Extended Producer Responsibility as a Pillar of Circular Economy: Current Challenges for Polish Waste Management Policy and Law

Od 3 lat nowe kierunki unijnej polityki i prawa ochrony środowiska w zakresie odpadów wyznaczają cele ujęte w dokumencie Unii Europejskiej z 2018 roku dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym. Odnoszą się one w złożony sposób do jednego z filarów gospodarki o obiegu zamkniętym, jakim jest rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP). Ustawodawca polski rozpoczął wstępne działania dotyczące wykorzystania ROP w sposób odpowiadający nowym celom gospodarowania odpadami (np. marnowanie żywności). Aktualnie najbardziej problematycznym obszarem wymagającym zmiany jest gospodarowanie odpadami komunalnymi. Szczególnie pilnym wyzwaniem jest skoordynowanie istniejących w Polsce schematów ROP z gminnym systemem gospodarowania odpadami komunalnymi.

ROZSZERZONA ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRODUCENTA JAKO FILAR GOSPODARKI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO – AKTUALNE WYZWANIA DLA POLSKIEJ POLITYKI I PRAWA W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI

The objectives included in the EU 2018 Circular Economy Package have been determining the new directions of the EU environmental policy and law for three years now. They refer in a complex way to one of the Circular Economy pillars, i.e., Extended Producer Responsibility (EPR). The Polish legislator has undertaken initial actions concerning the use of EPR in a way corresponding to the new objectives of waste management (e.g., food waste). Currently, the most problematic area requiring changes is municipal waste management. The most urgent issue is the coordination of already existing in Poland EPR schemes with gmina’s municipal waste management systems.

BIBLIOGRAFIA:

