Wizyta delegata Przełożonego Generalnego Towarzystwa Salezjańskiego dla Inspektorii Polskich ks. Stanisława Rokity SDB na Wileńszczyźnie w 1973 r. Edycja źródłowa

  • Author: ks. Jarosław Wąsowicz SDB*
  • Institution: Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej
  • ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1253-3627
  • Year of publication: 2023
  • Source: Show
  • Pages: 123-136
  • DOI Address: https://doi.org/10.15804/CCNiW.2023.02.09
  • PDF: ccniw/2/ccniw209.pdf

Following the end of second World War, 48 percent area of the Second Polish Republic was incorporated into the Union of Soviet Socialist Republic. A significant number of Polish citizens remained in the annexed areas and along with them their pastors. As for members of the Society of St. Francis de Sales (Salesians), ten remained in the areas incorporated into the USSR, who helped organize the religious life of the faithful under very difficult circumstances. They maintained contact with the religious congregation in Poland, mostly it was limited to correspondence and short visits on the occasion of family visits to Poland. The source presents notes from the stay in the USSR of Fr. Stanisław Rokita SDB, who in 1973 was the first Salesian superior to visit his congregation remaining in the East.

REFERENCES:

  • sygn. 0639/106/6, A. Kiryłłow do tow. S. Morawskiego, (tł. z j. rosyjskiego), Warszawa 14 III 1965 r., k. 307 -309.
  • Akta personalne ks. Stanisława Toporka SDB, akta bez sygn.
  • ASIW, Archiwum ks. Stanisława Rokity, akta bez sygn.
  • Akta personalne ks. Romana Chrzanowskiego, akta bez sygn.
  • Archiwum ks. Stanisława Kosińskiego, akta bez sygn., Dokumentacja Abp. Antoniego Baraniaka
  • t. Listy pośmiertne, akta bez sygn., A. Dziędziel, ks. Stanisław Rokita. List pośmiertny, Kraków 1985.
  • Dzwonkowski R., Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRR 1939-1988, Lublin 2003.
  • Hlebowicz A., ks. Hoppe Tadeusz (Litwa – Rudniki, Wielkie Soleczniki, Kalwaria Wileńska, Ławaryszki; Ukraina – Odessa), w: Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRR 1945–1991, t. 2, red. A. Hlebowicz, Warszawa 2023.
  • Hlebowicz A., ks. Józef Obrębski (Obrembski) (Litwa – Turgiele, Mejszagoła), w: Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRR 1945-1991, t. 1, red. A. Hlebowicz, Warszawa 2021.
  • Hlebowicz A., ks. Leopold Chomski (Litwa–Wilno, Biała Waka), w: Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRR 1945–1991, t. 2, red. A. Hlebowicz, Warszawa 2023.
  • Józef Obremski kapłan według Serca Bożego. Księga pamiątkowa dedykowana w Roku kapłańskim ks. Prałatowi Józefowi Obrembskiemu, red. ks. D. Dzikiewicza, ks. J. Witkowskiego, Wilno 2010.
  • Juknevičius K., Lietuvių saleziečių istorija, Kaunas 2000.
  • Kardis K., Prześladowanie Kościoła na Litwie w latach 1945–1949, w: Represje wobec Kościoła w krajach bloku wschodniego, red. J. Mareckiego, Kraków 2011.
  • Krachel T., Przez więzienia i obozy do kapłaństwa. Wojenne losy alumnów Seminarium Duchownego w Wilnie, Białystok 2015.
  • Kufel R.R., Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim 1945–1956, t. I, Zielona Góra 2016.
  • Ludzie Dobrej Woli. Księga Pamięci mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej niosących pomoc więźniom KL Auschwitz, red. H. Świebocki, Oświęcim 2005.
  • Mikłaszewicz I., Polityka sowiecka wobec Kościoła Katolickiego na Litwie 1944–1965, Warszawa 2001.
  • Mikulewicz W., Szmidt S., Znad Wilii do Konga, Kraków 2001.
  • Pietrzykowski J., Król Józef (1916–2000), salezjanin, w: Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w 1945–1989, t. 1, red. J. Myszor, Warszawa 2002.
  • Pietrzykowski J., Salezjanie w Polsce 1945–1989, Warszawa 2007.
