Instrukcje królewskie na sejmiki przedsejmowe doby panowania Michała I i Jana III

Royal instructions for the pre-sejm assemblies from the reign of Michał I and Jan III

The article is about the source analysis of royal services for pre-sejm assemblies with the help of multidimensional analyzes, statistical and comparative research. Therefore, it shows the documents from the reign of Michał I and Jan III in depth.

Královské instrukce pro předsněmovní partikulární sněmy (sejmiky) za vlády Michala I. a Jana III

REFERENCES:

• Źródła rękopiśmienne
  • Archiwum Główne Akt Dawnych:
  • Archiwum Publiczne Potockich – 47: t. 1
  • Biblioteka Narodowa w Warszawie: rkp. 6639
  • Biblioteka Ossolińskich we Wrocławiu: rkp. 2439
• Źródła drukowane
  • Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. 4 i 5, wyd. A. Przyboś, Wrocław–Kraków 1963 i 1984
  • Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1668–1675, wyd. M. Zwierzykowski, R. Kołodziej, A. Kamieński, Poznań 2018
  • Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1675–1695, wyd. M. Zwierzykowski, R. Kołodziej, A. Kamieński, Poznań 2018
  • Niesiecki K., Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, t. 2, 6 i 9, Lipsk 1839–1845
  • Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego, cz. 1, oprac. J. Woliński, Wrocław 2010
  • Volumina legum, t. 5, wyd. J. Ochryzko, Petersburg 1860
• Literatura
  • Barański A., Twórca miary uniwersalnej – Tytus Liwiusz Boratyni, Metrologia i Probiernictwo 1–2 (16–17) (2017), s. 48–51
  • Bobiatyński K., Michał Kazimierz Pac – wojewoda wileński, hetman wielki litewski. Działalność polityczno-wojskowa, Warszawa 2008
  • Chorążyczewski W., Kancelarie centralne państwa w XIV–XVIII wieku, [w:] Dyplomatyka staropolska, red. T. Jurek, Warszawa 2015, s. 145–188
  • Chronologia sejmów Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1569–1793), red. L.A. Wierzbicki, D. Kupisz, Warszawa 2021
  • Czamańska I., Wiśniowieccy. Monografia rodu, Poznań 2007 , s. 42–46
  • Czapliński W., Olszowski Andrzej h. Prus, [w:] PSB, t. 24, Warszawa–Kraków 1979
  • Czapliński W., Senat za Władysława IV, [w:] Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, t. 1, Kraków 1938, s. 81–104
  • Czarniecka A., Dlaczego propaganda polityczna Jana III Sobieskiego nie mogła być skuteczna?, ZNUJ, Prace historyczne 2 (2019), s. 417–432
  • Dubas-Urwanowicz E., Grodno do XVIII wieku. Miasto i ludność, [w:] Grodno w XVIII wieku. Miasto i ludność, red. A. Woltański, J. Urwanowicz, Białystok 1997, s. 5–26
  • Dworzaczek W., Korzeniowski Jan Stanisław h. Nałęcz, [w:] PSB, t. 14, Warszawa– –Kraków 1968–1969, s. 163–164
  • Dzięgielewski J., Sejmy elekcyjne, elektorzy, elekcje 1573–1674, Pułtusk 2003
  • Glabisz G., Sejmik Wielkopolski w latach 1764–1793, Poznań 2022
  • Kaczmarczyk Z., Leśnodorski B., Rozdział szósty. Oligarchia magnacka, [w:] Historia państwa i prawa Polski, red. J. Bardach, t. 2, Warszawa 1968, s. 174–453
  • Kancelaria koronna a sejm. Instructuarium, wyd. W. Krawczuk, Warszawa 1995
  • Keckowa A., Żupy krakowskie w XVI–XVIII wieku (do 1772 roku), Wrocław–Warszawa–Kraków 1969
  • Kołodziej R., „Ostatni wolności naszej klejnot”. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014
  • Kołodziej R., Początek kryzysu? Funkcjonowanie sejmu Rzeczypospolitej w ostatnich latach panowania Jana III Sobieskiego (1688–1695), [w:] Sejm Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów a europejskie reprezentacje stanowe, red. D. Kupisz, W. Uruszczak, Warszawa 2019
  • Kołodziej R., Przedsejmowe legacje królewskie w propagandzie wojennej Jana III Sobieskiego, [w:] Między obowiązkami, przywilejami a prawem Rzeczypospolitej. Społeczeństwo w obronie państwa polsko-litewskiego, red. A. Kalinowska, A. Perłakowski, D. Rolnik, F. Wolański, Warszawa 2018
