Postawy młodzieży szkolnej wobec homoseksualizmu i adopcji dzieci przez pary homoseksualne

Attitudes of school youth towards homosexuality and adoption of children by homosexual couples

In our considerations, we address two issues in the social narrative: homosexuality and adoption of children by homosexual couples. The basis for these diagnoses are the results of nationwide surveys and sociological research carried out in the two decades of the 21st century. Especially in the second decade of the 21st century, the views of school youth on bioethical issues were subject to progressive liberalization (secularization of morality). In nationwide research at the turn of 2022–2023, conducted among secondary school students, it was found that homosexual relationships were rated as permissible by 50.7% of the surveyed school youth, “it depends” – 12.0%, unacceptable – 24.4%, hard to say – 12.9%; adoption of children by homosexual couples (respectively) – 41.0%, 17.6%, 29.9%, 11.5%.

W naszych rozważaniach podejmujemy w narracji społecznej takie dwa zagadnienia, jak: homoseksualizm i adopcja dzieci przez pary homoseksualne. Podstawą tych diagnoz są wyniki sondaży ogólnokrajowych i badań socjologicznych zrealizowanych w dwóch dekadach XXI w. Zwłaszcza w drugiej dekadzie XXI w. poglądy młodzieży szkolnej w kwestiach bioetycznych podlegały postępującej liberalizacji (sekularyzacja moralności). W badaniach ogólnopolskich z przełomu lat 2022–2023, zrealizowanych wśród młodzieży szkół ponadpodstawowych stwierdzono, że związki homoseksualne zostały ocenione jako dopuszczalne przez 50,7% badanej młodzieży szkolnej, „to zależy” – 12,0%, niedozwolone – 24,4%, trudno powiedzieć – 12,9%; adopcja dzieci przez pary homoseksualne (odpowiednio) – 41,0%, 17,6%, 29,9%, 11,5%.

REFERENCES:

• Biernat, T., Sobierajski, P. (2007). Młodzież wobec małżeństwa i rodziny. Raport z badań. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Budzyńska, E. (2021). Rodzina ‒ pomiędzy tradycją, religią a ideologią. Szkic socjologiczny. W: A. Górny, J. Kijonka, Z. Zagała (red). Pejzaże kultury, religii, regionu i rodziny. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Świątkiewiczowi (528–547). Katowice: Studio NOA & Ireneusz Olsza.
• Castells, M. (2008). Siła tożsamości, tł. S. Szymański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Cekiera, Cz. (2021). Homoseksualizm. W: K. Pierzchała, Cz.  Cekiera. Człowiek a  patologie społeczne (241–262). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Chodkowska, M., Byra, S., Kazanowski, Z., Parchomiuk, M., Szabała, B. (2010). Młodzież wobec moralności w zawodach kreujących sferę publiczną. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Czarnecki, P. (2008). Dylematy etyczne współczesności. Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin.
• Czupryński, W. (2021). Małżeństwo i rodzina w świadomości policjantów na przykładzie studentów Wyższej Szkoły Policji w  Szczytnie. Studium teologicznopastoralne. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
• Dancák, P. (2023). Molecular editing and christian bioethics. Studia Nauk Teologicznych PAN, 18, ss. 57–73.
• Dubis, M. (2017). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego zagrożeniem dla współczesnej rodziny. Wychowanie w Rodzinie, 1, ss. 323–341.
• Dziedzic, J. (2016). Religijność a postawy religijne polskiej młodzieży. Polonia Sacra, 4, ss. 67–86.
