Asystent międzykulturowy w procesie międzykulturowego otwierania się szkoły
- Institution: Uniwersytet w Białymstoku
- ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0536-9398
- Year of publication: 2020
- Source: Show
- Pages: 154-167
- DOI Address: https://doi.org/10.15804/kie.2020.03.09
- PDF: kie/129/kie12909.pdf
In recent years, especially since 2014, we have observed an unprecedented increase in the number of migrants in Poland, which is also reflected in the school community. Every year the number of migrant students grows, and with it the challenges faced by Polish schools. One of the responses of Polish legislation to these difficulties are intercultural assistants who, working in schools, support migrant students, their parents and teachers. They are also a kind of bridge connecting the Polish and migrant communities. In this article, I refer to the concept of intercultural opening, which is about building inclusive communities and institutions (including schools) for everyone, regardless of origin, nationality or language of communication. The aim of this article is to present the concept of intercultural opening as one of the antidotes to the challenges of the increasing number of migrants and cultural diversity, and the role of intercultural assistants in the process of intercultural school opening. In the first part of the article, I present the situation of migrant children in Polish schools. I refer to the statistical data and the legal framework which determine the education system of migrant children in Poland. The second part contains the concept of an intercultural opening of the school and its characteristic features, while the third one presents the role and tasks of an intercultural assistant in the process of intercultural opening of the school. The last part of the article is a summary.
Na przestrzeni ostatnich lat, zwłaszcza od 2014 roku, obserwujemy bezprecedensowy wzrost liczby migrantów w Polsce, co ma swoje odzwierciedlenie także w szkolnej społeczności. Z roku na rok liczba uczniów z doświadczeniem migracyjnym rośnie, a wraz z nią wyzwania, przed którymi stoją polskie szkoły. Jedną z odpowiedzi ustawodawstwa polskiego na te trudności są asystenci międzykulturowi, którzy pracując w szkołach wspierają uczniów z doświadczeniem migracji, ich rodziców oraz nauczycieli. Są też swoistym pomostem łączącym społeczność polską z migrancką. W niniejszym artykule odnoszę się do koncepcji otwarcia międzykulturowego, która mówi o budowaniu włączających społeczności i instytucji (także szkół) dla wszystkich, bez względu na pochodzenie, narodowość czy język komunikacji. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie koncepcji otwarcia międzykulturowego jako jednego z antidotum na wyzwania związane ze zwiększającą się liczbą migrantów i różnorodnością kulturową oraz roli asystentów międzykulturowych w procesie międzykulturowego otwierania się szkół. W pierwszej części artykułu przedstawiam sytuację dzieci z doświadczeniem migracji w polskich szkołach. Odnoszę się do danych statystycznych oraz ram prawnych warunkujących system edukacji dzieci cudzoziemskich w Polsce. W części drugiej zawarta jest koncepcja międzykulturowego otwarcia szkoły i jej charakterystyczne cechy, kolejna zaś, trzecia, prezentuje rolę i zadania asystenta międzykulturowego w procesie międzykulturowego otwierania się szkoły. Ostatnią część artykułu stanowi podsumowanie.
REFERENCES:
- Auernheimer, G. (2017). Wprowadzenie do pedagogiki międzykulturowej. Pruszków: Oficyna Wydawnicza LEKSEM.
- Białek, K. (red.). (2015). Międzykulturowość w szkole. Poradnik dla nauczycieli i specja‑ listów. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
- Błeszyńska, K.M. (2010). Dzieci obcokrajowców w polskich placówkach oświatowych - perspektywa szkoły. Raport z badań. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
- Handschuck, S., Schröer, H. (2002). Interkulturelle Orientierung und Öffnung von Organisationen. Strategische Ansätze und Beispiele der Umsetzung. Neue Praxis, 5, s. 511-521.
- Herre, P. (2013). Inclusive education and intercultural opening. ELM Magazine, 3. Pobrane z: https://elmmagazine.eu/articles/inclusive-education-and-intercultural-opening/.
- Januszewska, E. (2017). Uczniowie cudzoziemscy w polskiej szkole - między integracją a marginalizacją. Studia Edukacyjne, 43, s. 129-152.
