Relacje kazachsko-rosyjskie i ich znaczenie dla bezpieczeństwa na obszarze postradzieckim
- Institution: Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego w Warszawie
- Year of publication: 2020
- Source: Show
- Pages: 51-71
- DOI Address: https://doi.org/10.15804/athena.2020.66.04
- PDF: apsp/66/apsp6604.pdf
Przedmiotem mojego zainteresowania jest przedstawienie najważniejszych uwarunkowań polityczno-ekonomicznych relacji pomiędzy Federacją Rosyjską a Kazachstanem. Głównym celem niniejszej pracy jest opisanie obecnego stanu rzeczy we wzajemnych kontaktach i ich znaczenie dla bezpieczeństwa na terenie byłego ZSRR. Ponadto istotna będzie próba odpowiedzi na pytanie, czy w najbliższym czasie Rosja będzie odgrywała dalej istotną rolę jako partner gospodarczy i polityczny Kazachstanu po ustąpieniu w marcu 2019 r. prezydenta Nursułtana Nazarbajewa. Na wstępie zamierzam odnieść się do historii relacji obu krajów, datowanej na czasy istnienia Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i kontroli Kazachskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej przez władze komunistyczne na Kremlu. W dalszej części rozważań przedstawiam stosunki obu podmiotów bezpośrednio po upadku sowieckiego imperium i dojściu do władzy Nazarbajewa, który mimo chęci prowadzenia niezależnej polityki zagranicznej, utrzymywał ścisłe polityczne i gospodarcze więzi z Rosją, a także więzi wojskowe. Następnie poruszam problem kontaktów Moskwa–Nursułtan po aneksji Krymu, oraz więzi Kazachstanu ze Stanami Zjednoczonymi oraz Chinami. Chciałbym też odnieść się do implikacji wyboru na prezydenta Kasyma Tokajewa dla relacji z Rosją, Chinami oraz światem zachodnim. Dodatkowo prześledzę zależności ekonomiczne i kulturalne, występujące pomiędzy Rosją a Kazachstanem. W podsumowaniu uwypuklam perspektywy na przyszłość i staram się odpowiedzieć na pytanie, czy obecne relacje obu krajów ulegną intensyfi kacji w obliczu objęcia urzędu prezydenta przez Tokajewa, a także w jaki sposób wpływają one na bezpieczeństwo na obszarze postradzieckim.
KAZAKH-RUSSIAN RELATIONS AND THEIR IMPORTANCE FOR SECURITY IN THE POST-SOVIET AREA
Th e subject of my interest is to present the most important political and economic conditions of relations between the Russian Federation and Kazakhstan. Th e main purpose of this work is to describe the current state of aff airs in mutual contacts and their importance for security in the former USSR. In addition, it will be important to try to answer the question of whether in the near future Russia will continue to play an important role as Kazakhstan’s economic and political partner aft er the resignation of President Nursultan Nazarbayev in March 2019. At the outset, I intend to refer to the history of the relations of both countries, dated to the times of the Union of Soviet Socialist Republics and the control of the Kazakh Soviet Socialist Republic by the communist authorities in the Kremlin. Further on, I present the relations of both entities immediately aft er the fall of the Soviet empire and the coming to power of Nazarbayev, who, despite his desire to conduct independent foreign policy, maintained close political and military ties with Russia. Th en I raise the issue of contacts between Moscow and Nursultan Nazarbayev aft er the annexation of Crimea and Kazakhstan’s ties with the United States and China. I would also like to refer to the implications of electing President Kassym Tokayev for relations with Russia, China and the Western world. In addition, I will trace economic and cultural dependencies between Russia and Kazakhstan. In the summary, I highlight future perspectives and try to determine whether current relations between the two countries will intensify in the face of Tokayev taking offi ce as president, and how they aff ect security in the post-Soviet area.
BIBLIOGRAFIA:
- Bałuk, W. (2008). Polityka bezpieczeństwa Republiki Kazachstanu. W: W. Bałuk, Z.J. Winnicki (red.). Wschodioznawstwo. Badania wschodnie. Polityka wewnętrzna i międzynarodowa (s. 251-267). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Bałuk, W. (2009). Status prawny Morza Kaspijskiego i potencjalny podział zasobów naturalnych. W: Z. J. Winnicki, W. Bałuk, (red.). Wschodioznawstwo. Polityka wewnętrzna i międzynarodowa. Badania wschodnie (s. 195-214). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Borodavkin, A. (2018). Russia and Kazakhstan: Past, Present, Future. Pobrane z: http://mfa.gov.kz/en/content-view/aleksej-borodavkin-resej-zne-kazakstan-tkenikazirgisi-bolasagy.
