Społeczno-kulturowe mechanizmy funkcjonowania osoby transpłciowej

Ze względu na nietolerancję społeczną zachowań związanych z tożsamością płciową, większość osób transpłciowych doświadcza poważnego stresu na różnych etapach swojego życia. Aspekty relacji społecznych są istotne dla godnego i przyjaznego funkcjonowania dziecka transpłciowego w szkole i jego osiągnięć szkolnych, a następnie – już jako osoby dorosłej – ścieżek rozwoju zawodowego i podejmowania relacji społecznych. Podczas gdy niektóre szkoły i miejsca pracy oferują bezpieczne przestrzenie, wiele osób transpłciowych wciąż doświadcza negatywnych, wrogich i niebezpiecznych środowisk. Bez określonych działań mających na celu ochronę osób transpłciowych i szerzenie wiedzy na temat transpłciowości w społeczeństwie, większość osób o nienormatywnej tożsamości płciowej pozostaje podatna na dyskryminację, nękanie i zastraszanie. Dlatego tak ważne jest diagnozowanie trudności w funkcjonowaniu społecznym osób transpłciowych i wskazanie propozycji rozwiązań zmierzających do poprawy ich sytuacji w warunkach wykluczenia.

Sociocultural mechanisms in the functioning of a transgender person

Due to the social intolerance of gender identity behaviors, most of the transgender people experience a serious stress at various stages of their lives. Aspects of the social relations are important for the dignified and friendly functioning of a transgender child at school and their school achievements and then – as an adult – their professional development and social relations. While some schools and work places offer safe spaces, many people are still experiencing negative, hostile and dangerous environments. Without specific measures to protect transgender people and disseminate the knowledge about transgender in society, most people with non-normative gender identity remain vulnerable to discrimination, harassment and intimidation. That is why it is so important to diagnose difficulties in the social functioning of transgender people and to suggest solutions to improve their situation in the conditions of exclusion.

REFERENCES:

