Europejskie ramy prawne edukacji międzykulturowej i dialogu międzykulturowego

Rozpatrywanie kwestii edukacji międzykulturowej i dialogu międzykulturowego w kontekście prawnym i instytucjonalnym pozwala ustalić, jaka jest oficjalna polityka danego państwa lub organizacji międzynarodowej oraz dominujący dyskurs w odniesieniu do tzw. mniejszości. Autor koncentruje się na działalności Rady Europy, której rola w promowaniu edukacji międzykulturowej i dialogu międzykulturowego jest kluczowa. Rada Europy wypracowała wiele instrumentów (konwencje, rekomendacje, rezolucje, deklaracje, „karty”), które podejmują kwestie różnorodności kulturowej i pluralizmu oraz promują wizję społeczeństw bardziej demokratycznych, w których filozofia praw człowieka umożliwia transcendencję partykularyzmów lokalnych. Szczególną uwagę zwrócono na Białą Księgę w sprawie dialogu międzynarodowego „Żyć wspólnie jako równi w godności”, uznawaną aktualnie za dokument referencyjny w kwestiach demokratycznego zarządzania różnorodnością. Podkreślono znaczenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w definiowaniu i generowaniu norm determinujących prawne i polityczne wymiary dialogu międzykulturowego.

European legal framework for intercultural education and intercultural dialogue

Consideration of the issues of intercultural education and intercultural dialogue in the legal and institutional context can determine the official policy of the state or international organization and the dominant discourse in relation to the so-called minorities. The author focuses on the activities of the Council of Europe, whose role in promoting intercultural education and intercultural dialogue is crucial. The Council of Europe has developed several instruments (conventions, recommendations, resolutions, declarations, charters), which undertake the issues of cultural diversity and pluralism and which promote a vision of more democratic societies, where the philosophy of human rights allows for the transcendence of local particularities. Particular attention was paid to the White Paper on International Dialogue “Living Together as Equals in Dignity,” now recognized as a reference document on the issues of democratic management of diversity. What was also underlined was the importance of the European Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms and the European Court of Human Rights in defining and generating standards that determine the legal and political dimensions of intercultural dialogue.

REFERENCES:

• Assemblée parlementaire du Conseil de l’Europe, 13e session, session de printemps, Strasbourg, 27 et 28 mars 2007.
• Charte du Cinseil de l’Europe sur l’éducation à la citoyenneté démocratique et l’éducation aux droits de l’homme. Recommandation CM/Rec(2010)7 adoptée par le Comité des Ministres le 11 mais 2010 et exposé des motifs, Conseil de l’Europe, Strasbourg 2011.
• Charte sociale européenne (STE nr 35) 1961.
• Charte sociale euroéeenne (revisée) (STE nr 163) 1996.
• Conseil de l’Europe, Livre blanc sur le dialogue interculturel „Vivre ensemble dans l’egale dignité”, Conseil de l’Europe, Strasbourg, 2008.
• Costa-Lascoux J.: Le multiculturalisme et les institutions. W: C. Camilleri (red.): Différénce et cultures en Europe. Conseil de l’Europe 1995.
• Délaration de Vienne, adoptée lors du 1er Sommet des chefs d’Etats et de gouvernement des Etats membres du Conseil de l’Europe, Vienne, octobre 1993.
• Déclaration “Société multiculturelle et identite culturelle européene”, adoptée par les ministres européens responsables des affaires culturelles, Palerme, 25–26 avril 1990.
• Déclaration sur la diversiée culturelle, adoptée par le Comité des Ministres le 7 décembre 2000.
• Déclaration sur l’éducation interculturelle dans le nouveau contexte européen, adoptée par la Conférence permanente des ministres européens de l’Education, Athènes, novembre 2003.
• Déclaration de Faro sur la Stratégie du Conseil de l’Europe pour le développement du dialogue interculturel, adoptée par la Conférence des Ministres européens responsables des affaires culturelles, Faro/Portugal, octobre 2005.
• Déclaration de Varsovie et Plan d’action, adoptés par le Sommet des chrfs d’Etats et de gouvernement des Etats membres du Conseil de l’Europe, Varsovie, mai 2005.
• Déclaration finale de la Conférence internationale: Dialogue des cultures et coopération interconfessionnelle. Forum de la Volga; Niżni Novgorod, Fédération de Russie, 7–9 septembre 2006.
• Déclaration finale de la Conférence européenne sur “La dimension religieuse du dialogue intercultural”, Sint-Marin, 23 et 24 avril 2007.
• Livre blanc sur le dialogue interculturel. „Vivre ensemble dans l’egale dignité” http://www.coe.int/t/dg4/intercultural/White Paper_Intercultural Dialogue_2_fr.asp).
• Recommandation (84) 18 sur la formation des enseignants à une éducation pour la compréhension interculturelle, notamment dans un contexte de migration.
• Wiater P.: Le dialogue interculturel dans le système euroéen de protection des droits de l’homme, Conseil de l’Europe, Strasbourg, 2011.