- Budzisz, M. (2019). Kazachstan - czyli mała Rosja. Czy Putin pójdzie drogą Nazarbajewa? Pobrane z: https://tygodnik.tvp.pl/41826160/kazachstan-czyli-mala-rosja-czy-putinpojdzie-droga-nazarbajewa.
- Ducret, D., Hecht, E. (2014). Ostatnie dni dyktatorów. Kraków: Wydawnictwo Znak Horyzont.
- Kazachstan upamiętnia stalinowski terror. Pobrane z: https://pl.globalvoices.org/2018/06/kazachstan-upamietnia-stalinowski-terror/.
- Gadimova, N. (2019). Kazakhstan’s Government Refutes Russian Media Claim About Alphabet. Pobrane z: https://caspiannews.com/news-detail/kazakhstansgovernment-refutes-russian-media-claim-about-alphabet-2019-7-18-2/.
- Hubner, W. (2014). Współczesny Szlak Jedwabny a tradycja: Chiny a Azja Centralna. Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula, 34, 5-37.
- Jarosiewicz, A. (2014). Kazachstan wobec integracji z Rosją: mniej miłości, więcej strachu. Pobrane z: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2014-05-26/kazachstan-wobec-integracji-z-rosja-mniej-milosci-wiecej.
- Jarosiewicz, A. (2016). Pierestrojka Nazarbajewa. Kryzys i reformy w Kazachstanie. Punkt widzenia, 6, 1-51.
- Kacewicz, M. (2018). Kazachstan nie może się zerwać Rosji z uwięzi, ale potrafipoluzować smycz. Pobrane z: https://belsat.eu/pl/news/kazachstan-nie-moze-sie-zerwac-rosjiz-uwiezi-ale-potrafi-poluzowac-smycz/.
- Kassymova, D., Kundakbaeva Zh, B., Markus, U. (2012). Historical Dictionary of Kazakhstan. Lanham, Toronto, Plymouth: The Scarecrow Press.
- Kazachstan: prezydent deklaruje działania na rzecz społeczeństwa obywatelskiego. Pobrane z: https://www.pap.pl/centrum-prasowe/478001%2Ckazachstanprezydent-deklaruje-dzialania-na-rzecz-spoleczenstwa.
- Korejba, J. (2012). Rosja bez Kazachstanu? Pobrane z: http://www.new.org.pl/1212-rosja-bez-kazachstanu.
- Kośka, M. (2014). Kazachstan zwraca się ku Chinom. Pobrane z: https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/kazachstan-zwraca-sie-ku-chinom/.
- Kumenov, A. (2018). Kazakhstan: Russian military to leave Baikonur base? Pobrane z: https://eurasianet.org/kazakhstan-russian-military-to-leave-baikonur-base.
- Legucka, A. (2013). Geopolityczne uwarunkowania konfliktów zbrojnych na obszarze postradzieckim. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
- Marszewski, M. (2019). Kazachstan - drugi etap kontrolowanej sukcesji. Pobrane z: https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2019-06-12/kazachstan-drugi-etap-kontrolowanej-sukcesji.
- Mazur, R. (2007). Wspólnota Niepodległych Państw. Integracja czy dezintegracja? Wschodoznawstwo, 1, 169-189.
- Morawska, E (2018). Bezpieczeństwo Kazachstanu w dobie kryzysu. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 1, 248-259.
- Nazarbajew krytykuje Camerona: Nikt nie ma prawa nas pouczać. Pobrane z: https://fakty.interia.pl/swiat/news-nazarbajew-krytykuje-camerona-nikt-nie-ma-prawanas-pouczac,nId,989387.
- Nurgaliyeva, L. (2016). Kazakhstan’s economic softbalancing policy vis-à-vis Russia: From the Eurasian Union to the economic cooperation with Turkey. Journal of Eurasian Studies, 7, 92-105.
- Oka, N. (2006). Managing Ethnicity under Authoritarian Rule: Transborder Nationalisms in Post-Soviet Kazachstan. Pobrane z: http://www.ide.go.jp/library/Japanese/Publish/Download/Report/pdf/2006_04_31_ch2.pdf, 34-71.
- Perkowska, A. (2010). Szanghajska Organizacja Współpracy - geopolityka. Ekonomia i Zarządzanie, 3, 58-74.
