Rewolucja jako narzędzie emancypacji w myśli społeczno-politycznej Slavoja Žižka
- Institution: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Year of publication: 2021
- Source: Show
- Pages: 7-19
- DOI Address: https://doi.org/10.15804/athena.2021.69.01
- PDF: apsp/69/apsp6901.pdf
W artykule podjęty został temat relacji między rewolucją a postulatem emancypacji w myśli społeczno-politycznej Slavoja Žižka. Autor wskazuje, że w tekstach myśliciela rewolucja jest jedynym skutecznym narzędziem prawdziwej emancypacji klas społecznych wykluczonych. Artykuł jest efektem analizy treści zawartych w najważniejszych tekstach Žižka, w których poruszana jest tematyka rewolucji. Autor stosuje podejście interpretatywne i metodę hermeneutyczno- fenomenologiczną. Analiza dokonana została w trzech etapach. W etapie pierwszym autor wskazuje, że rewolucja jest u Žižka kwintesencją krytyki obowiązującego w społeczeństwie porządku symbolicznego. W drugim etapie autor dowodzi, że rewolucja jest formą radykalnego działania politycznego, które przynosi prawdziwą zmianę porządku. W trzecim etapie rewolucja zostaje ukazana jako wybuch oddolnej wolności i demokracji mas społecznych.
REVOLUTION AS A TOOL FOR EMANCIPATION IN SLAVOJ ŽIŽEK’S SOCIAL AND POLITICAL THOUGHT
The article discusses the relation between revolution and emancipation postulates in Slavoj Žižek’s social and political thought. In his texts, the author points out that the revolution is the only tool for the real emancipation of the excluded classes. The article is the result of the content analysis of few of the most important Žižek’s texts on revolution. The author uses an interpretative approach as well as hermeneutic and phenomenological methods. The analysis was made in three stages. In the first stage, the author points out that the revolution in Žižek’s thought is the quintessence of criticism of the symbolic order of the society. In the second stage, the author proves that revolution is a form of a radical political action that brings about a real change of order. In the third stage, the revolution is presented as an outbreak of freedom and democracy.
BIBLIOGRAFIA:
- Agamben, G. (2008). Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie. Warszawa: Proszyński i S-ka.
- Bjerre, H. J., Laustsen, C. B. (2010). The Subject of Politics: Slavoj Žižek’s Political Philosophy. Penrith: Humanities-Ebooks.
- Boucher, G. (2020). Revolutionary Hope in Dark Times: Žižek on Faith in the Future. Religions, 11(5), 243–257.
- Breckman, W. (2016). Adventures of the Symbolic: Post-Marxism and Radical Democracy. New York: Columbia University Press.
- Burman, A. (2018). A Lacanian Hegelianism: Slavoj Žižek (Mis)Reading of Hegel, W: A. Burman, A. Baronek (red.). Hegelian Marxism: The Uses of Hegel’s Philosophy in Marxist Theory from Georg Lukacs to Slavoj Žižek (ss. 185–198). Huddinge: Sodertorns hogskola.
- Burzyk, M. (2013). Psychoanaliza a polityka: stawka podmiotu. Diametros, 35, 1–20.
- Dybel, P. (1996). Freuda sen o kulturze. Warszawa: Instytut Kultury.
- Dybel, P. (2014). Rozterki podmiotu politycznego radykalnej lewicy, czyli Žižek pod bramą W: K. Kłosiński, D. Matuszak (red.). Polityczność psychoanalizy. Freud – Lacan – Žižek (ss. 41–75). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Finlay, C. J. (2006). Violence and Revolutionary Subjectivity: Marx to Žižek. Dublin: Geary Institute.
- Flisfeder, M. (2008). Reading Emancipation Backwards: Laclau, Žižek and the Critique of Ideology in Emancipatory Politics. International Journal of Žižek Studies, 2(1), 1–22.
- Freud, Z. (1994). Poza zasadą przyjemności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Hobsbawm, E. (1996). Out of the Great Dark Whale. London Review of Books, 18(21), 3–5.
