Długie konsekwencje . Stan aktywności naukowej w państwach byłego bloku wschodniego a ich położenie geopolityczne

W wyniku rozpadu bloku wschodniego wiele państw uzyskało niepodległość i suwerenność, w tym zdolność do prowadzenia samodzielnej polityki naukowej. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy podział geograficzny uwzględniający państwa europejskie i azjatyckie różnicował poziom ich aktywności naukowej (z wyłączeniem Federacji Rosyjskiej). Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują, że państwa europejskie mają istotnie wyższy udział wydatków na badania i rozwój oraz zatrudniają znacznie większą liczbę pracowników w sektorze R&D (ang. research and development) niż państwa azjatyckie. Jednocześnie autorzy afiliujący w państwach azjatyckich mają nieznacznie wyższy udział publikacji pisanych we współpracy z autorami o afiliacji z innych państw, co może wskazywać na przyjęcie strategii intensyfikacji międzynarodowej współpracy naukowej.

LONG-TERM CONSEQUENCES: THE LEVEL OF ACADEMIC ACTIVITY IN THE STATES OF THE FORMER EASTERN BLOC AND THEIR GEOPOLITICAL SITUATION

Following the dissolution of the Eastern Bloc, many states gained independence and sovereignty, which included also the ability to pursue an independent research policy. The article aims to answer the question whether the geographybased division of these states into European and Asian ones (the Russian Federation is excluded here) corresponds to the differences in the level of academic activity. The results of the conducted analyses reveal that the European states spend a significantly higher share of the state budget on research and development as well as employ significantly more persons in R&D (research and development) sector than the Asian ones. Simultaneously, the authors affiliated to Asian countries have a slightly higher percentage of publications co-written with authors affiliated to other countries, which may suggest adoption of a strategy of intensification of international academic cooperation.

BIBLIOGRAFIA:

• Adams, L. (2008). Can we Apply Postcolonial Theory to Central Eurasia? Central Eurasian Studies Review, 7(1), 2–7.
• Carey, W. D. (2017). Science Policy: USA and USSR. W: W. T. Golden (red.). Science and Technology Advice to the President, Congress, and Judiciary (ss. 83–86). London–New York: Routledge.
• DeWitt, N. (1961). Reorganization of Science and Research in the USSR. Science, 133(3469), 1981–1991.
• Eurostat (2021). R&D Expenditure in the EU at 2.3% of GDP in 2020. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-eurostat-news/-/DDN-20211129-2.
• Hordecki, B. (2020). Znaczenie Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej w kontekście współczesnej rosyjskiej narracji politycznojęzykowej. W: B. Hordecki, A. Jach (red.). Quo vadis Eurazjo? W poszukiwaniu nowych drog partnerstwa (ss. 117–138). Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa. DOI: 10.14746/wnpid.2020.9788366740143.8.
• Jeran, A., Kącka, K., & Piechowiak, J. (2021). Konstytucyjna wolność nauki a wskaźniki naukometyczne. Stan międzynarodowej publikacyjności państw byłego bloku wschodniego. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 5(63), 545–559. DOI: 10.15804/ppk.2021.05.43.
• Lewis, R. A. (2016). Science and Industrialization in the USSR. Industrial Research and Development 1917–1944. Springer.
• Lutyński, J. (1948). Zagadnienia nauki w Z.S.R.R. Przegląd Socjologiczny, 10, 520–547.
• Oreskes, N., & Krige, J. (red.). (2014). Science and Technology in the Global Cold War. Cambridge–London: MIT Press.
• Tlostanova, M. (2015). Can the Post-Soviet Think? Intersections. East European Journal of Society and Politics, 1(2), 38–58.
• Trapeznikov, V. (1967). Scientific Policy in the USSR. Minerva, 5(4), 546–552.
• Wolfe, A. J. (2013). Competing with the Soviets: Science, Technology, and the State in Cold War America. Baltimore: John Hopkins University Press.