Voters’ Attitudes towards the Separation of Church and State in the Context of the Left–Right Division on the Polish Political Scene

The article presents the research results concerning the attitude of Poles towards the presence of the Church in public life. The research was conducted in 2019 on a national sample size (n = 2110) based on stratified quota sampling method. The majority of the surveyed supported the division of the Church and state, at the same time accepting the presence of Christian values in the activities of state institutions. The surveyed definitely disagreed with the statement that the Church may support particular candidates in elections. The declared political preferences of the respondents proved to be significant, as well as wealth and place of residence. The supporters of the division of Church and state were more frequently respondents with leftist preferences rather than rightist, wealthier rather than poorer, and residing in cities rather than in the country.

Wyborcy wobec rozdziału Kościoła i państwa w kontekście podziału lewica–prawica na polskiej scenie politycznej

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące opinii Polaków wobec aktywności Kościoła w życiu publicznym. Badania przeprowadzono w 2019 roku na ogólnopolskiej próbie badawczej (n = 2110) opartej o dobór kwotowo-warstwowy. Większość badanych poparła rozdział Kościoła od państwa, a jednocześnie akceptowała obecność wartości chrześcijańskich w działaniach przedstawicieli instytucji państwa. Badani stanowczo sprzeciwili się popieraniu przez Kościół kandydatów w wyborach. Istotne okazały się deklarowane preferencje polityczne, zamożność oraz miejsce zamieszkania respondentów. Zwolennikami rozdziału Kościoła od państwa były częściej osoby o poglądach lewicowych niż prawicowych, zamożniejsze niż biedniejsze, mieszkające w miastach niż mieszkańcy wsi.

BIBLIOGRAFIA:

• Andersen, K. (2010). Irish Secularization and Religious Identities: Evidence of an Emerging New Catholic Habitus. Social Compass, 57(1), 15–39. DOI: 10.1177/0037768609355532.
• Burdziej, S. (2005). Religion and Politics: Religious Values in the Polish Public Square since 1989. Religion, State & Society, 33(2), 165–174. DOI: 10.1080/09637490500118687.
• Calkin, S., & Kamińska, M.E. (2020). Persistence and Change in Morality Policy: The Role of the Catholic Church in the Politics of Abortion in Ireland and Poland. Feminist Review, 124(1), 86–102. DOI: 10.1177/0141778919894451.
• (2018, November). Religijność Polaków i ocena sytuacji Kościoła katolickiego. Komunikat z badań, 147.
• (2019, December). Kościół i wybory. Komunikat z badań, 149. Retrieved from: https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_149_19.PDF.
• (2022, January). Postawy wobec obecności religii i Kościoła w przestrzeni publicznej. Komunikat z badań, 3. Retrieved from: https://www.cbos.pl/SPISKOM. POL/2022/K_003_22.PDF.
• Driskell, R., Embry, E., & Lyon, L. (2008). Faith and Politics: The Influence of Religious Beliefs on Political Participation. Social Science Quarterly, 89(2), 294–314. DOI: 10.1111/j.1540-6237.2008.00533.x.
• Elff, M., & Rossteutscher, S. (2011). Stability or Decline? Class, Religion and the Vote in Germany. German Politics, 20(1), 107–127. DOI: 10.1080/09644008.2011.554109.
• Filipczak-Białkowska, A. (2021). Od prawicy do lewicy. Struktura ideologiczna polskich partii politycznych w latach 2015–2017. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Heinen, J., & Portet, S. (2010). Reproductive Rights in Poland: When Politicians Fear the Wrath of the Church. Third World Quarterly, 31(6), 1007–1021. DOI: 10.1080/01436597.2010.502735.
• Kampania wyborcza w kościele… (2018, July 25). Retrieved January 20, 2022 from: https://nowosci.com.pl/kampania-wyborcza-w-kosciele-ksiadz-na-mszy-swzaprasza-na-spotkanie-z-poslanka-pis-kandydatka-na-prezydenta-wroclawia/ar/13364844.
• Kaufmann, E., Goujon, A., & Skirbekk, V. (2012). The End of Secularization in Europe?: A  Socio-Demographic Perspective. Sociology of Religion, 73(1), 69–91. DOI: 10.1093/socrel/srr033.
• Kowalczyk, K. (2012). Partie i ugrupowania parlamentarne wobec Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1989–2011. Szczecin: Wydawnictwo Zapol.
• Kowalczyk, K. (2019). The Influence of Catholic Interest Groups in Poland on Draft Legislation Concerning Civil Unions (2011–2014). Athenaeum, 63(3), 156–168. DOI: 10.15804/athena.2019.63.10.
• Langsæther, P.E. (2019). Religious Voting and Moral Traditionalism: The Moderating Role of Party Characteristics. Electoral Studies, 62, 102095. DOI: 10.1016/j.electstud.2019.102095.
• Müller, O. (2011). Secularization, Individualization, or (Re)vitalization? The State and Development of Churchliness and Religiosity in Post-Communist Central and Eastern Europe. Religion and Society in Central and Eastern Europe, 4(1), 21–37. DOI: 10.20413/rascee.2005.1.1.2015.8.1.
• Need, A., & Evans, G. (2001). Analysing Patterns of Religious Participation in PostCommunist Eastern Europe. British Journal of Sociology, 52(2), 229–248. DOI: 10.1080/00071310120044962.
• Pirro, A.L.P. (2014). Populist Radical Right Parties in Central and Eastern Europe: The Different Context and Issues of the Prophets of the Patria.Government and Opposition, 49(4), 600–629. DOI: 10.1017/gov.2013.32.
• Requena, M., & Stanek, M. (2014). Religiosity and Politics in Spain and Poland: A Period Effect Analysis. Social Compass, 61(3), 348–367. DOI: 10.1177/0037768614535704.
• Swindal, M.G. (2011). Ideology and Social Position in Poland: The Determinants of Voting for the Right, 1991–2005. Social Science Quarterly, 92(1), 185–205. DOI: 10.1111/j.1540-6237.2011.00763.x.
• Turska-Kawa, A., & Wojtasik, W. (2014). Religiosity and Electoral Participation: The Case of Poland. Studia Methodologica, 38, 6–23.
• Voas, D., & Doebler, S. (2011). Secularization in Europe: Religious Change between and within Birth Cohorts.Religion and Society in Central and Eastern Europe, 4(1), 39–62.
• Wichmanowski, M. (2008). Katolicka nauka społeczna w myśli politycznej wybranych ugrupowań prawicowych. In: E. Maj, & A. Wójcik (Eds.). Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe (pp. 37–60). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wilcox, C., & Sigelman, L. (2001). Political Mobilization in the Pews: Religious Contacting and Electoral Turnout. Social Science Quarterly, 82(3), 524–535. DOI: 10.1111/0038-4941.00040.