Zniewolenie i dług. Studium porównawcze z cywilizacyjnej ciągłości

Artykuł jest poświęcony zagadnieniu zniewolenia za długi, występującemu w epoce starożytnej i współcześnie. Przyjęte zostało w nim szerokie ujęcie długu, jako instytucji społecznej o wymiarze przede wszystkim moralnym. Dług, poprzez uwikłanie w konstelację moralności objawia się na kilku poziomach rzeczywistości społecznej, dotycząc aspektów finansowych (materialnych), jak i pojęć honoru oraz patriarchatu. Zagadnienie zostało przedstawione głównie na przykładach pochodzących ze starożytnych – Mezopotamii oraz Grecji, a także współczesnych – Tajlandii i Brazylii.

Enslavment and debt. A comparative study of civilization continuity

The paper is dedicated to the issue of debt bondage in ancient and modern times. It adopts a broad understanding of debt as a social institution with a primarily moral dimension. Debt, by being entangled in the constellation of morality, manifests itself on several levels of social reality, relating to financial (material) aspects as well as the concepts of honor and patriarchy. The issue is mainly presented on examples from ancient Mesopotamia and Greece, as well as contemporary Thailand and Brazil.

REFERENCES:

• Arystoteles, Polityka, b.m.w., ebook, biblioteka.kijowski.pl/arystoteles/polityka.pdf.
• Bales Kevin, Jednorazowi ludzie. Nowe niewolnictwo w gospodarce światowej, Wy­dawnictwo W Podwórku, Gdańsk 2019.
• Bauman Zygmunt, Płynna nowoczesność, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006.
• Brace Laura, Politics of Slavery, Edinburgh University Press, Edinburgh 2018.
• Buck-Morss Susan, Hegel, Haiti i historia uniwersalna, Wydawnictwo Krytyki Poli­tycznej, Warszawa 2014.
• Burszta Wojciech J., Kotwice pewności. Wojny popkulturowe z popnacjonalizmem w tle, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2013.
• Centrum Badania Opinii Społecznej, Co dalej z frankowiczami?, komunikat z badań nr 63, cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_063_16.PDF.
• Eric Wolf R., Europa i ludy bez historii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
• Federici Silvia, Caliban and The Witch, Autonomedia, New York 2004.
• Graeber David, Turning Modes of Production Inside Out Or, Why Capitalism is a Trans­formation of Slavery, „Critique of Anthropology” 2006, No. 26, Vol. 1.
• Graeber David, Dług. Pierwsze pięć tysięcy lat, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2017.
• Maddison Agnus, Contours of the World Economy. 1-2030 AD. Essays on Macro-Eco­nomic History, Oxford University Press, Oxford 2007.
• Małowist Marian, Bieżuńska-Małowist Iza, Niewolnictwo, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1987.
• Miers Suzanne, Contemporary Forms of Slavery, „Canadian Journal of African Stu­dies” 2000, Vol. 34, No. 3.
• Millar Kathleen M., The Precarious Present. Wageless Labor and Disrupted Life in Rio de Janeiro, Brazil, „Cultural Anthropology” 2014, Vol. 29, No. 1.
• Nietzsche Fryderyk, Z genealogii moralności. Pismo polemiczne, Nietzsche Semina­rium, Łódź–Wrocław, ebook, nietzsche.ph-f.org/dziela/fn_gm.pdf.
• Nowak Andrzej W., Europejska nowoczesność i jej wyparte konstytuujące „zewnętrze”, „Nowa Krytyka” 2011, nr 26–27.
• Patterson Orlando, Slavery and Social Death. A Comparative Study, Harvard Univer­sity Press, Cambridge 1982.
• Scott James C., Jak udomowiono człowieka. U początków historii pierwszych państw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
• Walk Free Foundation, The Global Slavery Index 2018, downloads.globalslaveryin­dex.org/ephemeral/GSI-2018_FNL_190828_CO_DIGITAL_P-1625903174.pdf.
• Wilkinson Richard, Pickett Kate, The Spirit Level. Why More Equal Societies Almost Always Do Better, Allen Lane, London 2009.
• www.freetheslaves.net/our-model-for-freedom/slavery-today/.
• Žižek Slavoj, Kłopoty w raju. Od końca historii do końca kapitalizmu, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2021.