• Abramowska, M., Bojarska, K., Chaber, A., Dynarski, W., Hunt, R., Jąderek, I., Kowalczyk, R., Krupka-Matuszczyk, I., Krzystanek, M., Loewe, A., Mazur­czak, A., Rodzinka, M., Rogowska-Szadkowska, D. i Sady, F. 2016. Zdrowie LGBT. Przewodnik dla kadry medycznej. Warszawa: KPH.
• Aitken, M., VanderLaan, D.P., Wasserman, L., Stojanovski, S. and Zucker, K.J. 2016. Selfharm and suicidality in children referred for gender dysphoria. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 55, pp. 513–520.
• Bakker, J., Burke, S., Kreukels, B., Cohen-Kettenis, P., Veltman, D. and Klink, D. 2016. Male-typical visuospatial functioning in gynephilic girls with gender dysphoria – organizational and activational effects of testo­sterone. Journal of Psychiatry & Neuroscience. 41, pp. 395–404.
• Berenbaum, S., Bryk, K. and Beltz, A. 2012. Early androgen effects on spatial and mechanical abilities: evidence from congenital adrenal hyperplasia. Behavioral Neuroscience. 126, pp. 86–96.
• Bockting, W., Miner, M., Swinburne Romine, R., Hamilton, A. and Cole­man, E. 2013. Stigma, Mental Health, and Resilience in an Online Sample of the US Transgender Population. American Journal of Public Health. 103 (5), pp. 943–951.
• Bojarska, K. i Kłonkowska, A. 2014. Transgresja płci, tranzycja ciała, tran­swersja tożsamości. Czym jest transpłciowość? W: Kłonkowska, A. i Bo­jarska, K. red. Psychospołeczne, prawne i medyczne aspekty transpłciowo­ści. Gdańsk: UG, ss. 63–82.
• Bryant, K. 2006. Making Gender Identity Disorder of Childhood: Historical Lessons for Contemporary Debates. Sexuality Research and Social Policy: Journal of NSRC. 3 (3), pp. 23–39.
• Dorey, K., O’Connor, J. and Long, A. 2015. The Sustainable Development Goals And LGBT Inclusion. London: Stonewall Equality Limited.
• Duggins, K.L. 2016. Student Attitudes Toward the Transgender Community Following Restroom Reassignment, OTS Master’s Level Projects & Papers, 426. Old Dominion University, Graduate Faculty, approved by: P.A. Reed, J.M. Ritz. https://digitalcommons.odu.edu/ots_masters_projects/426 (16.07.2020).
• Dunn, P.R. 2018. The Conditions for Obtaining Legal Gender Recognition: A Human Rights Evaluation. Bristol: University of Bristol Law School.
• Dynarski, W. 2011a. Tematyka transpłciowości w wybranych publikacjach oraz jej usytuowanie we współczesnych dyskursach akademickich. War­szawa: Fundacja Trans-Fuzja.
• Dynarski, W. 2011b. Analiza wybranych badań nad płciowością Piotra Wła­sta z perspektywy transgender studiem. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. hab. Jana Potkańskiego. Warszawa: Uniwersytet Warszaw­ski, Wydział Polonistyki.
• Dynarski, W. 2016. Gdy system nie ma nic do zaoferowania. Potrzeby transpłciowej młodzieży w Polsce i sprostanie im. W: Dynarski, W., Jąde­rek, I. i Kłonkowska, A.M. red. Transpłciowa młodzież w polskiej szkole, Raport z badań. Gdańsk: UG, ss. 22–31.
• Dynarski, W., Jąderek, I. i Kłonkowska, A.M. red. 2016. Wstęp. Transpłciowa młodzież w polskiej szkole. Raport z badań. Gdańsk: UG, ss. 7–9.
• Editorial in the Nature. 2018. Anatomy does not define gender. US proposal for defining gender has no basis in science. Nature. 563, pp. 5–6.
• Eisfeld, J., Gunther, S. and Shlasko, D. 2013. The State of Trans* and Intersex Organizing: A case for increased support for growing but under-funded movements for human rights. New York: Global Action for Trans* Equality and American Jewish World Service.
• Factor, R. and Rothblum, E. 2007. A study of transgender adults and the­ir non-transgender siblings on demographic characteristics, social sup­port, and experiences of violence. Journal of LGBT Health Research. 3, pp. 11–30.
• Foht, B. 2015. Socially Just Science. The New Atlantis. 45, pp. 127–137.
• Frigerio, A., Ballerini, L. and Valdés Hernández, M. 2018. Structural, functio­nal and metabolic brain differences between groups with opposite gender identity and sexual orientation. A systematic review on the neuroimaging literature up to 2018, 2004–2018 [dataset]. Edinburgh: University of Edin­burgh, College of Medicine and Veterinary Medicine, School of Clinical Sciences, Centre for Clinical Brain Sciences.
• Gender Spectrum. 2019. Understandings gender. Resources for Parents and Caregivers. We can help. Explore topic. Medical. Mental health. San Lean­dro, CA: The Child & Adolescent Gender Center (CAGC).
• Ghosh, S. 2015. Gender Identity. Medscape. 3, pp. 16–17.
• Graham, R. 2011. Committee on Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Health Issues and Research Gaps and Opportunities i Institute of Me­ dicine. The Health of Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender People: Building a Foundation for Better Understanding. Washington, D.C: The National Academies Press.
• Grzejszczak, R. 2013. Transpłciowość w świetle badań. W: Dynarski, W. i Śmiszek, K. red. Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce. Raport z badań i propozycje zmian. Warszawa: Fundacja Trans-Fuzja, Polskie To­warzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, ss. 11–73.
• Grzejszczak, R. i Krzywdzińska, A. 2013. Społeczne spostrzeganie. W: Dynar­ski, W. i Śmiszek, K. red. Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce. Warszawa: Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, ss. 227– –262.
• Hatzenbuehler, M. 2009. How Does Sexual Minority Stigma ‘Get Under the Skin’? A Psychological Mediation Framework. Psychological Bulletin. 135 (5), pp. 707–730.