- Kaczmarek, A. (2015). Pomiędzy erosem a tanatosem: Susan Sontag/Annie Leibovitz. Tematy z Szewskiej, 2(16), 39–51.
- John, O. P., Pervin, L. A. (2011). Osobowość. Teoria i badania. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloń
- Khader, J., Rothenberg, M. A. (2013). Žižek Now: Current Perspectives in Žižek Studies. Cambridge: Polity.
- Jameson, F. (2010). Lacan i dialektyka: fragment. ER(R)GO. Teoria – Literatura – Kultura, 1–2 (20/21), 255–290.
- Laclau, E. (1990). Reflections of the Revolution of Our Time. London–New York: Verso.
- Laclau, E. (2006). Why Constructing a People Is the Main Task of Radical Politics. Critical Inquiry, 32(4), 646–680.
- Laclau, E., Mouffe, Ch. (2007). Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
- Mazur, Ł. N. (2017). Ot istorii oktiabria k istorii russkoj riewolucyi: srawnitielnyj analiz mietodołogiczeskich podchodow k ocenkie sobytij 1917 g. Izwiestija Uralskogo fiedieralnogo uniwiersitieta. Gumanitarnyje nauki (Sierija 2), 19(3), 3–27.
- McMillan, C. (2021). Žižek and Communist Strategy: On the Disavowed Foundations of Global Capitalism. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Miklitsch, R. (1998). Psycho-Marxism: Marxism and Psychoanalysis Late in the Twentieth Century. Durham: Duke University Press.
- Przyłęcki, P. (2013). Założenia teorii dyskursu Ernesta Laclaua i Chantal Mouffe. Przegląd Socjologiczny, 62(4), 9–24.
- Reed, J. (1956). Dziesięć dni, ktore wstrząsnęły światem. Warszawa: Książka i Wiedza.
- Sigurdson, O. (2012). Theology and Marxism in Eagleton and Žižek: A Conspiracy of Hope. New York: Palgrave Macmillan.
- Vighi, F. (2010). On Žižek’s Dialectics: Surplus, Substraction, Sublimation. London–New York: Continuum International Publishing Group.
- Wojcik, B. (2014). Žižka powrot do Hegla. W: K. Kłosiński, D. Matuszak (red.). Polityczność Freud – Lacan – Žižek (ss. 219–235). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Wojcik, B. (2016). Lekcje rewolucjonisty: Lenin czyta Hegla. Praktyka Teoretyczna, 2(20), 18– DOI: 10.14746/prt.2016.2.1.
- Žižek, S. (1992). Enjoy Your Symptom! Jacques Lacan in Hollywood and out. New York – London: Routledge.
- Žižek, S. (2001). Przekleństwo fantazji. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocł
- Žižek S. (2006). Kukła i karzeł. Perwersyjny rdzeń chrześcijaństwa. Bydgoszcz – Warszawa – Wrocław: Oficyna Wydawnicza Branta.
- Žižek S. (2007). Rewolucja u bram: Pisma Lenina z roku 1917. Krakow: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
- Žižek, S. (2008a). Przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
- Žižek, S. (2008b). W obronie przegranych spraw. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
- Žižek, S. (2008c). For They Know Not What They Do. Enjoyment as a Political Factor. London–New York: Verso.
- Žižek, S. (2011). Living in the End of Times. London–New York: Verso.
- Žižek, S. (2014a). Rok niebezpiecznych marzeń. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
- Žižek, S. (2014b). Żądanie niemoż Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
- Žižek, S. (2016). Biegnij, Antygono, biegnij! Krytyka Polityczna, 46, 235–248.
- Žižek, S. (2017). Lenin 2017. Remembering, Repeating and Working Through. London–New York: Verso.
- Žižek, S. (2018). Patrząc z ukosa. Wprowadzenie do Jacques’a Lacana przez kulturę popularną. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
- Žižek, S. (2019). The Relevance of the Communist Manifesto, Cambridge–Medford: Polity Press.
- Žižek, S. (2020). Pandemia! COVID-19 trzęsie światem. Warszawa: Wydawnictwo Relacja.
revolution emancipation Slavoj Žižek symbolic order rewolucja emancypacja wykluczeni porządek symboliczny