Programy szkoły wielokulturowej w kontekściezwiększania integracji społecznej i komunikacjimiędzykulturowej

We wprowadzonej w 2008 roku podstawie programowej dla kształcenia ogólnego wskazano, iż w szkołach należy realizować programy edukacji obywatelskiej i związanej z nią edukacji globalnej obejmującej edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju, edukację na rzecz pokoju i zapobiegania konfliktom oraz edukację międzykulturową.Placówki oświatowe, zwłaszcza te, w których kształcą się dzieci i młodzież zróżnicowane kulturowo, powinny realizować programy edukacji wielo- i międzykulturowej oraz kształtujące postawy wzajemnego poszanowania, tolerancji, obywatelskiej współodpowiedzialności, poczucia solidarności i gotowości współpracy z ludźmi reprezentującymi inne kultury i religie.W artykule zostały przedstawione najważniejsze założenia i treści poszczególnych składników edukacji globalnej i obywatelskiej jako wskazówki dla nauczycieli realizujących tego typu programy edukacyjne.

Multicultural school curricula in the context of growingsocial integration and intercultural communication

The core curriculum for general education, introduced in 2008, indicated that schools should implement courses of citizen education and the related global education, which comprises education towards sustainable development, education for peace and preventing conflicts, and intercultural education.Educational institutions, especially those in which culturally diversified children and youth are educated, ought to implement courses in multi – and intercultural education and such courses which form the attitudes of mutual respect, tolerance, shared citizen responsibility, feeling of solidarity and readiness to cooperate with people of other cultures and religions. What has been presented in this study are the major assumptions and contents of particular components of global and citizen education as guidelines for teachers implementing such educational curricula.

REFERENCES:

• Abramowicz M. (red.): Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyj­nej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Warszawa 2011, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej.
• Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Rada Europy: Podręcznik eu­ropejskiego prawa o niedyskryminacji. Luksemburg 2011, Urząd Publikacji Unii Europejskiej.
• Balsamka J., Beźnic S., Dziwisz M., Dziwisz P., Zając H., Zawiła M.: Pomiędzy tolerancją a dyskryminacją, o występowaniu i przeciwdziałaniu dyskrymi­nacji na tle religijnym w małopolskich szkołach oraz o treściach etycznych, religijnych i antydyskryminacyjnych w systemie oświaty. Raport z badań. Kraków 2012, Fundacja na rzecz Różnorodności Polistrefa.
• Bartz B.: Wizja współżycia i edukacji w wielokulturowym społeczeństwie. Pre­zentacje. „Przegląd Edukacyjny”, nr 4 (76).
• Błeszyńska K.: Constructing Intercultural Education. „Intercultural Educa­tion”, vol. 19, No. 6.
• Błeszyńska K.: Teoretyczny status edukacji międzykulturowej. W: J. Nikitoro­wicz, A. Sadowski, D. Misiejuk (red.): Studia społeczne, T. 17, cz. 1. Białystok 2011, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Borzykowski K., Grzymała-Moszczyńska H. (red.): Wybrane zagadnienia diagnozy psychologicznej dzieci i młodzieży w kontekście wielokulturowo­ści i wielojęzyczności. Warszawa 2013, ORE.
• Czaplicka K.: Po co nam edukacja globalna?. Warszawa 2010, ORE.
• Eurydyce: Edukacja obywatelska w Europie. Warszawa 2012, Fundacja Roz­woju Systemu Edukacji.
• Fountain S.: Peace Education in UNICEF. New York1999, UNICEF Staff Wor­king Papers PD-ED-99/003.
• GENE: Edukacja globalna w Polsce. Europejski proces partnerskiego przeglą­du edukacji globalnej, Krajowy raport na temat edukacji globalnej w Pol­sce. GLOBAL EDUCATION NETWORK EUROPE (GENE), Warszawa 2009, MSZ, aneks II.
• Gilbert A.: Koncepcje uczenia się międzykulturowego. W: S. Martinelli, M. Taylor (red.): Uczenie się międzykulturowe. Pakiet szkoleniowy, Rada Europy i Komisja Europejska 2000, nr 4.
• Global Education Week Network, Centrum Północ-Południe Rady Europy: Przewodnik po edukacji globalnej, Koncepcje i metodologie edukacji global­nej dla edukatorów i twórców polityk. Tłum. P. Kalinka, Wydanie polskie, Warszawa 2012, Grupa Zagranica.
• Grupa Zagranica: Edukacja globalna, Społeczeństwo świadome globalnych za­leżności. Seria „ODA – Opinie, Dyskusje, Analizy”, NR 08/ listopad 2012.
• Institute of Global Education 2011. http://www.ecopsych.com/ige.html w dn. 20.09.2011 (12.12.2014).
• Karta edukacji obywatelskiej i edukacji o prawach człowieka – Zalecenie CM /Rec (2010) 7 Komitetu Ministrów dla państw członkowskich w Radzie Europy w Karcie edukacji obywatelskiej i edukacji o prawach człowieka (Przyjęte przez Komitet Ministrów w dniu 11 maja 2010 na 120. sesji).
• Koszewska K., Styslavska O. (red.): Edukacja obywatelska i edukacja na rzecz praw człowieka jako zadanie wszystkich nauczycieli: Opis kompetencji na­uczycielskich i sposobów ich rozwijania. Tłum. M. Kositorny, Warszawa 2012, ORE.
• Majewska E., Rutkowska E.: Wskazówki dla nauczycielek i nauczycieli o edu­kacji wolnej od dyskryminacji. W: E. Majewska, E. Rutkowska: Równa szkoła – edukacja wolna od dyskryminacji. Poradnik dla nauczycielek i nauczycieli. Gliwice, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej.
• Mathews D.: Teaching Politics as Public Work. An Alternative Theory of Civic Education. W: W. T. Callahan, R. A. Banaszak (red): Citizenship for the 21st Century. Foundation for Teaching Economics, Constitutional Rights Foundation 1990.
• Nikitorowicz J.: Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa 2009, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Nikitorowicz J.: Od Federacji Zespołu Badań Pogranicza do Stowarzyszenia Wspierania Edukacji Międzykulturowej. W: J. Nikitorowicz, A. Sadowski, D. Misiejuk (red.): Studia społeczne. T. 17, cz. 1. Białystok 2011, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Noddings N.: Peace Education. How We Come to Love Peace and Hate War. Cambridge 2012, Cambridge University Press.
• ONZ: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka przyjęta i proklamowana rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 217 A (III), 10 grudnia 1948 r. http://amnesty.org.pl/uploads/media/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka_01.pdf (15.09.1214).
• ONZ: Wielka Karta Narodów Zjednoczonych (Dz. U. 1947, nr 23, poz. 90). San Francisco, 26 czerwca 1945.
• Pajura M., M. Lużyński M.: Przeciwdziałanie dyskryminacji i ksenofobii wo­bec uchodźców i marginalizowanych migrantów w Polsce. Centrum Pomo­cy Prawnej im. H. Nieć 2009.
• Popper K.: Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie. Warszawa 2007, PWN.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształ­cenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2009, nr 4 poz. 17).
• UNESCO: Word declaration on education for all and fra,mework for action to meet basic learning needs. First printing: New York, April 1990.
• UNICEF: Working Paper Series. Geneva, July 1999, UNICEF.
• Ustawa z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europej­skiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. Nr 254, poz. 1700).
• Witkowski J. (red.): Cały świat w klasie. Warszawa 2011, Creative Commons, Centrum Edukacji Obywatelskiej.
• men.gov.pl (15.09.1214).
• tea.org.pl (15.09.1214).
• Zygierewicz A.: Polityka Unii Europejskiej na rzecz przeciwdziałania dys­kryminacji. W: B. Kłos, J. Szymańczak (red.): Zasada równości i zasada niedyskryminacji. Warszawa 2011, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, nr 2 (26).