Program der judischen Bewegung. Der Wiederaufbau Palestinum. Sozialismus und Mosaismus. Wien: Interterritorialer Verlagts „Renaissance”.
- Nossig, A. (1922b). Zionismus und Judenheit. Krisis und Losung. Berlin: Interterritorialer Verlagts „Renaissance”.
- Piber, A. (1978). Alfred Nossig, Polski Słownik Biograficzny, 23, 236–240.
- Pinsker, L. (1900). Samowyzwolenie. Apel do Żydów. Warszawa.
- Ringel, M. (1910). Społeczeństwo polskie wobec syjonizmu. Lwów: Drukarnia Udziałowa we Lwowie.
- Shimoni, G. (1995). The Zionist Ideology. Hannower: University Press of New England, for Brandeis University Press.
- Sroka, Ł., Bruti, B. (red). (2017). Polish-Israel Cooperation Experience: from Zionism to Israel. Kraków-Kefar Sawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie.
- Surzyn, J. (2014). Antysemityzm. Emancypacja. Syjonizm. Narodziny ideologii syjonistycznej. Katowice. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Vital, D. (1975). The Origins of Zionism. Oxford: Oxford University Press.
- Wróbel, P. (1991). Zarys dziejów Żydów na ziemiach polskich w latach 1880–1918. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
- Zineman, J. (1935). Historia syjonizmu, t. 1. (okres przed-herzlowski). Warszawa: Wydawnictwo „Nasze Życie”.
Jewish state Zionist ideas Zionist movement political doctrine państwo żydowskie idee syjonistyczne ruch syjonistyczny doktryna polityczna