Skrzypek wielu dachów. Ponowoczesna hermeneutyka Odo Marquarda wobec zagadnienia pluralizmu

Artykuł omawia relację między pluralizmem społecznym a tradycją (lub raczej wielością tradycji) na gruncie filozofii hermeneutycznej Odo Marquarda. Autorka przedstawia koncepcję niemieckiego filozofa jako propozycję łączącą elementy myśli postmodernistycznej oraz hermeneutyki. Zarysowuje przesłanki epistemologiczne (zwłaszcza sceptycyzm), które doprowadziły autora do przekonania o konieczności budowania własnego światopoglądu w odniesieniu do tradycji. Jednocześnie artykuł pokazuje sposób, w jaki Marquard godzi afirmację tradycji z afirmacją różnorodności i złożoności świata społecznego, w którym Inny - kształtujący samego siebie w oparciu o inną tradycję - nie tylko nie stanowi zagrożenia dla tego co „własne”, ale wręcz pozwala lepiej zrozumieć „swojskość” oraz zyskać dystans konieczny dla krytycznego myślenia o własnej tradycji.

Fiddler on many roofs. Odo Marquard’s postmodern hermeneutics and the issue of pluralism

The aim of this article is to discuss the fundamental relation between social pluralism and the tradition (or rather the plurality of different traditions) in the Odo Marquard’s philosophy. The author present the conception of the German philosopher as a combination of postmodernism and hermeneutics. The article shows the epistemological presuppositions (especially scepticism) that has led Marquard to the conclusions according to which it is necessary to based once worldview on the tradition. At the same time article presents how Marquard is able to interferes the affirmation of tradition with the affirmation of the plurality of the social reality. The Other – person raised in a different traditions – in following conception not only is not a threat for “our own culture” but moreover he or she can help us in understanding the meaning of the word “ours” as well as teach as an important distance, with is necessary for critical thinking.

REFERENCES:

• Babiński J., Wolność w rozumieniu Odo Marquarda, „Studia Koszalińsko-Koło­brzeskie” 2011, nr 16, s. 7–17.
• Czerniak S., Pomiędzy kontyngencją, a kompensacją. Komentarz do stanowiska Odo Marquada, [w:] O. Marquard, Szczęście w nieszczęściu, Warszawa 2001.
• Drwięga M., Kim jest człowiek? Studia z filozofii człowieka, Kraków 2013.
• Gadamer H-G., Prawda i metoda, Warszawa 2013.
• Marquard O., Apologia przypadkowości, Warszawa 1994.
• Marquard O., Szczęście w nieszczęściu, Warszawa 2001.
• Marquard O., Rozstanie z filozofią pierwszych zasad, Warszawa 1994.
• Sholtz G., Czym jest i od kiedy istnieje »filozofia hermeneutyczna«?, [w:] Studia z filozofii niemieckiej, t. 1: Hermeneutyczna tożsamość filozofii, red. J. Rolewski, S. Czer­niak, Toruń 1994.
• Zeidler-Janiszewska A., O kilku motywacjach estetycznej refleksji Odo Marquar­da, [w:] O. Marquard, Aesthtetica i anaesthetica, Warszawa 2007.
• Przyłębski A., Od sztuki interpretacji do teorii i filozofii rozumie­nia, Poznań 2019.