  • Pietrzykowski J., Tokarski Franciszek Jan (1900–1974), salezjanin, duszpasterz Polaków na Białorusi Radzieckiej, w: Polski słownik biografi czny, t. LIV/1, z. 220, red. A. Romanowski, Warszawa– Kraków 2022.
  • Pietrzykowski J., Towarzystwo Salezjańskie w Polsce w warunkach okupacji 1939–1945, Warszawa 2015.
  • Rozner S., Żurek W.W., Salezjanie we Lwowie w latach 1934–1945, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” 1997, nr 68.
  • Sienkiewicz J., Groby polskie na Litwie, t. 2: Rejon Wileński, cz. 2, Warszawa 2021.
  • Streikus A., Antykościelna polityka władzy sowieckiej na Litwie (1944–1990), Kraków 2010.
  • Śmierci się z nas nikt nie boi”. Listy kapłanów archidiecezji wileńskiej z ZSRR. Wybór źródeł, Wstęp, wybór i oprac. ks. A. Szot, W.F. Wilczewski, Białystok 2012.
  • Świda A., Synowie Chwałą ojca. Inspektorzy polskich prowincji salezjańskich, cz. 3, Warszawa 1990.
  • Wąsowicz J., Defensor Ecclesiae. Arcybiskup Antoni Baraniak (1904– 1977). Salezjańskie koleje życia i posługi metropolity poznańskiego, Warszawa 2022.
  • Wąsowicz J., ks. Jan Tokarski SDB (Raków–Białoruś), w: Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRR 1945–1991, t. 3, red. A. Hlebowicz, Warszawa 2024 (w druku).
  • Wąsowicz J., ks. Stanisław Toporek SDB (Litwa–Ławaryszki), w: Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRR 1945 –1991, t. 3, red. A. Hlebowicz, Warszawa 2024 (w druku).
  • Wąsowicz J., Patriarcha kapłanów Wileńszczyzny. Ksiądz prałat Józef Obrembski (1906–2011), „Biuletyn IPN” 2019, nr 1–2.
  • Wąsowicz J., Represje wobec Wyższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego w Lądzie n. Wartą w latach 1956–1970, w: Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Wielkopolsce w latach 1956 –1970. (Studia i materiały poznańskiego IPN, t. 8), red. K. Białecki, Poznań 2009
  • Wąsowicz J., Salezjanie w Polsce w systemach totalitarnych – zarys problematyki, w: Kościoły chrześcijańskie w systemach totalitarnych, red. J. Kłaczkow, W. Rozynkowski, Toruń 2012
  • Wilk S., Sto lat apostolstwa salezjańskiego w Polsce (1898–1998), Lublin–Warszawa 1998
  • Zavadzka A., Duszpasterstwo polskie na Wileńszczyźnie w okresie sowieckim (1944–1990), Białystok 2017.
  • Żurek W.W., Działalność duszpasterska ks. Tadeusza Hoppe w Odessie, w: Polacy na Krymie, red. W. Walewander, Lublin 2004.
  • Żurek W.W., Jeńcy na wolności. Salezjanie na terenach byłego ZSRR po II wojnie światowej, Kraków 1998.
  • Żurek W.W., Możliwości i formy duszpasterzowania salezjanów w powojennej rzeczywistości na terenach europejskich republik radzieckich, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” 2007, nr 87.
  • Żurek W.W., Oddziaływanie duszpasterskie salezjanów w Kościele katolickim na Ukrainie, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” 2005, nr 85.
  • Żurek W.W., Polityczno-społeczne uwarunkowania salezjańskiej działalności wychowawczo-duszpasterskiej w republikach Związku Radzieckiego po 1945 roku, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” 2007, nr 88.
  • Żurek W.W., Salezjańscy męczennicy Wschodu, Kielce 2003.
  • Szmidt S., Rekolekcje białoruskie, „List Rodzinny”. Pismo religijno-społeczne 1997, nr 4.
  • Wąsowicz J., Duszpasterz w Mołdawii. Ksiądz Bronisław Chodanionek SDB (1910–1973), „Magazyn Salezjański Don Bosco” 2017, nr 2.
  • Grajewski A., Sprawa „Kapella”, czyli jak Litwini rozpracowywali Jana Pawła II, https://histmag.org/Sprawa-Kapella-czyli-jak-Litwini-rozpracowywali-Jana-Pawla-II-22405.
  • Sepulcrum fundatorum ecclesiae-grobowiec fundatorów kościoła, https://vaidotuparapija.lt/pl/historia/.

Łavarishki Catholic pastoral care in the USSR Archdiocese of Vilnius Salesians Ławaryszki duszpasterstwo katolickie w ZSRR archidiecezja wileńska salezjanie Vilnius Wilno

Message to:

 

 

© 2017 Adam Marszałek Publishing House. All rights reserved.

Projekt i wykonanie Pollyart