• Giddens, A., Sutton Ph. W. (2014). Socjologia. Kluczowe pojęcia, tł. O. Siara, P. Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Greniuk, F. (1993). Homoseksualizm (aspekt teologiczno-moralny). W: J. Walkusz et al. (red.). Encyklopedia katolicka, 6 (1194–1196). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Grzybek, G. (2006). Etos małżeństwa a wychowanie. W: W. Korzeniowska, U. Szuścik (red.). Rodzina. Historia i współczesność (233–240). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Kaniowski, A. M. (2005). Współczesne problemy moralne. W: R. Ziemińska, I. Ziemiński (red.). Byt i sens. Księga pamiątkowa VII Zjazdu Filozoficznego w Szczecinie 14–17 września 2004 roku (100–102). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Karasiewicz, K., Lawendowski, R. (2006). Dlaczego pary homoseksualne mają być gorszymi rodzicami? Czyli o uprzedzeniach względem rodzicielstwa osób homoseksualnych. W: A. Chybicka, M. Kaźmierczak (red.). Kobieta w kulturze ‒ kultura w kobiecie. Studia interdyscyplinarne (287–302). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Kaźmierska, K. (2018). Młodzież archidiecezji łódzkiej. Szkic do portretu. Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
• Kiełb, D. (2021). Wybrane parametry religijności młodzieży regionu Podkarpacia. Studia Leopoliensia, 14, ss. 173–187.
• Kochanowski, J. (2004). Problem społecznej (nie)obecności lesbijek i  gejów w  Polsce z  perspektywy socjologicznych studiów queer. W: I. Krzemiński (red.). Socjologia a przemiany współczesnego świata (227–237). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
• Kocik, L. (2006). Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM.
• Korczyński, T. (2015). Polska młodzież o  rodzinie, wartościach i  własnej religijności. Analiza socjologiczna w paradygmacie socjologii wiedzy. W: J. Zimny (red.). Rodzina. Podstawy prawno-teologiczne (335–350). Stalowa Wola: Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli. Katedra Pedagogiki Katolickiej.
• Kościół przyszłości, Hans Joas w rozmowie z Michałem Jędrzejkiem (2022). Znak, 9, ss. 67–74.
• Kowalczyk, D. (2001). Homoseksualizm a cywilizacja miłości. Znak, 3, ss. 4–8.
• Kowalski, E. (2022). Bioetyka w  konfesjonale. Vademecum dla duszpasterzy i spowiedników. Kraków: Wydawnictwo Homo Dei.
• Kowalski, E. (2015). Człowiek i bioetyka. Zagadnienia bioetyczne dla duszpasterzy i katechetów. Kraków: Wydawnictwo Homo Dei.
• Krzemiński, I. (red.). (2009). Naznaczeni. Mniejszości seksualne w Polsce. Raport 2008. Warszawa: Instytut Socjologii.
• Krzywda, J. (2012). Irracjonalność legalizacji związków homoseksualnych wobec jedynej i niepowtarzalnej wartości i roli małżeństwa i rodziny. Analecta Cracoviensia, 44, ss. 297–306.
• Kubica, G. (2005). Homoseksualizm w antropologii społeczno-kulturowej. Szkic problematyki. W: K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.). Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna (158–164). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Kwak, A. (2022). Rodzina z perspektywy zmian w ponowoczesności. W: S. Janeczek, A. Starościc (red.). Filozofia społeczna, cz. III (Realia społeczno-gospodarcze) (311–334). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Majka-Rostek, D. (2008). Związki homoseksualne. Studium socjologiczne. Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin.
• Mariański, J. (2018). Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988–1998–2005–2017 (raport z ogólnopolskich badań socjologicznych). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Mariański, J. (2022). Wartości moralne w świadomości maturzystów puławskich. Raport z badań socjologicznych zrealizowanych w latach 1994–2021. Lublin: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie.
• Mariański, J. (2023). Nowe problemy bioetyczne w  narracji społecznej. Lublin: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie.
• Mazurkiewicz, P., Gierycz, M., Wielecki, K., Sulkowski, M., Zarzecki, M. (2018). Totalitaryzm w epoce postmodernizmu. Raport z badania postaw młodzieży wobec totalitaryzmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Perdzyńska, K. (2009). Sytuacja osób homoseksualnych w Polsce. Krytyczny przegląd dotychczasowych badań. W: I. Krzemiński (red.). Naznaczeni. Mniejszości seksualne w Polsce. Raport 2008 (13–65). Warszawa: Instytut Socjologii.
