Protesty społeczne a nierówności i zjawisko zawłaszczenia państwa w RPA

Social unrests, inequalities and state capture in South Africa

Abrupt social protests in South Africa, which erupted after the decision to jail the former president, Jacob Zuma, have stirred discussions on the ongoing state crisis and corruption of South African political elites. Meanwhile, these problems have deeper roots. The article argues that one of the main reasons of social unrest is a failure of a democratic state in enhancing social and economic opportunities of black South Africans and addressing the resultant increasing income and wealth inequalities. The article examines the context of the state’s erosion after it was monopolized by the African National Congress (ANC). Our arguments include the model of neopatrimonial state, related to the legacy of political transformation, but also to the departure of the ANC elites from its revolutionary ideals in favour of party loyalty. Another issue discussed in the article is a phenomenon called ‘state capture’.

Gwałtowne protesty społeczne w RPA, jakie wybuchły po decyzji o uwięzieniu byłego prezydenta Jacoba Zumy wywołały liczne dyskusje na temat kryzysu państwa i korupcji południowoafrykańskich elit politycznych. Tymczasem zjawiska te mają swoje głębsze przyczyny. Za jedną z głównych należy uznać porażkę projektu wyrównywania szans społecznych czarnoskórych mieszkańców przez państwo po upadku apartheidu oraz wynikające z tego narastające nierówności dochodowe i majątkowe. Artykuł ten analizuje uwarunkowania „psucia” państwa przez Afrykański Kongres Narodowy (ANC). Na tę problematykę składa się model państwa neopatrymonialnego, wzmacnianego dziedzictwem transformacji ustrojowej, oraz odejście ANC od rewolucyjnych ideałów na rzecz lojalności partyjnej. Omówione zostało także zjawisko state capture, które polega na specyficznym postrzeganiu państwa jako zasobu, a jego dochodów jako rent, co tworzy grunt pod systemową kradzież i korupcję.

BIBLIOGRAFIA:

• Bähre, E. (2011). Liberation and Redistribution: Social Grants, Commercial Insurance, and Religious Riches in South Africa, Comparative Studies in Society and History, 53(2), 371–392. DOI:10.1017/S0010417511000090.
• Bank Światowy (2021). The World Bank in South Africa. Pobrane z: https://www.worldbank.org/en/country/southafrica/overview.
• Cameron, R. (1996). The Reconstruction and Development Programme. Journal of Theoretical Politics, 8(2), 283–294. DOI:10.1177/0951692896008002009.
• Crook, R. C. (2010). Rethinking civil service reform in Africa: ‘islands of effectiveness’ and organisational commitment, Commonwealth & Comparative Politics, 48(4), 479–504. DOI: 10.1080/14662043.2010.522037.
• Dawson, H.J. (October 2014). Patronage from below: Political unrest in an informal settlement in South Africa, African Affairs, 113(453), 518–539. Pobrane z: https://doi.org/10.1093/afraf/adu056.
• De Juan, A., Wegner, E. (2019). Social Inequality, State-centered Grievances, and Protest: Evidence from South Africa, Journal of Conflict Resolution, 63(1), 31–58; https://doi.org/10.1177/0022002717723136.
• Derby, R. (16.07.2021). This is who we may become…, Mail & Guardian, https://mg.co.za/opinion/2021-07-16-this-is-who-we-may-become/.
• Feinstein, A. (2010). After the Party: Corruption, the ANC and South Africa’s Uncertain Future. Verso: London.
• Jerven, M. (2013). Poor Numbers: How We Are Misled by African Development Statistics and What to Do about It. Cornell University Press: Ithaca and London.
• Masemola, M.K. (2001). Enter the jargon: the intertextual rhetoric of Radical Economic Transformation following the logic of Demosthenes’s oratory, African Identities, 19(2), 209–220. DOI: 10.1080/14725843.2020.1796589.
• Naidoo, P. (24.08.2021). South Africa’s unemployment rate is now highest in the world, Bloomberg. Pobrane z: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-08-24/south-african-unemployment-rate-rises-to-highest-in-the-world.
• National Treasury, Republic of South Africa (24 February 2021). Budget Review 2021, Communications Directorate National Treasury. Pobrane z: http://www.treasury.gov.za/documents/National%20Budget/2021/review/FullBR.pdf.
• Ntshavheni, K. (23.07.2021). Security and restoration of socio-economic activities, South African Government. Pobrane z: https://www.gov.za/speeches/minister-khumbudzo-ntshavheni-security-and-restoration-socio-economic-activities-23-jul.
• Orthofer, A. (June 2016). Wealth inequality in South Africa: Evidence from survey and tax data, Redi 3x3 Working Paper, World Bank. Pobrane z: https://thedocs.worldbank.org/en/doc/7315114769143707140050022016/original/WeathinequalityinSouthAfrica.pdf.
• Piketty, T. (2015). Kapitał w XX wieku. Wydawnictwo Krytyki Politycznej: Warszwa.
• Polus, A. (2014). Reforma rolna w Republice Południowej Afryki. Forum Politologiczne, 16, 235–260.
• Polus, A. (2018). Narracje i konteksty związane ze zwiększeniem partycypacji czarnoskórej ludności w działalności gospodarczej w Republice Południowej Afryki. Forum Politologiczne, 27,121–137.
• Polus, A., Cześnik, M. (2016). Reforma rolna w Zachodniej Prowincji Przylądkowej Republiki Południowej Afryki, Politeja, 43(4), 121–138. Pobrane z: http://akademicka.pl/ebooks/free/a80897cfaa6b1c7d5a1593c0c3a0ff3e.pdf. South African Government (2019).
• South Africa’s people. Pobrane z: https://www.gov.za/about-sa/south-africas-people.
• South African Government (27.02.2020). Minister Lindiwe Zulu welcomes increase in Social Grants. Pobrane z: https://www.gov.za/speeches/increase-social-grants-27-feb-2020-0000.
• Spitz, R., Chaskalsons, M. (2000). The Politics of Transition: A Hidden History of South Africa’s Negotiated Settlement. Hart Publishing: London.
• Statistics South Africa (2021). Youth still find it difficult to secure jobs in South Africa. Pobrane z: http://www.statssa.gov.za/?p=14415.
• Streak, J.H. (2004). The gear legacy: did gear fail or move South Africa forward in development? Development Southern Africa, 21(2), 271–288. DOI: 10.1080/0376 835042000219541.
• Tandwa, L., Ferreira, E. (04.07.2021). Zuma gives his own version of events, detailing why he won’t turn himself in to begin his jail sentence. Mail & Guardian. Pobrane z: http://mg.co.za.
• Terreblanche, S. (2002). A History of Inequality in South Africa 1652–2002. University of Natal Press and KMM Review Company: Pietermaritzburg.
• The Economist (14.07.2021). Jacob Zuma’s legacy. The Economist. Pobrane z: https://economist.com/leaders/2021/07/14/south-africas-war-for-the-rule-of-law.
• The Economist (24.07.2021). Where does South Africa go from here? The Economist. Pobrane z: https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2021/07/24/where-does-south-africa-go-from-here.
• Wheeler, T.F. (09.10.2007). Wywiad przeprowadzony przez autora. South African Institute of International Affairs. Johannesburg.
• Turok, B. (20.02.2019). Wywiad przeprowadzony przez autorów. Institute For African Alternatives. Kapsztad.
• Westhuizen van der J. (06.02.2019). Wywiad przeprowadzony przez autorów, Stellnbosch University. Stellnbosch.
• Seekings, J. (19.02.2019). Wywiad przeprowadzony przez autorów. University of Cape Town, Department of Sociology. Kapsztad.