• EC (2011). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: “Roadmap to a Resource Efficient Europe”, COM(2011)571 final. Retrieved from: https://eur-lex.europa.eu.
• EC (2014). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: “Towards a Circular Economy: A Zero Waste Programme for Europe”, COM/2014/0398 final. Retrieved from: https://eur-lex.europa.eu.
• EC (2015). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: “Closing the Loop – An EU Action Plan for the Circular Economy”, COM/2015/0614 final. Retrieved from: https://eur-lex.europa.eu.
• EC (2019). Communication from the Commission: “The European Green Deal”, COM(2019) 640 final. Retrieved from: https://eur-lex.europa.eu.
• EC (2020). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: “A New Circular Economy Action Plan – For a Cleaner and More Competitive Europe”, COM(2020) 98 final. Retrieved from: https://eur-lex.europa.eu.
• EC (2020a). Special Meeting of the European Council (17, 18, 19, 20 and 21 July 2020) – Conclusions. Retrieved from: https://www.consilium.europa.eu/media/45109/210720-euco-final-conclusions-en.pdf.
• EC (2020b). Proposal for a Decision of the European Parliament and of the Council on a General Union Environment Action Programme to 2030, COM(2020) 652 final – 2020/0300 (COD). Retrieved from: https://eur-lex.europa.eu.
• Eurostat (n.d.). Circular Economy – Overview. Retrieved from: https://ec.europa.eu/eurostat/web/circular-economy.
• GUS (2020). Environment 2020. Warsaw: Statistics Poland.
• GUS (2020a). Wskaźniki zielonej gospodarki w Polsce 2020. Warszawa–Białystok: GUS.
• Jørgensen, S., & Pedersen, L.J.T. (2018). RESTART Sustainable Business Model Innovation. London–Cham: Palgrave Macmillan, Springer.
• Karpus, K. (2014). „Rozszerzona odpowiedzialność producenta” jako instytucja prawa o odpadach. In: B. Rakoczy, M. Szalewska, & K. Karpus (Eds.). Prawne aspekty gospodarowania zasobami środowiska. Oddziaływanie na zasoby środowiska (pp. 239–252). Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora.
• Karpus, K. (2018). New Developments of the EU Circular Economy Policy and Their Impact on EU Waste Law. Athenaeum. Polish Political Science Studies, 60, 97–113. DOI: 10.15804/athena.2018.60.06.
• Laskowska, M. (2018). ZSEE dwa lata po nowelizacji. Czy się udało? Energia i Recykling: gospodarka obiegu zamkniętego, 4, 10–12.
• Lindhqvist, T. (2000, May). Extended Producer Responsibility in Cleaner Production: Policy Principle to Promote Environmental Improvements of Product Systems. Doctoral Dissertation. Lund: IIIEE, Lund University.
• MKPL (2020). Ministerstwo Klimatu: Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta. Retrieved from: https://www.gov.pl/attachment/1b2f459e-ad9d-4fe7-baef-8ec7a110ac8a.
• Moskwik, K., Krupa, K., Lachowicz, M., & Roszkowski, M. (2020, June). Rozszerzona odpowiedzialność producenta w sektorze gospodarki odpadami. Report. Warszawa: Instytut Jagielloński.
• NIK (2021, January 8). Działania na rzecz ograniczenia powstawania odpadów z tworzyw sztucznych i ich skutecznego zagospodarowania w Polsce. Informacja o wynikach kontroli: 159/2020/P/19/079/LKR. Retrieved from: https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/19/079/.
• Ogunmakinde, O.E., Sher, W., & Egbelakin, T. (2021). Circular Economy Pillars: A Semi- Systematic Review. Clean Technologies and Environmental Policy, 23(4), 899–914. DOI: 10.1007/s10098-020-02012-9.
• OJ (2008). Directive 2008/98/EC of the European Parliament and of the Council of 19 November 2008 on Waste and Repealing Certain Directives, OJ L 312 22.11.2008, pp. 3–30.
• OJ (2013). Decision No 1386/2013/EU of the European Parliament and of the Council of 20 November 2013 on a General Union Environment Action Programme to 2020 “Living Well, within the Limits of Our Planet”, OJ L 354, 28.12.2013, pp. 171–200.
• OJ (2018). Directive (EU) 2018/851 of the European Parliament and of the Council of 30 May 2018 Amending Directive 2008/98/EC on Waste, OJ L 150, 14.6.2018, pp. 109–140.
• OJPL (1996). Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Dz.U. z 2020 r. poz. 1439 [JoL 2020, item 1439].
• OJPL (2001). Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, Dz.U. z 2020, poz. 1903 [JoL 2020, item 1903].
• OJPL (2005). Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, Dz.U. z 2020 r., poz. 2056 [JoL 2020, item 2056].
• OJPL (2009). Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach, Dz.U. z 2020, poz. 1850 [JoL 2020, item 1850].
• OJPL (2013). Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, Dz.U. z 2020, poz. 1114 [JoL 2020, item 1114].
• OJPL (2015). Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, Dz.U. z 2020, poz. 1893 [JoL 2020, item 1893].
• OJPL (2016). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, Dz.U. z 2019 r., poz. 2028 [JoL 2019, item 2028].
• OJPL (2019). Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, Dz.U. z 2020, poz. 1645 [JoL 2020, item 1645].
• Pyssa, J. (2015). Rynek elektroodpadów w Polsce. Nowoczesna Gospodarka Odpadami, 8(1–2), 21–24.
• RM (2019). Road Map towards the Transition to Circular Economy. Annex to Resolution No 136/2019 of the Council of Ministers of 10 September 2019. Retrieved from: https://www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/gospodarka-o-obieguzamknietym.
• ROP (2020, December 16). Rozszerzona odpowiedzialność producentów. Jaki model ROP dla Polski i co z systemem kaucyjnym? Retrieved from: https://portalkomunalny.pl/rozszerzona-odpowiedzialnosc-producentow-jaki-model-rop-dla-polski-i-co-zsystemem-kaucyjnym-412674/.
• Rudewicz, J. (2020). Rola systemów depozytowo-zwrotnych (kaucyjnych) w organizacji recyklingu odpadów komunalnych w państwach Europy. Wykorzystanie automatów RVM (butelkomatów). Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 34(2), 50–70. DOI: 10.24917/20801653.342.4.
• Schroeder, P., Anggraeni, K., & Weber, U. (2019). The Relevance of Circular Economy Practices to the Sustainable Development Goals. Journal of Industrial Ecology, 23(1), 77–95. DOI: 10.1111/jiec.12732.
• Sokołowski, L.M. (2019). The Act on Counteracting Food Waste – An Attempt of Its Evaluation. Przegląd Prawa Rolnego, 25, 167–181. DOI: 10.14746/ppr.2019.25.2.11.
• Styś, T., & Foks, R. (2016). Rynek gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w Polsce. Perspektywa 2030. Report. Warszawa: Instytut Sobieskiego.
• Styś, T., & Foks, R. (2016a). System gospodarowania odpadami opakowaniowymi w Polsce. Perspektywa zamknięcia obiegu. Report. Warszawa: Instytut Sobieskiego.
• Taranic, I., Behrens, A., & Topi, C. (2016, July). Understanding the Circular Economy in Europe, from Resource Efficiency to Sharing Platforms: The CEPS Framework. CEPS Special Report, 143. Brussels: Centre for European Policy Studies. Retrieved from: https://www.ceps.eu/wp-content/uploads/2016/07/SR%20No143%20Circular%20Economy_0.pdf.
• Toborek, P. (2021, April 15). Czy rząd obawia się rozszerzonej odpowiedzialności producentów? Retrieved from: https://www.portalsamorzadowy.pl/gospodarka-komunalna/czy-rzad-obawia-sie-rozszerzonej-odpowiedzialnosci-producentow,271822.html.
• UC43 (2020). Ustawa o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw – Projekt z dnia 13 października 2020 r. Retrieved from: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12339505/katalog/12730155#12730155.
• UC73 (2021). Ustawa o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw – Projekt z dnia 18 marca 2021 r. Retrieved from: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12345305/katalog/12777247#12777247.
• UN (2015, October 21). GA Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015: Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development, A/RES/70/1. Retrieved from: https://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/70/1&Lang=E.
• UNEP (2011). Fischer-Kowalski, M., Swilling, M., von Weizsäcker, E.U., Ren, Y., Moriguchi, Y., Crane, W., Krausmann, F., Eisenmenger, N., Giljum, S., Hennicke, P., Romero Lankao, P., Siriban Manalang, A., Sewerin, S. Decoupling Natural Resource Use and Environmental Impacts from Economic Growth. A Report of the Working Group on Decoupling to the International Resource Panel. United Nations Environment Programme. Retrieved from: https://wedocs.unep.org/handle/20.500.11822/9816?show=full.
• Victory, M. (2020, August 8). Mixed Market Reaction to EU €800/Tonne Plastics Charge. Recycling Magazine. Retrieved from: https://www.recycling-magazine.com/2020/08/08/mixed-market-reaction-to-eu-e800-tonne-plastics-charge/.