Libertarianizm i teoria praw podmiotowych

Artykuł podejmuje problem założeń libertariańskiej teorii sprawiedliwości w zakresie teorii praw podmiotowych. Tekst stawia tezę, iż libertarianizm presuponuje Teorię Woli w analizie uprawnień. Argumentacja stawianej tezy przebiega na sześciu płaszczyznach: (1) libertariańskiego pojęcia praw własności prywatnej; (2) identyfikowanej przez libertarianizm funkcji praw własności prywatnej; (3) libertariańskiego uzasadnienia praw własności prywatnej; (4) wąskiego charakteru libertariańskiej teorii politycznej; (5) libertariańskich zasad sprawiedliwej dystrybucji praw własności prywatnej; (6) libertariańskiego modelu ładu politycznego. Artykuł wskazuje, iż poza tym, że Teoria Woli dostarcza analitycznego wyjaśnienia libertariańskiej teorii sprawiedliwości na wszystkich tych płaszczyznach, jej konkurentka, czyli Teoria Interesu, nie jest w stanie wygenerować takiej artykulacji bez szeregu arbitralnych założeń ad hoc i dlatego pozostaje niekompatybilna z libertarianizmem.

LIBERTARIANISM AND A THEORY OF RIGHTS

The present paper raises a question about what analytical theory of rights is entailed by the libertarian theory of justice. The paper hypothesises that libertarianism presupposes or at least endorses the Will Theory of rights. This thesis is then discussed with reference to the following key points: (1) libertarian concept of private property rights; (2) function of libertarian private property rights; (3) justification of libertarian private property rights; (4) thin character of libertarian theory; (5) libertarian principles of just distribution of property rights; (6) libertarian vision of political order. It is demonstrated that the Will Theory of rights allows for the adequate analytic explanation of the libertarian theory of justice on all counts. Besides, it is argued that the competitive theory of rights, namely the Interest Theory is unable to provide libertarianism with such an explanation without help of substantive and ad hoc assumptions.

BIBLIOGRAFIA:

• Barnett, R. E. (1986). A Consent Theory of Contract. Columbia Law Review, 86(269).
• Barnett, R. E. (2004). The Structure of Liberty: Justice and The Rule of Law. New York: Oxford University Press.
• Bentham, J. (1843). The Works of Jeremy Bentham. 3. Red. J. Bowring. Edinburgh: William Tait.
• Biasetti, P. (2015). Diritti e teorie morali. La prospettiva dei moral rights. Napoli–Salerno: Orthotes Editrice.
• Block, W. (2015). Thin and Thick Libertarianism. Political Dialogues: Journal of Political Theory, 19.
• Buchanan, A. (1991). Secession: The Morality of Political Divorce from Fort Sumpter to Lithuania and Quebec. Boulder: Westview Press.
• Evers, W. M. (1977). Toward a Reformulation of the Law of Contracts. Journal of Libertarian Studies, 1(1).
• Feinberg, J. (1984). Harm to Others: The Moral Limits of the Criminal Law. New York: Oxford University Press.
• Feinberg, J. (1973). Social Philosophy. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
• Finnis, J. (2011). Natural Law and Natural Rights. New York: Oxford University Press.
• Hart, H. L. A. (1955). Are There Any Natural Rights? The Philosophical Review, 64(2).
• Hart, H. L. A. (1982). Essays on Bentham: Jurisprudence and Political Theory. Oxford: Oxford University Press.
• Hohfeld, W. (1913). Some Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning. The Yale Law Journal, 23(1).
• Hohfeld, W. (1917). Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning. Faculty Scholarship Series, artykuł 4378.
• Honoré, A. (1961). Ownership. W: A. G. Guest (red. ), Oxford Essays in Jurisprudence. Oxford: Oxford University Press.
• Hoppe, H. -H. (2006). Economics and Ethics of Private Property. Auburn: Ludwig von Mises Institute.
• Hoppe, H. -H. (2010). A Theory of Socialism and Capitalism. Auburn: Ludwig von Mises Institute.
• Kinsella, S. (2008). Against Intellectual Property. Auburn: Ludwig von Mises Institute.
• Kinsella, S. (1996). New Rationalist Directions in Libertarian Rights Theory. Journal of Libertarian Studies, 12(2).
• Kramer, M. H. (1998). Rights Without Trimmings. W: M. H. Kramer, N. E. Simmonds, H. Steiner (red. ), A Debate over Rights (s. 7–111). New York: Oxford University Press.
• Łukasiewicz, J. (1987). O zasadzie sprzeczności u Arystotelesa. Warszawa: PWN.
• Łukasiewicz, J. (1988). Sylogistyka Arystotelesa z punktu widzenia współczesnej logiki formalnej. Warszawa: PWN.
• Mack, E. (2000). In Defense of the Jurisdiction Theory of Rights. The Journal of Ethics, 4(1/2).
• MacIntyre, A. (1996). Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności. Warszawa: PWN.
• Mackeldey, F. (1837). Manuel de droit romain. Bruxelles: Société Typographique Belge.
• Nozick R. (1999). Anarchy, State, and Utopia. Oxford: Blackwell Publishers.
• Pilon, R. (1979). Ordering Rights Consistently: Or What We Do and Do Not Have Rights To. Georgia Law Review, 13(4).
• Popper, K. R. (2002). Logika odkrycia naukowego. Warszawa: Aletheia.
• Rawls, J. (1998). Liberalizm polityczny. Warszawa: PWN.
• Rothbard, M. (1998). The Ethics of Liberty. New York: New York University Press.
• Sen, A. (2009). The Idea of Justice. Cambridge: Harvard University Press.
• Steiner, H. (1994). An Essay on Rights. Oxford: Blackwell Publishers.
• Steiner, H. (1974). The Natural Right to Equal Freedom. Mind, 83(330).
• Steiner, H. (1998). Working Rights. W: M. H. Kramer, N. E. Simmonds, H. Steiner (red. ), A Debate over Rights (s. 233–301). New York: Oxford University Press.
• Sumner, L. W. (1990). The Moral Foundation of Rights. New York: Clarendon Press.