- Januszewska, E., Markowska-Manista, U. (2017). Dziecko „inne” kulturowo w Polsce. Z badań nad edukacją szkolną. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
- Jurek, A. (2015). Psychologiczne aspekty doświadczeń migracyjnych u dzieci i młodzieży. W: N. Klorek, K. Kubin (red.), Migracja, tożsamość, dojrzewanie. Adaptacja kulturowa dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracyjnym (s. 27-61). Warszawa: Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej.
- Klorek, N. (2012). Pomoc nauczyciela - szczególna forma wsparcia udzielana szkołom przez organ prowadzący. Przykład warszawskiego Targówka. W: N. Klorek, K. Kubin (red.), Innowacyjne rozwiązania w pracy z dziećmi cudzoziemskimi w systemie edukacji.
- Przykłady praktyczne (s. 203-216). Warszawa: Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej.
- Klorek, N., Kubin, K. (red.). (2012). Innowacyjne rozwiązania w pracy z dziećmi cudzo‑ ziemskimi w systemie edukacji. Przykłady praktyczne. Warszawa: Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku.
- Kozakoszczuk, A. (2015). Asystentka międzykulturowa / asystent międzykulturowy w szkole – doświadczenia, wnioski, rekomendacje. Warszawa: Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej.
- Kubin K., Świerszcz J. (2011). Wyzwania dla szkoły różnorodnej. Wstępna analiza mechanizmów wykluczania dzieci i rodzin migranckich w strukturach szkoły w Polsce. W: A. Paszko (red.), Edukacja międzykulturowa w Polsce wobec nowych wyzwań (s. 127-150). Kraków: Stowarzyszenie Willa Decjusza.
- Lachowicz, B. (2012). Asystent międzykulturowy - nowe rozwiązania starych problemów. Przykład z Coniewa. W: N. Klorek, K. Kubin (red.), Innowacyjne rozwiązania w pracy z dziećmi cudzoziemskimi w systemie edukacji. Przykłady praktyczne (s. 185-201). Warszawa: Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej.
- Młynarczuk-Sokołowska, A., Szostak-Król, A. (2016). Uczniowie cudzoziemscy w polskiej szkole - problemy, wyzwania i egzemplifikacje działań metodycznych. W: E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku szkolnym. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych (s. 149-172). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
- Najwyższa Izba Kontroli (2020). Kształcenie dzieci rodziców powracających do kraju oraz dzieci cudzoziemców. Informacja o wynikach kontroli. Pobrane z: https://www.nik.gov.pl/plik/id,22685,vp,25384.pdf.
- Pawlic-Rafałowska, E. (red.). (2010). Inny w polskiej szkole. Poradnik dla nauczycieli pracujących z dziećmi cudzoziemskimi. Warszawa: Miasto Stołeczne Warszawa.
- Potoniec, K. (2015). Integracja uczniów uchodźców w polskiej szkole. Białystok: Fundacja Dialog.
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw.
- Schanz, C. (2006). Visionen brauchen Wege - Die interkulturelle Öffnung der Schule. W: R. Leiprecht, A. Kerber (red.), Schule in der Einwanderungsgesellschaft. Ein Handbuch (s. 110-125). Schwalbach am Taunus: Wochenschau.
- Sprung, A. (2004). Intercultural competence in public administration, challenges in politics and education in multicultural environments. Internet‑Zeitschriftfür Kulturwissenscha‑ ften. Pobrane z: http://www.inst.at/trans/15Nr/08_1/sprung15.htm.
- Stankiewicz, K. (2019). Międzykulturowe otwarcie szkoły jako odpowiedź na potrzeby ucznia z doświadczeniem migracyjnym. Na przykładzie migracji powrotnych. Kultura i Edukacja, 1(123), s. 248-262.
- Szydłowska, P., Durlik, J. (2018). Psychologiczne aspekty pracy z uczeniem z doświadczeniem migracyjnym. Postscriptum Polonistyczne, 2(22), s. 157-169.
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku Prawo oświatowe.
- https://migracje.gov.pl/ (2020).
- https://udsc.gov.pl/cudzoziemcy/ (2020).
otwarcie międzykulturowe szkoły asystent międzykulturowy intercultural opening of schools migrant students intercultural assistant uczeń z doświadczeniem migracyjnym migracja integracja integration migration