• Pilecka, B. (1999). Psychospołeczny kontekst homoseksualizmu. Kraków: Wydawnictwo RADAMSA.
• Pilikowski, J. (2010). Podróż w świat etyki. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Poduch, L. (2005). Specyfika orientacji homoseksualnej u kobiet. W: M. R. Hinc, R. Jaworski (red.). Psycholodzy chrześcijańscy wobec problemów człowieka (221–232). Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.
• Prokopowicz, P. (2005). Psychologiczne, społeczne i prawne aspekty wychowywania dzieci przez pary homoseksualne. W: K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.). Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna (247–256). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Prüfer, P. (2018). Stałość w zmienności ‒ postawy i oceny niektórych postaw moralnych. W: S.H. Zaręba, M. Zarzecki (red.). Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersów znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988–1998–2005–2007 (69–85). Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
• Przygoda, W., Święs, K., Rozpędowski, P. (2023). Sexual Morality of Young Poles as a Challenge for Religious Education. Religions, 14, ss. 1–16.
• Ratzinger, J. (2005). Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro, tł. S. Czerwik. Kielce: Wydawnictwo JEDNOŚĆ.
• Ratzinger, J., Benedykt XVI (2022). Prawdziwa Europa. Tożsamość i misja. Teksty wybrane, 3: Europa (red. K. Góźdź, M. Górecka). Lublin: Fundacja Rozwoju KUL.
• Romanowicz, W. (2013). Świadomość religijna i moralna młodzieży prawosławnej. Biała Podlaska: Wydawnictwo Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
• Romanowicz, W. (2017). Stosunek maturzystów Południowego Podlasia do religii, moralności i ekumenizmu. Biała Podlaska: Wydawnictwo Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
• Romanowicz, W., Filipczak, O., Tomczyszyn, D. (2018). Ocena możliwości samorealizacji przez młodzież powiatu bialskiego. W: S. Tur, D. Błaszczak, O. Filipiak, W. Romanowicz, D. Tomczyszyn (red.). Aspiracje życiowe i perspektywy rozwoju młodzieży w powiecie bialskim (63–100). Biała Podlaska: Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej.
• Roszkowski, W. (2019). Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej. Kraków: Wydawnictwo Biały Kruk.
• Rozpędowski, P. (2022). Kościół wspólnota osób wierzących w  percepcji młodzieży. Studium teologicznopastoralne na podstawie badań maturzystów archidiecezji wrocławskiej. Lublin (mps pracy doktorskiej).
• Saxonberg, S. (2005). Kościół szwedzki a promocja praw gejów w Szwecji, tł. M. Śmietana. W: K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.). Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna (206–217). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Slany, K. (2005). Dywersyfikacja form życia rodzinnego we współczesnym świecie. Przykład związków homoseksualnych. W: K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.). Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna (19–38). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Slany, K. (2006). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Slany, K. (2013). Ponowoczesne rodziny ‒ konstruowanie więzi i pokrewieństwa. W: K. Slany (red.). Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej (59–62). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Słotwińska, H., Buk-Cegiełka M., Mariański J., Rybarski R. (2024). Edukacja religijna młodzieży polskiej ‒ stan obecny, szanse i wyzwania. Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”.
• Štefaňak, O. (2020). Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży słowackiej w procesie przemian (2006–2011– 2016). Zeszyty Naukowe KUL, 1, ss. 23–45.
• Szauer, R. (2019). Między potrzeba doznań a trwałością postaw. Religijność i moralność uczniów szkół średnich i studentów uczelni wyższych w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczne. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne.
• Szauer, R. (2022). Z dystansem i w potrzebie. Religijność i moralność mieszkańców diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Studium socjologiczne. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.
• Szczygielski, D. (2017). Postawy młodzieży wobec alternatywnych form życia małżeńsko-rodzinnego. Na podstawie badań socjologicznych w katolickich liceach ogólnokształcących w Szczecinie. Zeszyty Naukowe KUL, 2, ss. 321–337.
