Sprawa obiektowa o kryptonimie „Zapora” – główne kierunki działań kontrwywiadowczych Służby Bezpieczeństwa wobec jednostek wojskowych Wojska Polskiego i Armii Radzieckiej w województwie pilskim w latach 1975–1987

From 1975, as part of the operation code-named “Zapora” carried out by the Security Service, counterintelligence operations are documented as having been carried out with the aim of protecting facilities and units of the Polish and Soviet Army in Piła Voivodeship. Department II of KWMO/WUSW in Piła, in cooperation with WSW and MO, kept diplomats and foreigners from Western countries under surveillance. This control extended to the monitoring of all persons, regardless of nationality, in the areas adjacent to the facilities and those employed in enterprises providing services to the Polish Army. These persons of interest were identified as part of operational checks and registration questionnaires, using numerous secret collaborators and personal contacts. As a part of “Zapora”, major military exercises such as “OPAL 87” and “Przyjaźń 87” were also safeguarded. Operation „Zapora” was completed in January 1990.

REFERENCES:

• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, sygn. 0062/223, t. 1, 0062/237.
• Bartosik P., Dokumenty o charakterze kontrwywiadowczym oraz wywiadowczym dotyczące województwa pilskiego z lat 1975–1989 (wybór źródeł), Toruń 2020.
• Bobelak M., Zarys historii garnizonu wałeckiego w latach 1945–2005, w: Zarys historii Wałcza w latach 1945–2005, t. VI, red. B. Gałka, Piła 2008.
• Fijałkowski M., Garnizon pilski po 1945 roku, w: Zarys dziejów Piły w latach 1945–2000, red. M. Fijałkowski, Piła 2013.
• Lemański J., Tajna baza radziecka w okolicy Brzeźnicy Kolonii w świetle planów operacji „Wisła”, „Studia i materiały do dziejów ziemi wałeckiej” 2010, nr 1.
• Leszczełowski J., Mirosławiec w Peerelu 1945–1980, Mirosławiec 2017.
• Pleskot P., Dyplomata, czyli szpieg? Działalność służb kontrwywiadowczych PRL wobec zachodnich placówek dyplomatycznych w Warszawie (1956–1989), cz. I: Generalia, Warszawa 2013.
• Polak W., Swetry, sutanny i mundury. Próby oddziaływania „Solidarności” podziemnej, Kościoła katolickiego i społeczeństwa na wojsko po wprowadzeniu stanu wojennego, a także przejawy oporu wewnątrz struktur wojskowych w świetle raportów Wojskowej Służby Wewnętrznej i Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego (grudzień 1981 grudzień 1982), Toruń 2016.