- Relations with Russia crucial for Kazakhstan, president says. Pobrane z: https://tass.com/world/1064072
- Pichoja, R. (2011). Historia władzy w Związku Radzieckim 1945-1991. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Piechowiak-Lamparska, J. (2017). International risk factors occuring in the Caspian Sea region. Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne, 56, 193-204. DOI: 10.15804/athena.2017.56.12.
- Poczobut, A. (2017). Kazachstan porzuca cyrylicę, a wraz z nią „rosyjski świat”. W jej miejsce wprowadza łaciński alfabet. Pobrane z: https://wyborcza.pl/7,75399,21634887,kazachstan-porzuca-cyrylice-a-wraz-z-nia-rosyjski-swiat.html.
- Potocki, J. (2016). Kazachstan - potęga w Azji Środkowej. Pobrane z: http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/20283?t=Kazachstan-potega-w-Azji-Srodkowej#.
- 71Paweł Bielicki: Relacje kazachsko-rosyjskie i ich znaczenie dla bezpieczeństwa
- Prezydent Kazachstanu oddaje tytuł, ale nie władzę. Co to oznacza? Pobrane z: https://www.pch24.pl/prezydent-kazachstanu-oddaje-tytul--ale-nie-wladze--co-tooznacza---opinia-,66979,i.html.
- Putin: Kazachowie nigdy nie mieli państwowości. Pobrane z: https://www.wprost.pl/swiat/472439/Putin-Kazachowie-nigdy-nie-mieli-panstwowosci.html.
- Rakowska E. (2005), Broń atomowa w Kazachstanie i Azji Środkowej. Pobrane z: http://www.psz.pl/168-archiwum/ewa-rakowska-bron-atomowa-w-kazachstanie-i-azjisrodkowej.
- Rosja: Tokajew do Putina: moim zadaniem jest kontynuacja relacji z Rosją (2019). Pobrane z: https://forsal.pl/artykuly/1406465,rosja-tokajew-do-putina-moimzadaniem-jest-kontynuacja-relacji-z-rosja.html.
- Russia and Kazakhstan: What’s Next? An Interview with Askar Nursha. Pobrane z: https://voicesoncentralasia.org/russia-and-kazakhstan-whats-next-an-interviewwith-askar-nursha/.
- Russia-Kazakhstan, Pobrane z: http://www.rfembassy.kz/eng/lm/dvustoronnie_otnosheniya/rossiya-kazakhstan/
- Shibutov, M., Y Solozobov, Y., Malyarchuk, N. (2019). Kazakhstan Russia Relations in Modern Era. Pobrane z: https://www.vision-gt.eu/wp-content/uploads/2019/01/AD_Kazakhstan-Russia_1.pdf.
- Sikora- Gaca, M. (2015). Szanghajska Organizacja Współpracy i jej wpływ na kształtowanie globalnego zarządzania. W: M. Rewizorski (red.). Instytucje międzynarodowe w dobie globalnego zarządzania (s. 196-215). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
- Tokarz, G. (2008). Uwarunkowania geopolityczne polityki zagranicznej Kazachstanu. W: W. Bałuk, Z.J. Winnicki. (red.). Badania wschodnie. Polityka wewnętrzna i międzynarodowa, (s. 239-250). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Walerian Ł, Kowalska, O. (2018). Eurazjatycka Unia Gospodarcza - Ekonomia i możliwości współpracy. Pobrane z: https://kig.pl/wp-content/uploads/2018/07/2018_06_07-Raport-EUG.pdf.
- Wiśniewski, S. (2019). Nursułtan i Moskwa - strategiczni sojusznicy [ANALIZA]. Pobrane z: https://wschodnipunktwidzenia.wordpress.com/2019/04/11/nursultani-moskwa-strategiczni-sojusznicy-analiza/.
- Van Noort, C. (2019). The Belt and Road Initiative and Kazakhstan: A Success Story? http://web.isanet.org/Web/Conferences/Toronto%202019-s/Archive/ad4b7452ef97-4ef3-b2f1-be95f7712c13.pdf.
- Zabortseva, Y. (2016). The Impact of the Ukrainian Conflict on Kazakhstan’s FDI with Russia and its Other Main Economic Partners. Russian Analitycal Digest, 188, 11-14.
- Zabortseva, Y. (2016). Russia relations with Kazakhstan, Rethinking Ex-Soviet Transitions in the Emerging World System. Routledge: Taylor & Francis Group.
- Załęski, P. (2006). Elity władzy politycznej Kazachstanu. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Russia Kazakhstan security Nazarbayev Rosja Kazachstan bezpieczeństwo obszar postradziecki Nazarbajew