The Selected Issues of the Establishment of the European Parliament as an Institution of the European Union and the Evolution of the Electoral Law Since its Inception Until Now

It is without any doubt that one of the most important elements of every democratic political system is a Parliament, that is, a collective authority elected in direct elections, which is simultaneously an emanation of will of citizens as a sovereign. Over the years of the technological development of societies and evolution of the economic cooperation amongst states, its role and scope of responsibilities have gradually grown. The European Parliament is one of the key elements of the institutional system of the European Union, and thus, the only body, the composition of which is elected in direct election. This body, as a forum for universal representation by the elected deputies from the member states, brings together views and positions not only of the representatives but also of their electorate. The parliament is also an expression of the multinational EU community, its voice and its desire to have influence on the fate of the entire EU.
This article presents the evolution of the European Parliament and of the election law concerning this body, since its formation as an institution of the European Union until now. The purpose of this article is to present changes which have taken place in the EU legislation in respect of the electoral law, on the basis of which members of the parliament are elected, since the formation of the EP. The main subject of this article covers following issues: how the evolution process of the parliament has looked like over the years, how its position in the institutional architecture of the EU has been evolving and how it has been endeavoured to harmonize electoral procedures to this body over the years. The article is about the evolutionary political position of the EP. The article focuses on selected aspects of unification of the electoral procedure for the election to the EP due to their path-breaking character and importance of the procedure being currently in force.

Ustanowienie Parlamentu Europejskiego jako instytucji Unii Europejskiej oraz ewolucja ordynacji wyborczej do tegoż organu od momentu jego powstania do chwili obecnej – wybrane zagadnienia

Jednym z najważniejszych elementów przesądzających o demokratycznym ustroju państwa jest bez wątpienia parlament, czyli kolegialny organ wyłaniany z bezpośrednich wyborów, będący jednocześnie emanacją woli obywateli jako suwerena. Na początku parlamenty wypełniały mało skomplikowane zadania, były jedynie organem reprezentacyjnym. Z upływem lat, rozwojem technologicznym społeczeństw i ewolucją realiów ekonomicznej współpracy państw ich rola oraz zakres kompetencyjny ulegały stopniowemu wzrostowi. PE jest jednym z kluczowych elementów systemu instytucjonalnego Unii Europejskiej, a tym samym jedynym organem, którego skład jest wybierany w bezpośredniej elekcji. Organ ten, jako forum powszechnej reprezentacji przez wybranych deputowanych z państw wspólnoty, skupia poglądy i stanowiska nie tylko samych reprezentantów, ale również ich elektoratu. Parlament jest również wyrazem wielonarodowej społeczności UE, jej głosem i dążeniem do wpływania na losy całej UE.
Artykuł przedstawia ewolucję Parlamentu Europejskiego oraz ordynacji wyborczej w wyborach do tegoż organu od początku jego kształtowania się jako instytucji Unii Europejskiej do chwili obecnej. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie przemian, jakie od początku tworzenia się PE następowały w ustawodawstwie UE w odniesieniu do samego PE oraz do ordynacji wyborczej, w oparciu o którą wyłaniani są jego członkowie. Podstawową tezą przedmiotowego artykułu jest zagadnienie, jak wyglądał proces ewolucji PE na przestrzeni lat, jak zmieniała się jego pozycja w systemie instytucjonalnym UE oraz jak z biegiem lat dążono do ujednolicenia procedury wyborczej w wyborach do tegoż organu. Artykuł dotyczy ewolucyjnej pozycji ustrojowej PE. Skupia się na wybranych aspektach ujednolicania procedury wyborczej w wyborach do PE z uwagi na ich przełomowość i doniosłość w obowiązującej obecnie procedurze.

BIBLIOGRAFIA:

