Lament nad światem. O ludzkiej godności, nierównościach i niepokojach społecznych w kinie najnowszym

The subject-matter of my consideration covers chosen films about social inequalities and the resulting unrest in various parts of the world at the turn of the second and third decade of the 21st century. Film characters deprived of education, work, medical care and a dignified place to live have no hope of improving their existence. Growing frustration leads to aggression, breaking the law, brutal violence as well as riots and street fights. The purpose of this article is to reflect on the issues raised in film discourses and to try to find answers to questions about the causes and factors that cause social unrest. The category of human dignity was used to analysis the studied issues.

Przedmiot rozważań stanowią wybrane filmy ilustrujące społeczne nierówności i wynikające z nich niepokoje w różnych częściach świata na przełomie drugiej i trzeciej dekady XXI wieku. Ich bohaterowie pozbawieni możliwości edukacji, pracy, opieki medycznej i godnego miejsca do mieszkania żyją bez nadziei na poprawę egzystencji. Narastająca frustracja prowadzi do agresji, łamania prawa, brutalnej przemocy oraz zamieszek i walk ulicznych. Celem artykułu jest namysł nad problematyką podejmowaną w filmowych dyskursach i próba znalezienia odpowiedzi na pytania o przyczyny i czynniki wywołujące społeczne niepokoje. Do analizy badanej problematyki została wykorzystana kategoria godności ludzkiej.

REFERENCES:

• Buller, J.L. (2012). Godność osoby ludzkiej wymiarem podmiotowości człowieka w gospodarce. Annales: etyka w życiu gospodarczym, 15, s. 49-57.
• Garlicki, L. (2000). Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: Liber.
• Kant, I. (1984). Uzasadnienie metafizyki moralności. Warszawa: PWN.
• Mrozek, J.J. (2014). Godność osoby ludzkiej jako źródło praw człowieka i obywatela. Civitax et Lex, 1.
• Nikitorowicz, J. (2011). Wykluczenie tożsamościowe w kreującym się społeczeństwie wielokulturowym wyzwaniem dla edukacji międzykulturowej - konteksty relatywizmu i poprawności politycznej. W: T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta, J. Suchodolska (red.), Pedagogika międzykulturowa wobec wykluczenia społecznego i edukacyjnego (s. 17-29). Cieszyn-Warszawa-Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Olbrycht, K. (2019). Godność w teorii i praktyce wychowania. W: K. Olbrycht, Edukacja kulturalna jako edukacja do wzrastania w człowieczeństwie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Ossowska, M. (1969). Normy moralne w obronie godności człowieka. Etyka, 5.
• Plesnar, Ł. (2011). Hollywood: pod znakiem Wielkiego Kryzysu. W: T. Lubelski. I Sowińska, R. Syska (red.), Historia kina. T. 2. Kino klasyczne. Kraków: Universitas.
• Sadowy, K. (2014). Godność życia jako miernik rozwoju społeczno-gospodarczego miast. Studia Regionalne i Lokalne, 1 (55).
• Walker, M. (2011). Human dignity. W: C. Gastman, M. Verkerk (red.), Care, Compassion and Recognition: An Ethical Discussion. C. Leget, Walpole: MA: Peeters Publishers.
• Wziąć sprawy w swoje ręce. Z Ladjem Ly rozmawia Kuba Armata. (2020). Kino, 3.
• Żełaniec, W. (2012). O pojmowaniu godności człowieka. W: M. Piechowiak, T. Turowski (red.), Szkice o godności człowieka (s. 7-20). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.