• Szostek, A. (2005). Współczesne problemy moralne. W: R. Ziemińska, I. Ziemiński (red.). Byt i sens. Księga pamiątkowa VII Zjazdu Filozoficznego w Szczecinie 14–17 września 2004 roku (98–99). Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Szukalski, P. (2005). Zachowania homoseksualne i postawy wobec homoseksualizmu. Analiza porównawcza Polski i krajów wysoko rozwiniętych. W: K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.). Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna (75–103). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Szyndler, K. (2023). Znajomość i akceptacja wartości religijno- -moralnych. Studium katechetyczno-socjologiczne w świetle badań maturzystów archidiecezji przemyskiej. Lublin (mps pracy doktorskiej).
• Szyszkowska, M. (2019). Etyka. Białystok: Kresowa Agencja Wydawnicza. Szyszkowska, M. (2022). Poza kratami poprawności. Warszawa: Wydawnictwo „Kto jest Kim”. Ślipko, T. (2010). Spacerem po etyce. Kraków: Wydawnictwo PETRUS.
• Śmietana, M. (2005). Wizerunek publiczny homoseksualistów w Polsce. W: K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.). Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna (265–280). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Turowski, J. (1997). Problemy współczesnej rodziny. W: P. Kryczka (red.). Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie (9–13). Lublin: Redakcja Wydawnictwo KUL.
• Ukleja, M. (2011). Procesy indywidualizacji i przemian tożsamościowych jako podstawa funkcjonowania „rodzin z wyboru”. W: M. Świątkiewicz-Mośny (red.). Rodzina. Kondycja i przemiany (57–74). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• W trosce o człowieka i dobro wspólne (13 marca 2012 r.). Konferencja Episkopatu Polski. Społeczeństwo. Studia, prace badawcze i dokumenty z zakresu nauki społecznej Kościoła, 2, ss. 145–184.
• Wieczorek, B. (2017). Homoseksualizm. Przegląd światowych analiz i badań. Przyczyny, objawy, terapia, aspekty społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Fronda.
• Wielebski, T. (2008). Duszpasterstwo osób homoseksualnych. Nowe wyzwania dla Kościoła w Polsce. Warszawskie Studia Pastoralne, 7, ss. 212–239.
• Wierzbicki, A.M. (2017). Od pewności do zdumienia i pokory. Znak, 9, ss. 15–16.
• Woroniecki, L. (2015). Gender ‒ próba spojrzenia na aktualny stan dyskusji. W: W. Wieczorek (red.). Gender ‒ Spojrzenie z różnych perspektyw (57–82). Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przymierza Rodzin w Warszawie.
• Zaręba, S.H. (2005). Empiryczny obraz moralnych opinii młodzieży Warszawy. W: W. Zdaniewicz, S. H. Zaręba (red.). Młodzież Warszawy – pokolenie pontyfikatu Jana Pawła II (107–139). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej.
• Zaręba, S.H. (2009). Horyzonty moralności polskiego ucznia i studenta. W: A. Maksymowicz (red.). Moralne dylematy Polaków w ponowoczesności. Wybrane problemy (205–220). Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Zemło, M. (2018). Wobec „obcego”. Opinie uczniów szkół ponadpodstawowych Białegostoku o  zachowaniach krzywdzących. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL, 2, ss. 290–312.
• Zemło, M. (2019). Młodzież na rozstajach. Aksjonormatywne orientacje uczniów szkół ponadpodstawowych. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Zemło, M. (2023). Opinie uczniów szkół białostockich na temat wybranych norm społecznych. W: J. Mantur (red.). Styl życia młodzieży Białegostoku. Raport (28–53). Białystok: Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku.
• Zemło, M. (2023). Stosunek młodzieży szkół białostockich do wybranych norm moralnych. Zeszyty Naukowe KUL, 2, ss. 59–78.