Jidisze Mame. Two Biographies of Polish Jewish Women

The article presents the biographies of representatives of the third post-war generation of Polish Jews. It attempts at reconstructing the experiences of becoming a religious Jew, choosing a Jewish path in adolescence where there is no or incomplete transmission of intergenerational cultural heritage in the family of origin. The two women’s biographies were analysed in terms of independent acquisition of cultural (religious) knowledge and the possibilities and limitations of Jewish education in our country. The research was carried out based on the biographical method and unstructured/ in-depth interviews (2018–2022). Exemplifications in the form of the two biographies serve to distinguish the stages of “becoming a religious Jew and mother” in the “found generation”, to show individual biographical events and common biographical sequences (mostly educational and parental).

REFERENCES:

• Banasiewicz-Ossowska, E. (2015). Życie religijne i jego organizacja w gminie żydowskiej we Wrocławiu. Roczniki Teologiczne, 62, 173–190. DOI: 10.18290/rt.2015.62.9-9
• Banasiewicz-Ossowska, E. (2016). Tożsamość społeczno-kulturowa młodych Żydów wro­cławskich. Zeszyty Etnologii Wrocławskiej, 24, 53–63. DOI: 23734/zew.2016.1.53.64
• Borzymińska, Z. (2004). Żydowska narzeczona, żydowska żona. Obyczajowość ujęta w ramy prawa. In A. Żarnowska, & A. Szwarc (Ed.) Kobieta i małżeństwo. Społeczno­-kulturowe aspekty seksualności (pp. 119–141). Wydawnictwo DIG.
• Cukras-Stelągowska, J. (2022). Zmagania z biografią. Konstruowanie tożsamości religij­nej w warunkach nieciągłości przekazu międzypokoleniowego. Kultura i Edukacja, 3 (137), 165–187, DOI: 10.15804/kie.2022.03.09
• Cukras-Stelągowska, J. (2023). „Próbujemy być rodziną wielokulturową…” – dualistyczny przekaz dziedzictwa kulturowego (komunikat z badań). Edukacja Międzykulturowa, 3 (23), 134–149, DOI: 10.15804/em.2023.03.09
• Datner, H. (2012). Obraz współczesnej społeczności żydowskiej. In P. Zieliński (Ed.), Konferencja Mniejszość żydowska w Polsce – mity i rzeczywistość (pp. 45–52). Kan­celaria Sejmu. http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/FB063998437C9BBFC12578E­70045AE59/$file/Mniejszo%C5%9B%C4%87%20%C5%BCydowska.pdf
• Geffen, R. M. (1994). Changing family structures and functions and Jewish continu­ity: some policy implications for the American Jewish community. In S. Bayme, & G. Rosen (Eds.), The Jewish family and Jewish continuity (pp. 117–132). Ktav Pub & Distributors.
• Gibbs, A. (2011). Analizowanie danych jakościowych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Herman, A. (2019). Kulturowa wiedza kobiet. Transfer międzypokoleniowy w warunkach podwójnej marginalizacji Ukrainek z mniejszości narodowej w Polsce. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Herweg, R. M. (1995). Die jüdische Mutter. Das verborgene Matriarchat. Wissenscha­ftliche Buchgesellschaft.
• Kameraz-Kos, N. (2001). Święta i obyczaje żydowskiej. Wydawnictwo Cyklady.
• Keller, Sz. (2021). Kobiece micwot – rola i pozycja kobiety w świetle religijnego prawa żydowskiego. Studia Judiaca, 47, 17–39. DOI: 10.4467/24500100STJ.21.002.14604
• Krawczyk, A., & Matusiak-Rojek, M. (2023). Macierzyństwo po żydowsku w narracjach matek żyjących w Polsce. Studia Paedagogika Ignatiana, 26, 103–123. DOI: 10.12775/ SPI.2023.1.005
• Kugelman, C. (1990). Di jidysze Miszpoch. Powiększenie, 1-4, 135–137.
• Lisek, J. (2010). Jidisze mame – ciało i mit. Cwiszyn. Żydowski Kwartalnik o Literaturze i Sztuce, 3, 4–11.
• Nikitorowicz, J. (1992). Socjalizacja i wychowanie w zróżnicowanych wyznaniowo i et­nicznie rodzinach Białostocczyzny. Uniwersytet Warszawski. Filia w Białymstoku.
• Nikitorowicz, J. (2005). Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańskie Wydawnictwo Pesy­chologiczne.
• Petrovsky-Shtern, Y. (2014). Rozkwit i upadek żydowskich miasteczek na Kresach Wschodnich. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Szwarcman-Czarnota, B. (2017). Aktywność religijna kobiet w judaizmie (Rozmowa z Bellą Szwarcman-Czarnotą, pisarką, publicystką, redaktorką, tłumaczką i filozofką, znaw­czynią tematu dotyczącego kobiet żydowskich, laureatką nagrody im. ks. Stanisława Musiała 2016; wywiad przeprowadziła Magdalena Tomaczak). http://coexist.pl/wp­-content/uploads/2017/12/wywiad-z-Bell%C4%85-Szwarcman-Czarnot%C4%85.pdf
• Uterman, A. (1989). Żydzi. Wiara i życie. Wydawnictwo Łódzkie.
• Włodarek, J., & Ziółkowski, M. (1990). Metoda biograficzna w socjologii. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.