• Apostoł M. (1995). Parlament Europejski. Gliwice: Wokół Nas.
• Bachrynowski S. (2010). Ujednolicenie ordynacji wyborczych do Parlamentu Europejskiego. „Państwo i Prawo” 3.
• Barcz J. (2007). Przewodnik po Traktacie z Lizbony. Traktaty stanowiące Unię Europejską. Stan obecny oraz teksty skonsolidowane w brzmieniu Traktatu z Lizbony. „Europejski Przegląd Sądowy” 9.
• Barcz J. (2009). Parlament Europejski w świetle postanowień Traktatu z Lizbony. [in:] Parlament Europejski po wyborach w 2009 roku. Nowe zadania w świetle Traktatu z Lizbony. J. Barcz, B. Janusz-Pawletta (eds.). Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo.
• Barcz J. (2010). Unia Europejska na rozstajach. Traktat z Lizbony: dynamika i główne kierunki reformy ustrojowej. Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo.
• Bardi L. (1990). The Harmonisation of European Electoral Law. [in:] Political Strategies and Electoral Reforms: Origins of Voting Systems in Europe in the 19 and 20 Centuries. S.I. Noiret (ed.). Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft.
• Bartholdi J.J. (2003). Strategic Voting. Atlanta.
• Bieber R. (1981). Conditions and Consequences of a Uniform Electoral Procedure for the European Parliament. [in:] The European Parliament: Towards a Uniform Procedure for Direct Elections. C. Sasse et al. (eds.). Florence-Luxembourg: European University Institute – Office for Official Publications of the European Communities.
• Chałupa T. (2008). Problem jednolitej procedury wyborczej do Parlamentu Europejskiego. Kraków: Wyższa Szkoła Europejska im. Ks. Józefa Tischnera.
• Chmaj M., Skrzydło W. (2011). System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Czachór Z. (1994). System europejskiej współpracy politycznej w integrowaniu Europy. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• De Vries G. (1996). La procedure électorale uniforme du Parlement européen: un pas pour rapprocher l’Europe des citoyens. “Review Européennes” 399.
• Dinan, (1993). Ever Closer Union, London.
• Dyrektywa 93/109/WE z dnia 6 grudnia 1993 r., Dz.U. L 329, 30.12.1993.
• Dyrektywa Rady 2013/1/UE z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniająca dyrektywę 93/109/ WE w odniesieniu do szczegółowych warunków wykonywania prawa kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami, Dz.U. L 26, 26.1.2013.
• European Parliament Resolution of 10 October 1991 on the European Parliament’s Guidelines for the Draft Uniform Electoral Procedure, http://www.ena.lu; [accessed 19.10.2015].
• Europa-Verträge und Gesetze, (1972). Bonn.
• Galster J. (1997). Pozycja Parlamentu Europejskiego w systemie instytucjonalnym Wspólnot Europejskich. Warszawa: PWN.
• Galster J. (2008). Równowaga instytucjonalna jako kategoria doktrynalna, orzecznicza i normatywna. Studium zasady Unii Europejskiej. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
• Galster J., Knade-Plaskacz A. (2010). Wpływ Traktatu z Lizbony na pozycję Parlamentu Europejskiego. „Przegląd Sejmowy” 5 (100).
• Gebethner S., Urbaniak K. (2003). Przyszły polski system wyborczy do Parlamentu Europejskiego w świetle prawa wspólnotowego. „Przegląd Legislacyjny” 1 (35).
• Gostyńska A. (2010). Reforma procedury wyborczej do Parlamentu Europejskiego. „Biuletyn” 113 (721).
• Grzelak A. (2004). Wybory do Parlamentu Europejskiego w prawie Unii Europejskiej. [in:] Parlament Europejski. Wybrane zagadnienia. „Zeszyty Ośrodka Informacji i Dokumentacji Europejskiej” 4.
• Herma C. (2008). Reforma systemu aktów prawa pochodnego UE w Traktacie z Lizbony. „Europejski Przegląd Sądowy” 5.
• Huber P.M. (2003). Das institutionelle Gleichgewicht zwischen Rat Und Europäischemb Parlament in der künftigen Verfassung für Europa, “Europarecht”. Introduction, Elections to the European Parliament: 10 – 11 & 13 June 1999 Electoral Procedure, Electoral Law. [online] http://www.europarl.europa.eu/election/law/en/lain01en.htm; [accessed 19.10.2015].
• Jacobs F., Corbett R., Shackleton M. (1996). Parlament Europejski. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Kapteyn P.J.G, VerLoren van Themaat P. (1998). Introduction to the Law of the European Communities. London: The Hague.
• Kenig-Witkowska M., Łazowski A., Ostrihansky R. (2006). Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej. Warszawa: C.H. Beck.
• Klepacki Z.M. (1967). Zachodnioeuropejskie zgromadzenia międzyparlamentarne. Studium porównawcze. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Konkluzje Rady Europejskiej. (2009). 11225/2/09 REV 2.
• Kownacki T. (2004). Wybory do Parlamentu Europejskiego. [in:] Parlament Europejski w systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Kruk M. (1997). Parlament Europejski: traktaty i praktyka. „Biuletyn Informacyjny Kancelarii Sejmu” 31.
• Lenaerts K., van Nuffel P. (2005). Constitutional Law of the European Union.
• Małuszyńska E., Gruchman B. (2010). Kompendium wiedzy o Unii Europejskiej. Warszawa: PWN.
• Marszałek-Kawa J. (2002). Struktura i funkcjonowanie Parlamentu Europejskiego. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Marszałek-Kawa J. (2004). Parlament Europejski V kadencji (1999 – 2004) a parlamenty narodowe w państwach Unii Europejskiej (pozycja ustrojowa, kompetencje, organizacja wewnętrzna). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Mik C. (2000). Europejskie prawo wspólnotowe. Zagadnienia teorii i praktyki. Warszawa: PWN.
• Millar D. (1990). A Uniform Electoral Procedure for European Elections. “Electoral Studies” 1.
• Ostrihansky R. (1995). Parlament Europejski: struktura, zadania, procedury. Warszawa: Kancelaria Sejmu.
• Polarczyk K. (2009). Wybory do Parlamentu Europejskiego. “Infos. Zagadnienia Społeczno-Gospodarcze” 9.
• Postanowienie z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie T-215/07 Donnici przeciwko Parlamentowi Europejskiemu, ECR 2007 II-1, pkt. 75.
• Projekt sprawozdania: Andrew Duff. Wniosek dotyczący zmiany Aktu dotyczącego wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich z dnia 20 września 1976 r. (2009).
• Rapport général de Fernand Dehousse, membre de l’Assemblée parlementaire européenne (30 avril 1960). (2009). [in:] Parlement européen. Direction générale de la documentation parlementaire et de l’information. Pour l’élection du Parlement européen au suffrage universel direct. Luxembourg.
• Sosnowski Ł. (2008). Nowy podział mandatów do Parlamentu Europejskiego. „Biuletyn Analiz UKIE” 20.
• Toth A.G. (1991). The Oxford Encyclopedia of European Community Law.
• Traktat o Unii Europejskiej z Maastricht z dnia 7 lutego 1992 r. Dz.U. C 191,29.7.1992.
• Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Dz.U. 2004 Nr 90, poz. 864/2.
• Traktat z Amsterdamu z dnia 2 października 1997 r. Dz.U. C 340, 10.11.1997.
• Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Dz.Urz. UE C 83/47.
• Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, z dnia 25 marca 1957 r., Dz. U. z 2004, Nr 90 poz. 864/2.
• Westlake M. (1994). A Modern Guide to the European Parliament.