Kategoria post-prawdy a teoria polityki : kilka uwag o problematycznym statusie modnego konceptu

Artykuł poświęcony jest kategorii post- -prawdy i jej wątpliwemu znaczeniu dla badań politologicznych w ogóle i dla teorii polityki w szczególności. W tekście przedstawiono liczne zastrzeżenia pod adresem koncepcji post-prawdy, przede wszystkim definicyjne i teoretyczne, jak również starano się wykazać, iż koncept post- -prawdy opiera się na rozumowaniu potocznym i nie spełnia kryteriów naukowości, co wyklucza post-prawdę z katalogu kategorii naukowych. Rozważania osadzono w szerszym kontekście teoriopolitycznym i właśnie na potrzeby teorii polityki wyprowadzono odpowiednie wnioski.

POST-TRUTH AND POLITICAL THEORY: SOME REMARKS ON A DOUBTFUL STATUS OF POPULAR CONCEPT

This article focuses on the category of post-truth and its doubtful significance for political research in general and particularly for political theory. In the paper, numerous definitional and theoretical objections toward the concept of post-truth were presented, as well as it was attempted to point out that it is based on colloquial reasoning and does not fulfil scientific criteria, which disqualify posttruth from the catalogue of scientific categories. These considerations were embedded in wide theoretical context and congruent conclusions were formulated for enhancement of polish political theory.

BIBLIOGRAFIA:

