Aspiracje edukacyjne uczniów imigrantów

Przedmiotem zainteresowania autorki są aspiracje edukacyjne uczniów imigrantów. Odwołując się do badań zagranicznych i częściowo własnych, zwraca uwagę na wysokie aspiracje edukacyjne tej kategorii uczniów – generalnie wyższe w stosunku do uczniów autochtonów o tym samym statusie społeczno-ekonomicznym. Stwierdza brak zgodności wśród badaczy w kwestii wyjaśniania uwarunkowań specyfiki tych aspiracji. Modele interpretacji mieszczące się w obrębie P. Bourdieu i J. C. Passerona teorii reprodukcji, G. S. Beckera racjonalności, inwestycji i rentowności czy R. Boudona logiki mobilności społecznej powiązanej z percepcją efektywności szkolnej nie dostarczają w pełni zadowalających wyjaśnień tej specyfiki. W związku z tym istnieje potrzeba poszukiwania komplementarnych modeli interpretacji tego fenomenu. Stąd propozycja wykorzystania do tego celu koncepcji społeczeństwa merytokratycznego.

Educational aspirations of immigrant learners

The issues which the author focuses on are educational aspirations of immigrant learners. In reference to foreign and partially the author’s own studies, attention is drawn to high educational aspirations of this category of learners – generally, higher than autochthonic learners of the same socio-economic status. What is indicated is the researchers’ lack of agreement in explaining the determinants of the specificity of these aspirations. The interpretation models situated within P. Bourdieu and J.-C. Passeron’s theory of reproduction, G. S. Becker’s concepts of rationality, investment and profitability, or R. Boudon’s model of social mobility associated with the perception of school effectiveness, do not provide fully 200 KOMUNIKATY I PROJEKTY BADAWCZEsatisfactory explanation of the discussed specificity. Therefore, the need is raised of searching for complementary interpretation models of this phenomenon. This results in a suggestion to apply the concept of meritocratic society to achieve this aim.

REFERENCES:

• Becker G. S.: Human capital: a theoretical and empirical analysis, with spe­cial reference to education. Chicago1964, University of Chicago Press (kil­kakrotnie wznawiane).
• Białecki I.: Wybór szkoły a reprodukcja struktury społecznej. Wrocław 1982, „Ossolineum”.
• Boudon R.: Efekt odwrócenia. Niezamierzone skutki działań społecznych. Warszawa 2008, Oficyna Naukowa.
• Boudon R.: Logika działania społecznego. Wstęp do analizy socjologicznej. Kraków 2009, „Nomos”.
• Bourdieu P., Passeron J.-C.: Les héritiers: les étudiants et la culture. Paris 1964, Editions de Minuit.
• Bourdieu P., Passeron J.-C.: Elementy teorii systemu nauczania. Warszawa 2011, PWN.
• Bourdieu P.: L’école conservatrice. Les inégalités devant l’école et devant la culture. „Revue française de sociologie” 1966, vol. 2, nr 3.
• Brinbaum Y., Cebolla-Boado H.: The school careers of ethnic minority youth in France. „Ethnicities” 2007, nr 7 (3).
• Brinbaum Y., Kieffer A.: D’une génération à l’autre: les aspirations éducatives des familles immigrés. Ambitions et pérséverance. „Education et forma­tion” 2005, nr 72.
• Chua A.: Bojowa pieśń tygrysicy. Warszawa 2011, Wyd. Prószyński Media.
• Coard B.: Haw the West Indian child is made educationally sub-normal in the British school system. London 1971, New Beacon Books.
• Collins R.: The credential society. An historical sociology of education and signification. New York 1979, Academic Press.
• Cylkowska-Nowak M.: Społeczne funkcje szkolnictwa w Japonii i Stanach Zjednoczonych (stadium z pedagogiki porównawczej). Poznań – Toruń 2000, „Edytor”.
• Gromkowska-Melosik A., Gmerek T.: Problemy nierówności społecznej w teo­rii i praktyce edukacyjnej, Kraków 2008, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Gupta Y. P.: The educational and vocational aspirations of Asian immigrant and English school-leavers – a comparative study. „British Journal of So­ciology” 1977, nr 28.
• Halik T., Nowicka E., Połeć W.: Dziecko wietnamskie w polskiej szkole. War­szawa 2006, Wydawnictwo „Prolog”.
• James C.: Getting there and staying there: black’s employment experience. W: P. Anisef, P. Axelrod (eds): Transitions: schooling and employment in Canada. Toronto 1993, Thompson.
• Janik S.: Aspiracje i plany edukacyjno-zawodowe uczniów cudzoziemskich w aglomeracji warszawskiej. Praca doktorska napisana pod kierunkiem naukowym prof. zw. dr. hab. W. Rabczuka. Warszawa 2012.
• Krahn H., Taylor A.: Resilient teenagers: explaining the high educational aspi­rations of visible minority immigrant youth in Canada. PCERII Working Paper Series 2005 (nr WPO2-05).
• Kruczkowska M.: Azjatyckie supermatki. „Gazeta Wyborcza” 2012, nr 4.04.
• Kwieciński Z.: Socjopatologia edukacji. Olecko 1995, Wydawnictwo Uniwer­syteckie „Trans Humana”.
• Li J.: Parental expectations of Chinese immigrants. A folk theory about chil­dren’s school achievemen „Race, ethnicity and education” 2004, nr 7 (2).
• Ma P. W., Yeh Ch. J.: Individual and familial factors influencing the educatio­nal and career plans of Chinese immigrant youths. „Career Development Quarterly” 2010, nr 58 (3).
• MacLeod J.: Ain’t no makin’it: Leveled aspirations in a low-income neighbo­urhood. Boulder1987, Westview.
• Melosik Z.: Edukacja a stratyfikacja społeczna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.): Podręcznik akademicki. Warszawa 2004, PWN.
• Melosik Z.: Społeczne funkcje szkolnictwa amerykańskiego. „Edukacja” 1993, nr 3.
• Perron J.: Ethnicity and educational aspirations of high school students. W: B. Galaway and J. Hudson (eds): Youth in transition: perspectives on rese­arch and policy. Toronto1997, Thompson.
• Rabczuk W.: Niepowodzenia szkolne dzieci imigrantów w świetle badań ame­rykańskich i francuskich. W: T Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.): W poszukiwaniu teorii przydatnych w badaniach międzykulturowych. Cieszyn 2001, UŚ – Filia w Cieszynie.
• Rex J., Tomlinson S.: Colonial immigrants in a British city-a class analysis. London 1979, Routlege & Kegan Paul.
• Rutter M. et al.: Children of West Indian immigrants. Rates of behavioral deviance and psychiatric disorder. „Journal of Child Psychology and Psy­chiatry” 1974, nr 15.
• Suárez-Orozco C., Suárez-Orozco M.: Children of immigrants. Cambridge 2001, Harvard University Press.
• Tribalat M.: Faire France. Une enquête sur les immigrés et leurs enfants. Paris 1995, La Découverte.
• Yu E. S.: Chinese collective orientation and need for achievement. „Internatio­nal Journal of Social Psychiatry” 1980, nr 26 (3).
• Zieliński M.: Zostanę prezydentem Polski. „Gazeta Wyborcza. Stołeczna” 2005, nr 8–9.10.
• Zirotti J.-P., Akers-Porrini R.: Élèves “français” et “maghrébins”. Un rapport different à l’orientation scolaire. „Migration-Formation” 1992, nr 89.