  • Kołodziej R., Sejmy z lat 1676–1683 na tle funkcjonowania staropolskiego systemu parlamentarnego w czasach Jana III – próba bilansu, [w:] Król Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1674–1683, red. D. Milewski, Warszawa 2016
  • Konopczyński W., Chronologia sejmów polskich, Kraków 1948
  • Krawczuk W., Kancelaria Koronna a sejm walny, Warszawa 1995
  • Kriegseisen W., Sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej (do 1763 roku). Geneza i kryzys władzy ustawodawczej, Warszawa 1995
  • Lengnich G., Prawo pospolite Królestwa Polskiego, t. 2, tłum. M. Moszczeński, Kraków 1761
  • Lewandowska I., Biskup Jan Stefan Wydżga i Kapituła Warmińska w drugiej połowie XVII wieku, Studia Warmińskie 38 (2001), s. 139–153
  • Łętowski L., Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich, t. 4, Kraków 1853
  • Makiłła D., Władza wykonawcza w Rzeczypospolitej. Od połowy XVII w. do 1763 r. Studium historyczno-prawne, Toruń 2003
  • Matwijowski K., Czy Sobieski zamierzał dokonać absolutystycznego zamachu stanu?, [w:] Studia z dziejów epoki Jana III Sobieskiego, red. K. Matwijowski, Wrocław 1984
  • Matwijowski K., Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976
  • Ochmann S., Sejmy z lat 1615–1616, Wrocław 1970
  • Olszewski H., Sejm w dawnej Rzeczypospolitej. Ustrój i idee, t. 1, Poznań 2002
  • Orłowski D., Chocim 1673, Warszawa 2007
  • Palkij H., Szczuka Stanisław Antoni, [w:] PSB, t. 47, Warszawa–Kraków 2011, s. 469–481
  • Podhorodecki L., Chanat krymski i jego stosunki z Polską, Warszawa 1987
  • Prokop K. R., Sylwetki biskupów łuckich, Kraków 2001
  • Przyboś A., Michał Korybut Wiśniowiecki 1640–1673, Kraków 2007
  • Przyboś A., Prażmowski Jan Mikołaj h. Belina, [w:] PSB, t. 28, Warszawa–Kraków 1984–1985, s. 382–389
  • Przyboś K., Projekty reformy państwa za Jana III Sobieskiego, [w:] Studia z dziejów epoki Jana III Sobieskiego, red. K. Matwijowski, Wrocław 1984, s. 63–73
  • Rybarski R., Skarb i pieniądz za Jana Kazimierza, Michała Korybuta i Jana III, Warszawa 1939
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Warszawa 1882–1902
  • Stefańczyk B., Tytus Liwiusz Burattini jako dzierżawca mennic – ofiara czy winowajca kryzysu lat 1659–1668?, Barok. Historia – Literatura – Sztuka 1 (2010), s. 67–96
  • Stolicki J., Egzulanci podolscy 1672–1698. Znaczenie uchodźców z Podola w życiu politycznym Rzeczypospolitej, ZNUJ MCLII, Prace Historyczne 114 (1994), s. 5–159
  • Stolicki J., Wobec wolności i króla. Działalność polityczna szlachty ruskiej, ukrainnej i wołyńskiej w latach 1673–1683, Kraków 2007
  • Targosz K., Pinocci Hieronim, [w:] PSB, t. 26, Warszawa–Kraków 1981, s. 341–343
  • Tomkiewicz W., Jeremi Wiśniowiecki (1612–1651), Warszawa 1933
  • Topolski J., Gospodarka polska a europejska w XVI–XVIII w., Poznań 1977
  • Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII w. Spisy, oprac. zespół, Kórnik 1992
  • Wagner M., Udział wojska litewskiego w wojnie polsko-tureckiej w latach 1684–1699, Historia i Świat 3 (2014), s. 113–136
  • Wagner M., Wojna polsko-turecka w latach 1672–1676, t. 1, Zabrze 2009
  • Wierzbicki L.A., Chronologia sejmów z lat 1664–1673,[w:] Chronologia sejmów Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1569–1793), red. L. A. Wierzbicki, D. Kupisz, Warszawa 2021, s. 167–183
  • Wierzbicki L.A., Poselstwa do królów rodaków. Postawy i postulaty szlachty polskiej na sejmach i zjazdach w latach 1669–1695, Lublin 2022
  • Wolff J., Pacowie. Materyjały historyczno-genealogiczne, Petersburg 1885
  • Woliński J., Z dziejów wojen polsko-tureckich, Warszawa 1983
  • Wójcik Z., Część II. Dyplomacja Polska w okresie wojen drugiej połowy XVII w. (1648–1699), [w:] Historia dyplomacji polskiej, red. Z. Wójcik, Warszawa 1982
  • Wójcik Z., Jan Kazimierz Waza, Wrocław 1997 Wójcik Z., Jan Sobieski 1629–1696, Warszawa 1983
  • Zwierzykowski M., Samorząd sejmikowy województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1696–1732, Poznań 2010