Wielość kultur w jednym człowieku – wartość (i) czy dylemat tożsamościowy?

  • Author: Jerzy Nikitorowicz
  • Institution: Uniwersytet w Białymstoku
  • Year of publication: 2018
  • Source: Show
  • Pages: 17-30
  • DOI Address: https://doi.org/10.15804/em.2018.01.01
  • PDF: em/8/em801.pdf

Autor traktuje kulturę jako czynnik różnicujący ludzi i grupy i w tym kontekście wskazuje na problemy tożsamościowe przyjmując, że nikt nie jest zakładnikiem odziedziczonej kultury. Na przykładzie Piotra Lachmana, poety i pisarza, przedstawia problem jednoczesnego bycia Polakiem i Niemcem, problem ustawicznego bycia na pograniczu kultur, prowadzenia wewnętrznego dialogu tożsamościowego. Odwołując się do filozofów dialogu i innych autorytetów ukazuje wartość relacji z Innym w procesie własnego rozwoju.
Autor tekstu zwrócił uwagę na zakodowane w umysłach ludzkich dogmaty jako zagrożenie w rozwoju tożsamości oraz wskazał na zadania edukacji międzykulturowej w procesie kształtowania tożsamości ponadnarodowej, transkulturowej. Przedstawił, jak istotne obecnie, w kształtowaniu społeczeństw wielokulturowych, jest uznanie i rozumienie nowych, dynamicznych tożsamości hybrydowych.

Multitude of cultures in one human being – an identity value (and) or dilemma?

The author approaches culture as a factor differentiating people and groups. In this context, some identity problems are indicated with the author’s assumption that nobody is a hostage of the inherited culture. The presented case of Piotr Lachman, a poet and a writer, shows the problem of being a Pole and a German simultaneously, the problem of constant existence at the borderlands of culture and of conducting inner identity dialogue. What is shown in reference to philosophers of dialogue and some other authorities is the value of the relation with the Other in the process of self-development.
In the article, the author draws attention to the dogmas encoded in human minds as a threat to the development of identity and indicates tasks for intercultural education in the process of shaping supranational, transcultural identity. He also presents how crucial it is today in the shaping of multicultural societies to recognize and understand new, dynamic hybrid identities.

REFERENCES:

Literature:

  • Buber, M. 1992. Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
  • Buber, M. 1993. Problem człowieka. Warszawa: PWN.
  • Dyczewski, L. 2011. Kultura w całościowym planie rozwoju. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
  • Gadacz, T. 2004. Chrześcijańskie korzenie Tischnerowskiej filozofii człowieka. Znak. 5, ss. 77–87.
  • Hirszfeld, L. 2011. Historia jednego życia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  • Kroto, H.W. 2007. Wszyscy jesteśmy dziećmi gwiazd. Przegląd. 24 z dnia 17.06.
  • Lachmann, P. 1999. Wywołane z pamięci. Olsztyn: „Borussia”.
  • Lévinas, E. 1994. O Bogu, który nawiedza myśl. Kraków: Znak.
  • Lewowicki, T., Nikitorowicz, J. i Szczurek-Boruta, A. red. 2010. Szkolnictwo z polskim językiem nauczania w państwach europejskich – stan, problemy i perspektywy. Białystok – Cieszyn – Warszawa, Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej.
  • Pisar, S. 1992. Z krwi i nadziei. Białystok: Wydawnicza Agencja Dziennikarzy, AG-red.
  • Pugacewicz, I.H. 2010. Stan, perspektywy i problemy szkolnictwa z polskim językiem nauczania we Francji. W: Lewowicki, T., Nikitorowicz, J. i Szczurek-Boruta, A. red. Szkolnictwo z polskim językiem nauczania w państwach europejskich – stan, problemy i perspektywy. Białystok – Cieszyn – Warszawa, Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej.
  • Pugacewicz, I.H. 2012. Szkoła narodowa polska na Batignolles. Obraz edukacji dwukulturowej w dziewiętnastowiecznym wymiarze historycznym. W: Lewowicki T., Różańska A. i Piechaczek-Ogierman G. red. Wielokulturowość i problemy edukacji. Cieszyn – Warszawa – Toruń: Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej.
  • Pugacewicz, I.H. 2017. Batignolles 1842–1974. Edukacja Wielkiej Emigracji. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
  • Tarnowski, J. 1980. Martin Buber – nauczyciel dialogu. Znak. 7, ss. 860–867.
  • Taylor-Terlecka, N. 2016. Rusycysta i jego cztery kultury. W: Czerwiński, G. i Ławski, J. red. Żydzi wschodniej Polski. Seria IV. Uczeni Żydowscy. Białystok: „Alter Studio”.
  • Tischner, J. 1995. Gra wokół odpowiedzialności. Znak. 10, ss. 47–55.
  • Tischner, J. 2004. Inny. Znak. 1, ss. 16–29.
  • Welsch, W. 1998. Transkulturowość. Nowa koncepcja kultur. W: Kubicki, R. red. Filozoficzne konteksty rozumu transwersalnego: wokół koncepcji Wolfganga Welscha. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
  • Wiszniewicz, J. 2008. Życie przeciętne. Opowieści pokolenia marca. Wołowiec: Wydawnictwo „Czarne”, 2008, s. 498–499.
  • Wojakowski, D. 2015. Wstęp: Świat pomiędzy – tworzenie miejsc i ludzi. W: Chudzik, A. red. Na pograniczach. Kulturowe obrazy ludzi i miejsc. Sanok: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku.

culture identity identity dialogue kultura tożsamość dialog tożsamościowy

Message to:

 

 

© 2017 Adam Marszałek Publishing House. All rights reserved.

Projekt i wykonanie Pollyart