• Alasuutari, P.(2004).Social Theory & Human Reality.London: Sage Publications Ltd.
• Baderin, A.(2016).Political Theory and Public Opinion: Against Democratic Restraint.Politics, Philosophy & Economics, 15(3), 209–233.
• Bendyk E.(2017).Jak żyć w epoce post-prawdy? Niezbędnik Inteligenta (Polityka), 1.
• Bendyk E.(2017).Prolog: kryzys rzeczywistości.Niezbędnik Inteligenta (Polityka), 1.
• Bevir, M., Rhodes, R.A.W.(2006).Teoria interpretacjonistyczna.W: D.Marsh, G.Stoker (red.).Teorie i metody w naukach politycznych (s.131–152).Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Blok, Z.(2013).Rodzaje teoretycznej wiedzy o polityce a podejścia badawcze.W: B.Krauz­-Mozer, P.Ścigaj (red.).Podejścia badawcze i metodologiczne w nauce o polityce (s.277–289).Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Böcskei, B.(2017).“Post-Truth Politics” as the Normal State of Politics.Journal for Critical Organization Inquiry, 15(3–4), 257–260.
• Butler-Adam, J.(2017).What Could Scientists do About ‘Post-Truth’? South African Journal of Science, 113(1/2), 1.
• Chodubski, A.(2013).O kształtowaniu się metody politologicznej.W: B.Krauz-Mozer, P.Ścigaj (red.).Podejścia badawcze i metodologiczne w nauce o polityce (s.435–445).Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Chodubski, A.(2009).Powołanie naukowe a potoczność uprawiania politologii.W: A.Antoszewski, A.Dumała, B.Krauz-Mozer, K.Radzik (red.).Teoretyczne i meto­dologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce (s.35–49).Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Corbett, R.J.(2011).Political Theory within Political Science.PS: Political Science and Politics, 44(3), 565–570.
• Czapliński, P.(2017).Nie cała prawda o post-prawdzie.Niezbędnik Inteligenta (Polityka), 1.
• d’Ancona, M.(2018).Postprawda.Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Dunn, J.(2015).The Impact of Political Theory.Political Studies Review, 13, 494–499.
• Fish, W.(2016).“Post-Truth” Politics and Illusory Democracy.Psychotherapy and Politics International, 14(3), 211–213.
• Gruszczyk, A.(2018).Moja prawda jest najmojsza, czyli postprawda w praktyce.W: T.Gra­bowski, M.Lakomy, K.Oświecimski (red.).Postprawda jako zagrożenie dla dyskursu publicznego (s.45–64).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Gunnell, J.G.(2010).Professing Political Theory.Political Reseach Quarterly, 63(3), 674–679.
• Heywood, A.(2008).Klucz do politologii. Najważniejsze ideologie, systemy, postaci.War­szawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.Jarczewski, A.(2017).Prawda po epoce post­-truth.Katowice: „Śląsk” Sp.z o.o.Wydawnictwo Naukowe.
• Jasanoff, S., Simmet, H.R.(2017).No Funeral Bells: Public Reason in a ‘Post-Truth’ Age.Social Studies of Science, 47(5), 751–770.
• Karwat, M.(2011).Rodzaje teorii w nauce o polityce.W: Z.Blok (red.).Czym jest teoria w politologii? (s.75–93).Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Karwat, M., Ziółkowski, J.(red.) (2013).Leksykon pojęć politycznych.Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.Keyes, R.(2017).Czas postprawdy. Nieszczerość i oszustwa w codziennym życiu.Warszawa: PWN.
• Klementewicz, T.(2013).Politolog w labiryncie paradygmatów – pułapki eklektyzmu.W: B.Krauz-Mozer, P.Ścigaj (red.).Podejścia badawcze i metodologiczne w nauce o polityce (s.31–43).Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Koziełło, T., Maj, P., Pięta-Szawara, A.(2014).Perspektywy badawcze i dylematy teorii polityki.Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Krauz-Mozer B.(2017).Spotkajmy się – wszyscy jesteśmy teoretykami!.Teoria Polityki, 1, 11–24.
• Krauz-Mozer B.(2007).Teorie polityki. Założenia metodologiczne.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krauz-Mozer B.(2009).Politologia z punktu widzenia metodologii sensu largo.W: A.Anto­szewski, A.Dumała, B.Krauz-Mozer, K.Radzik (red.).Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce (s.11–26).Lublin: Wydawnictwo Uniwer­sytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kucharski, J.(2018).Postprawda – próba dookreślenia znaczenia.W: T.W.Grabowski, M.Lakomy, K.Oświecimski, A.Pohl (red.). Spojrzenie krytyczne (s.99–114).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Laing, R.D.(2005).Polityka doświadczenia. Rajski ptak.Warszaw: Wydawnictwo KR.
• Lakomy, M., Oświecimski, K.(2018).Postprawda a filozofia, nauki o mediach i nauka społeczna Kościoła katolickiego.Wprowadzenie.W: T.W.Grabowski, M.Lakomy, K.Oświecimski, A.Pohl (red.). Spojrzenie krytyczne (s.9–23).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Laybats, C., Tredinnick, L.(2016).Post Truth, Information, and Emotion.Business Infor­mation Review, 33(4), 204–206.
• Marsh, D., Stoker, G.(2006).Wprowadzenie.W: D.Marsh, G.Stoker (red.).Teorie i metody w naukach politycznych (s.1–15).Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• McKee, M., Stuckler D.(2017).“Enemies of the People?” Public Health in the Era of Populist Politics.Comment on “The Rise of Post-Truth Populism in Pluralist Liberal Democracies: Challenges for Health Policy”.International Journal of Health Policy and Management, 6(11), 669–672.
• Mikołajczyk, H.(2018).Prawda sacrum, prawda profanum, czyli o kulturowej genezie postprawdy.W: T.W.Grabowski, M.Lakomy, K.Oświecimski, A.Pohl (red.).Post­prawda. Spojrzenie krytyczne (s.81–98).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Nieć, M.(2018).U źródeł aktora politycznego.Kontekst postprawdy.W: T.W.Grabow­ski, M.Lakomy, K.Oświecimski, A.Pohl (red.). Spojrzenie krytyczne (s.167–184).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Nocoń, J., Laska, A.(2005).Teoria polityki. Wprowadzenie.Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.
• Nowak S.(2010).Metodologia badań społecznych.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pękala, M.(2018).Racjonalny ustawodawca w czasach postprawdy.W: T.Grabowski, M.Lakomy, K.Oświecimski (red.).Postprawda jako zagrożenie dla dyskursu publicz­nego (s.99–124).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Pierzchalski F.(2017).Wyobraźnia twórcza – o źródłach teoretyzowania w nauce o poli­tyce.Teoria Polityki, 1, 25–43.
• Piotrowska, M.(2018).Kampania wyborcza w „czasach postprawdy”: fake news w kampa­nii do Bundestagu w Niemczech w 2017 roku.W: T.Grabowski, M.Lakomy, K.Oświe­cimski (red.).Postprawda jako zagrożenie dla dyskursu publicznego (s.185–204).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Płoszczyniec, A.(2018).Zbędność i szkodliwość pojęcia postprawdy.W: T.W.Grabow­ski, M.Lakomy, K.Oświecimski, A.Pohl (red.). Spojrzenie krytyczne (s.141–166).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Ponczek E.(2017).Możliwości i ograniczenia kreowania teorii polityki.Teoria Polityki, 1, 45–62.
• Niebezpieczne zjawisko.Wywiad Rafała Cieńka z Małgorzatą Lisowską-Mag­dziarz.Onet.pl, 15.02.2017.Pobrane z: http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/postprawda-niebezpieczne-zjawisko/71h1bq5.
• Powell, M.(2018).This Is My (Post) Truth, Tell Me Yours.Comment on “The Rise of Post-truth Populism in Pluralist Liberal Democracies: Challenges for Health Policy”.International Journal of Health Policy and Management, 6(12), 732–725.
• Radzik, R.(2018).Postprawda: przyczyny, przejawy i skutki zaistnienia.W: T.W.Gra­bowski, M.Lakomy, K.Oświecimski, A.Pohl (red.). Spojrzenie krytyczne (s.41–66).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Rehfeld, A.(2010).Offensive Political Theory.Perspectives on Politics, 8(2), 465–486.
• Rose, J.(2017).Brexit, Trump, and Post-Truth Politics.Public Integrity, 19, 555–558.
• Rubisz, L.(2013).Neutralność jako kryterium naukowości politologii.W: B.Krauz-Mozer, P.Ścigaj (red.).Podejścia badawcze i metodologiczne w nauce o polityce (s.163–184).Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Rydlewski, G.(2017).Coś więcej niż spór o jakość rządzenia.Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Sielski, J.(2009).Wyznaczniki politologii.W: A.Antoszewski, A.Dumała, B.Krauz-Mozer, K.Radzik (red.).Teoretyczne i metodologiczne wyzwania badań politologicznych w Polsce (75–84).Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Sismondo, S.(2017).Post-Truth? Social Studies of Science, 47(1), 3–6.
• Speed, E., Mannion, R.(2017).The Rise of Post-Truth Populism in Pluralist Liberal Democracies: Challenges for Health Policy.International Journal of Health Policy and Management, 6(5), 249–251.
• Suiter, J.(2016).Post-Truth Politics.Political Insight, 7(3), 25–27.
• Ucieka nam świat, wywiad Tomasza Stawiszyńskiego z Anthonym Giddensem.(2017).Przekrój, 2, 16–19.
• Zyzik, R.(2018).Postprawda a kaskada dostępności.Ślepa uliczka dyskursu publicznego.W: T.Grabowski, M.Lakomy, K.Oświecimski (red.).Postprawda jako zagrożenie dla dyskursu publicznego (s.85–98).Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.