• Human Rights Campaigne. 2018a. Gender-Expansive Youth Report. Washing­ton: Human Rights Campaign Foundation.
• Human Rights Campaigne. 2018b. LGBTQ Youth Report. Washington: Hu­man Rights Campaign Foundation.
• Human Rights Campaigne. 2018c. Affirming Gender in Elementary School: Social Transitioning, Welcoming School: A Project of HRC. Washington: Human Rights Campaign Foundation.
• Human Rights Campaign. 2019. Transgender Patient Services & Support: Re­sources for Providers and Hospital Administrators, Health & Aging, Tran­sgender. Washington: Human Rights Campaign Foundation.
• James, S., Herman, J., Rankin, S., Keisling, M., Mottet, L. and Anafi, M. 2016. Executive Summary of the Report of the 2015 U.S. Transgender Survey. Washington, DC: National Center for Transgender Equality.
• Jamrozik, I. 2012. Waria w muzułmańskim społeczeństwie Indonezji. W: Gó­rak-Sosnowska, K. red. Queer a islam. Alternatywna seksualność w kultu­rze muzułmańskiej. Sopot: Smak Słowa, ss. 132–135.
• Jąderek, I. 2016. Rozwój tożsamości płciowej i specyfika wsparcia szkolne­go dla transpłciowych dzieci i młodzieży. W: Dynarski, W., Jąderek, I. i Kłonkowska, A.M. red. Transpłciowa młodzież w polskiej szkole. Raport z badań. Gdańsk: UG, ss. 11–20.
• Karlsson, G. 2015. Męskość jako projekt: kilka uwag psychoanalitycznych. Teksty Drugie. 2, ss. 381–407.
• Lambda Legal, Human Rights Campaign, Hogan Lovells, i New York City Bar. 2016. Creating equal access to quality health care for transgender pa­ tients. Transgender-affirming hospital policies. New York, Washington: Human Rights Campaign Foundation.
• Le, V., Arayasirikul, S., Chen, Y.H., Jin, H. and Wilson, E.C. 2016. Types of social support and parental acceptance among transfemale youth and their impact on mental health, sexual debut, history of sex work and con­domless anal intercourse. The Journal of the International AIDS Socie­ty. 19, (3 Suppl 2): 20781. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4949317/ (16.07.2020).
• Manson, J. 2008. Prenatal exposure to sex steroid hormones and behavioral/ cognitive outcomes. Metabolism. 57, pp. 16–21.
• Mayer, L. and McHugh, P. 2016. “Introduction,” Sexuality and Gender: Findin­gs from the Biological, Psychological, and Social Sciences. Special Report. The New Atlantis. 50, pp. 10–12.
• Morton, J. 2008. Transgender Experiences in Scotland: Research Summary. Edinburgh: Transgender Alliance.
• Mitchell, M. and Howarth, C. 2009. Trans research review, Equality and Hu­man Rights Commission. Research report 27. Manchester: NatCen.
• Nowak-Dziemianowicz, M. 2018. Koncepcje uznania w perspektywie peda­gogiki ogólnej jako alternatywa wobec neoliberalnej wizji współczesnego świata. Forum Pedagogiczne. 1, ss. 167–182.
• Park, A. 2016. Reachable: Data collection methods for sexual orientation and gender identity, United Nations Commission on the Status of Women. New York: The Williams Institute.
• Powell, J. and Menendian, S. 2016. The Problem of Othering: Towards Inc­lusiveness and Belonging. Othering & Belonging. Expanding the Circle of Human Concern. 1, pp. 14–40.
• Puts, D., McDaniel, M., Jordan, C., and Breedlove, S.M. 2008. Spatial ability and prenatal androgens: meta-analyses of congenital adrenal hyperplasia and digit ratio (2D:4D) studies. Archives of Sexual Behavior. 37, pp. 100– –111.
• Raport ECRI. 2015. Raport ECRI dotyczący Polski (piąty cykl monitoringu). Strasbourg: Council of Europe F-67075. https://rm.coe.int/fifth-report­-on-poland-polish-translation-/16808b59a2 (16.07.2020).
• Riittakerttu, K., Bergman, H., Työläjärvi, M. and Frisén, L. 2018. Gender dys­phoria in adolescence: current perspectives. Adolescent Health, Medicine and Therapeutics. 9, pp. 31–41.
• Robertson, J. ed. 2005. Same-sex cultures and sexualities. An anthropological reader. Oxford: Blackwell.
• Siostrzonek-Sergiel, A. 2017. Zarządzanie różnorodnością a prawne problemy transseksualizmu. Przedsiębiorczość i Zarządzanie. XVIII (11), 2, ss. 251– –265.
• Śledzińska-Simon, A. 2013. Sytuacja prawna osób w Polsce. W: Dynarski, W. i Śmiszek, K. red. Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce. War­szawa: Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, ss. 149–180.
• The American Academy of Pediatrics. 2018. Caring for your School Aged Child: Ages 5–12. New York: Bantam.
• United Nations Development Programme. 2016. Being LGBTI in China – A National Survey on Social Attitudes towards Sexual Orientation, Gen­der Identity and Gender Expression. New York: United Nations Develop­ment Programme.
• Whittle, S., Turner, L. and Al-Alami, M. 2007. Engendered Penalties: Trans­gender and Transsexual People’s Experiences of Inequality and Discrimi­nation. The Equalities Review. Wetherby: Communities and Local Go­vernment.
• Wikan, U. 2013. Resonance: beyond the words. Chicago: University of Chicago Press.
• Williams, S. 2018. Are the brains of transgender people different from those of cisgender people? The Scientist. 1 (3). https://www.the-scientist.com/features/are-the-brains-of-transgender-people-different-from-those-of­-cisgender-people-30027 (16.07.2020).
• Winter, S., Diamond, M., Green, J., Karasic, D., Reed, T., Whittle, S. and Wy­lie, K. 2016. Transgender people: health at the margins of society. The Lancet. 388 (10042), pp. 390–400.