Model budżetu obywatelskiego w Polsce – próba uporządkowania zagadnień teoretycznych
- Institution: Uniwersytet Śląski w Katowicach
- Year of publication: 2022
- Source: Show
- Pages: 161-174
- DOI Address: https://doi.org/10.15804/athena.2022.73.10
- PDF: apsp/73/apsp7310.pdf
Model of participatory budget in Poland: an attempt to organize theoretical issues
The term of a ‘model/models’ of the civic (participatory) budget (CB) has not been discussed more widely in the Polish literature so far. There are also no publications comparing the existing typologies or classifications. In the article, the author presents what the civic budget model is and its definition in political science research. Various approaches are presented based on both Polish and English-language literature on the subject. The main aim of the article is to propose a model of civic budget in Poland. For this purpose, the author presents practical solutions of the Polish CB and, on this basis, distinguishes between general models (based on the scale of the entire state) and specific models (based on the solutions in local government units). The author also presents the components of these general and specific models.
Pojęcie modelu/modeli budżetu obywatelskiego (partycypacyjnego) nie było do tej pory szerzej poruszane w polskiej literaturze przedmiotu. Brak jest również publikacji porównujących dotychczasowe typologie czy klasyfikacje. W artykule autor prezentuje, czym jest model budżetu obywatelskiego oraz jakie są sposoby jego definiowana w badaniach politologicznych. Różne podejścia definicyjne prezentowane są zarówno na podstawie polskiej, jak i anglojęzycznej literatury przedmiotu. Głównym celem artykułu jest zaproponowanie modelowego ujęcia budżetu obywatelskiego w Polsce. W tym celu autor przedstawia rozwiązania praktyczne, dotyczące polskiego BO, i na tej podstawie wyróżnia podział na modele ogólne (dotyczące skali całego państwa) oraz modele szczegółowe (dotyczące rozwiązań w jednostkach samorządu terytorialnego). Autor prezentuje również elementy wchodzące w skład tych ogólnych i szczegółowych modeli.
BIBLIOGRAFIA:
- Allegretti, G. (2012). Najczęściej zadawane pytania dotyczące Budżetu Partycypacyjnego. Pobrane z: https://partycypacjaobywatelska.pl/strefa-wiedzy/biblioteka/publikacje/najczesciejzadawane-pytania-dotyczace-budzetu-obywatelskiego/.
- Bluj, A., Stokłuska, E. (2015). Budżet partycypacyjny (obywatelski) krok po kroku. Poradnik dla praktyków. Warszawa. Pobrane z: https://stocznia.org.pl/publikacje/budzet-partycypacyjny-obywatelski-krok-po-kroku/.
- Górski, R. (2007). Bez państwa - demokracja uczestnicząca w działaniu. Kraków: Korporacja Ha!art.
- Grabińska, T., Zabierowski, M., (2008). Typologia modeli w naukach empirycznych. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, Studia Philosophica V, 60, 3–10.
- Kalisiak-Mędelska, M. (2016). Budżet obywatelski w Polsce. Analiza porównawcza Łodzi i Poznania, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 443, 103–114. DOI: 10.15611/pn.2016.443.10.
- Kębłowski, W. (2014). Budżet Partycypacyjny – ewaluacja. Warszawa. Pobrane z: https://instytutobywatelski.pl/analizy/169-budzet-partycypacyjny-ewaluacja.
- Kębłowski, W. (2013). Budżet partycypacyjny – krótka instrukcja obsługi. Warszawa. Pobrane z: https://instytutobywatelski.pl/analizy/168-budzet-partycypacyjny-krotka-instrukcjaobslugi.
- Kęszczyk, R. (2018). Wspólne dobro naszą przyszłością – czyli innowacyjny mechanizm budżetu obywatelskiego na przykładzie miasta Gdańska. Młody Jurysta – numer specjalny – I Konferencja Młodych Naukowców Prawa Administracyjnego, 4, 28–36.
- Krajewski, D., Mojkowski, K. (2014). Budżet obywatelski w Polsce. Warszawa. Pobrane z https://partycypacjaobywatelska.pl/strefa-wiedzy/biblioteka/publikacje/budzet-obywatelski-w-polsce/.
- Krawczyk, A., (2016). Doskonalenie modelu budżetu obywatelskiego na przykładzie miasta Częstochowy. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej, Zarządzanie, 22, 242–256. DOI: 10.17512/znpcz.2016.2.21.
- Marczewska-Rytko, M., Maj, D. (2021). Civic/Participatory Budget in the Visegrad Group Countries in the Context of Good Practices. Lublin: Maria Curie-Skłodowska University Press.
- Martela, B. (2013). Budżet partycypacyjny w Polsce – wdrożenie i perspektywy. Władza sądzenia, 2, 23–33. Pobrane z: https://wladzasadzenia.pl/nr/2–2013/.
- Nowak, E., Głowiński, K. (2013). Teoretyczne metody badawcze w naukach społecznych. Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej, 2(6), 136–146.
- Nowak, S. (2007). Metodologia badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Polko, A. (2015). Models of participatory budgeting – the case study of Polish city. Journal of Economics and Management, 19(1), 34–44.
- Popławski, M. (2018). Budżet obywatelski w Polsce. Model i lokalne rozwiązania. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek oraz Wydawnictwo Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- Pytlik, B. (2017). Budżet partycypacyjny w Polsce. Studia z Polityki Publicznej, 1(13), 103–122.
- Rybińska, D. (2018). Instytucja budżetu obywatelskiego jako narzędzia rozwoju samorządu lokalnego. Finanse i prawo finansowe, 1(17), 49–65.
- Sintomer, Y. (2004). 72 Frequently Asked Questions about Participatory Budgeting. Pobrane z: https://partycypacjaobywatelska.pl/strefa-wiedzy/biblioteka/publikacje/72-frequently-asked-questions-about-participatory-budgeting/
- Sintomer, Y., Herzberg, C., Röcke, A., Allegretti G. (2012). Transnational Models of Citizen Participation: The Case of Participatory Budgeting. Journal of Public Deliberation: 8: Iss. 2, Article 9, 1–34. DOI: https://doi.org/10.16997/jdd.141.
- Sintomer, Y., Herzberg, C., Röcke, A. (2008). Participatory Budgeting in Europe: Potentials and Challenges. International Journal of Urban and Regional Research, 32.1, March 2008, 164–178. DOI:10.1111/j.1468-2427.2008.00777.x.
- Słownik języka Polskiego PWN. Pobrane z: https://sjp.pwn.pl/sjp/model.
- Sześciło, D. (2014). Koncepcje ustawowego uregulowania budżetów obywatelskich (partycypacyjnych). Pobrane z: https://www.maszglos.pl/aktualnosci/koncepcjeustawowego-uregulowania-budzetow-obywatelskich/.
- Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 1990 Nr 16 poz. 95). Pobrane z: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19900160095.
- Wampler, B. (2000). A Guide to Participatory budgeting. Pobrane z: https://www.semanticscholar.org/paper/A-Guide-to-Participatory-Budgeting-Wampler/08d05b66c5ef6325f971a992ea4121c50d0a3e50.
- Wiśniewska, M. (2018). Budżet obywatelski w polskich miastach – doświadczenia w województwie Łódzkim. Studium Miejskie, 29, 91–99. DOI: 10.25167/ sm2018.029.06.
specific model general model szczegółowy model ogólny model civic budget budżet obywatelski model budżet partycypacyjny participatory budgeting