Zaangażowanie dziadków w ocenie wnuków z rodzin samotnych matek

Background: The issue of grandparents’ support provided to their families is undertaken in Polish literature very seldom. There are no studies concerning single mother families. The purpose of the article is to examine the extent to which grandparents provide support to grandchildren brought up in single mother families, and determine the relationship between the grandparents’ support and the grandchildren’s quality of life. Materials and Methods: The survey data were collected from 119 people from single mother families. The Student’s Life Satisfaction Scale SLSS was used to test the quality of life and the Social Support Scale (SWS) was used to test the strength and type of support from grandparents. Results: Mother’s parents are involved in each of the considered types of support in a higher degree than father’s parents, regardless of the place of residence of the single mother family. In small towns maternal grandparents provide information support more often than paternal grandparents, maternal grandmothers engage in instrumental aid to grandchildren more often than paternal grandparents. In cases of families living in large cities, when the paternal grandfather gives instrumental, emotional or evaluative support, grandchildren assess their quality of life significantly better. The assessment of quality of life is also higher in cases of maternal grandfather’s emotional engagement in support for grandchildren. Conclusions: The results suggest that the grandfathers’ (particularly paternal grandfather’s) support in the single mother family is positively connected with quality of life of grandchildren. It can be assumed that supporting grandparents contribute to strengthening the resilience of whole family.

REFERENCES:

• Aquilino, W.S. (1996). The Life Course of Children Born to Unmarreid Mothers: Childhood Living Arrangements and Young Adult Outcomes. Journal of Marriage and the Family, 58 (2), s. 293 – 310. DOI: 10.2307/353496.
• Arpino, B., Pronzato, C.D., Tavares, L.P. (2012). Mother’s Labour Market Participation: Do Granparents Make It Easier? Pobrane z: http://www.econstor.eu/bitstream/10419/65926/1/63225985X.pdf.
• Białas, A. (2001). Bieda i ubóstwo: konsekwencje dla dziecka i rodziny. Opieka, Wychowanie, Terapia, 46 (2), s. 5 – 9.
• Biegasiewicz, M. (2010). Poczucie alienacji a wsparcie społeczne u nieletnich. Studia Psychologica, 10, s. 125 – 152.
• Chodkowska, M. (2010). Realizacja ról dziadków w rodzinach polskich tradycyjnych i współczesnych. Pobrane z: http://www.pulib.sk/elpub2/FF/Balogova1/pdf_doc/34.pdf.
• Cudak, H. (2003). Funkcjonowanie dzieci z małżeństw rozwiedzionych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Gajewska, G. (2009). Rodzinna opieka zastępcza z perspektywy województwa lubuskiego. Zielona Góra: Urząd Marszałkowski w Zielonej Górze.
• Gruca-Miąsik, U. (1999). Kompensacja sieroctwa społecznego w rodzinach zastępczych. W: M. Heine, G. Gajewska (red.), Sieroctwo społeczne i jego kompensacja (s. 205 – 212). Zielona Góra: Wydawnictwo WSP.
• Harwas-Napierała, B. (2010). Rodzina w kontekście współczesnych zagrożeń. W: T. Rostowska, A. Jarmołowska (red.), Rozwojowe i wychowawcze aspekty życia rodzinnego (s. 11 – 21). Warszawa: Difin.
• Hooper, L.M., Wallace, S.A., Doehler, K., Dantzler, J. (2012). Parentification, ethnic identity and psychological health in black and white American college students: implication of family of origin and culture factors. Journal of Comparative Family Studies, 43, s. 811 – 835. Pobrane z: http://www.ebscohost.com.academicsearchcomplete.han.bg.umcs.edu.pl/ehost.
• Kmiecik-Baran, K. (2000). Narzędzia do rozpoznawania zagrożeń społecznych w szkole, Gdańsk: Wydawnictwo Przegląd Oświatowy.
• Kocik, L. (2002). Wzory małżeństwa i rodziny. Od tradycyjnej jednorodności do współczesnych skrajności. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne.
• Napora, E., Kozerska, A., Schneider, A.M. (2012). Parentyfikacja dziadków jako czynnik resilience rodziny samotnej matki w prowincjonalnej Polsce – zapowiedź badań. W: M. Komorska (red.), Seniorzy dla młodości – młodość dla seniorów. Seniorzy i młodzi we wspólnej przestrzeni społecznej (s. 84 – 95). Lublin: Regionalny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lublinie i Wyd. UMCS.
• Napora, E., Kozerska, A., Schneider, A.M. (2012). Parentyfikacja dziadków czynnikiem resilience w funkcjonowaniu rodziny samotnej matki – przegląd badań. Kultura i Edukacja, 1 (101), s. 51 – 71.
• Napora, E., Kozerska, A., Miszczak, E. (2014). Wsparcie dziadków w rodzinie o różnej strukturze a jakość życia młodzieży. Acta Humanica, 2, s. 161 – 170.
• Oblacińska, A., Woynarowska, B. (red.). (2006). Zdrowie subiektywne, zadowolenie z życia i zachowania zdrowotne uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Polsce w kontekście czynników psychospołecznych i ekonomicznych. Raport z badań. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka.
• Omyła-Rudzka, M. (2012). Raport CBOS 2012. Sposoby spędzania czasu na emeryturze. Pobrane z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_106_12.PDF.
• Parnicka, U. (2008). Wnuki potrzebują dziadków. Wychowawca, 1, s. 22 – 24.
• Sendyk, M. (2010). Osoby starsze w roli dziadków. W: A. Nowicka (red.), Wybrane problemy osób starszych (s. 151 – 159). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Sęk, H., Cieślak, R. (2004). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk, R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie (s. 11 – 28). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Strom, P.S., Strom, R.D. (2011). Grandparent education: raising grandchildren. Educational Gerontology, 37 (10), s. 910 – 923. DOI: 10.1080/03601277.2011.595345.
• Tardy, Ch.H. (1985). Social support measurment. American Journal of Community Psychology, 13 (2), s. 187 – 202. DOI: 10.1007/BF00905728.
• Templeton, L. (2012). Dilemmas facing grandparents with grandchildren affected by parental substance misuse. Drugs: Education Prevention and Policy, 19 (1), s. 11 – 18. DOI: 10.3109/09687637.2011.608391.
• Timonen, V., Doyle, M., O’Dwyer, C., Moore, E. (2009). The Role of Grandparents in Divorced and Separated Families. Dublin: Family Support Agency.
• Tyszkowa, M. (1991). Społeczne role dziadków i babć w rodzinie. Problemy Rodziny, 1, s. 11 – 20.
• Wądołowska, K. (2009). Raport CBOS 2009. Polacy wobec ludzi starszych i własnej starości. Pobrane z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_157_09.PDF.