Stany Zjednoczone i Arabia Saudyjska w świetle Miast soli ‘Abd ar-Raḥmāna Munīfa i Hologramu dla króla Dave’a Eggersa – pytanie o koszty postępu ekonomicznego

The United States and Saudi Arabia in the light of ‘Abd ar-Raḥman Munīf’s City of Salt and Dave Eggers’ Hologram for King – a question about the costs of economic progress

The article analyzes two literary works: At-Tīh (The Lost), the first part of the five-volume Mudun al-milḥ (Cities of Salt, 1984–1989) series by Saudi writer ‘Abd ar-Raḥmān Munīf, and the novel A Hologram for the King (2012) by American writer Dave Eggers. The plot of both novels is set in Saudi Arabia. Both works are interesting studies of the mechanisms behind economic expansion and the impact of technological progress on the societies of the particular regions. However, both novels are characterized by a different historical and cultural perspective. Saudi Arabia illustrated in Minīf’s novel at the beginning of the oil age appears to be a completely different political and economic formation than the modern wealthy Saudi Kingdom illustrated in Eggers’ novel. The position of American capital and industry in the world economy in the first half of the 20th century and the first decade of the 21st century is also different. The geopolitical situation has also changed over the past decades: a new major player – China – has emerged among the economic powers. Despite these differences the analysis of both novels shows that the mechanisms ruling economic expansion remain unchanged and its costs to societies and individuals are difficult to assess. Both works also raise questions about the extent of modernization processes and cultural transformation, as well as the persistence of values, behavior patterns and thought patterns, which reveal their presence especially where the confrontation between the Eastern and Western World takes place.

Artykuł analizuje dwa dzieła literackie: At-Tīh (Zagubieni), pierwszą część pięciotomowej serii Mudun al-milḥ (Miasta soli, 1984–1989) saudyjskiego pisarza ‘Abd ar-Raḥmāna Munīfa, oraz powieść A Hologram for the King (Hologram dla króla, 2012) amerykańskiego pisarza Dave’a Eggersa. Akcja obu powieści rozgrywa się w Arabii Saudyjskiej. Oba dzieła stanowią interesujące studium mechanizmów ekspansji gospodarczej i wpływu postępu technologicznego na społeczeństwa poszczególnych regionów. Obie powieści cechuje jednak odmienna perspektywa historyczna i kulturowa. Arabia Saudyjska zilustrowana w powieści ‘Abd ar-Raḥmāna Munīfa na początku ery ropy naftowej jawi się jako zupełnie inna formacja polityczna i gospodarcza niż współczesne bogate Królestwo Saudów zilustrowane w powieści Dave’a Eggersa. Inna jest także pozycja amerykańskiego kapitału i przemysłu w światowej gospodarce w pierwszej połowie XX wieku i w pierwszej dekadzie XXI wieku. W ciągu ostatnich dziesięcioleci zmieniła się również sytuacja geopolityczna: wśród potęg gospodarczych pojawił się nowy znaczący gracz – Chiny. Mimo tych różnic analiza obu powieści pokazuje, że mechanizmy rządzące ekspansją gospodarczą pozostają niezmienne, a jej koszty dla społeczeństw i jednostek są trudne do oszacowania. W obu utworach pojawiają się także pytania o zakres procesów modernizacyjnych i przemian kulturowych, a także o trwałość wartości, wzorców zachowań i schematów myślowych, które szczególnie ujawniają swoją żywotność na styku świata Wschodu i Zachodu.

REFERENCES:

• Alraddadi R., The Aesthetics of the Oppressed: Oil and Capitalism in Abdelrahman Munif’s Cities of Salt, „Modern Fiction Studies” 2022, 68(1), s. 22–42.
• Alraouf A.A., Knowladge – Based Urban Development in the Middle East, IGI Global, Hershey PA, 2018.
• Abdul-Rahman Mounif. Novelist and political activist who highlighted the Arab plight, „The Guardian”, https://www.theguardian.com/news/2004/feb/05/guardianobituaries.booksobituaries.
• Besser S., Van Dijk Y., Kafka on the Gulf: Male Identity, Space, and Globalization in Dave Eggers’s ‘A Hologram for the King’ and Arnon Grunberg’s ‘The Man without Illness, „Comparative Literature ” 2017, 69(1), s. 111–128.
• Boullata I.J., Social Change in Munīf’s Cities of Salt, „Journal of Middle Eastern Literature” 1998, 8(2), s 191–216.
• Daraiseh I., Built on the Bones of the Past: History and (Post)modernization in Abdelrahman Munif ’s Cities of Salt, „Clio: A Journal of Literature, History, and the Philosophy of History” 2021, 48(2), s. 167–182.
• Eggers D., Wstrząsające dzieło kulejącego geniusza, tłum. J. Łoziński, Warszawa 2010.
• Eggers D., Co to za coś, tłum. J. Łoziński, Warszawa 2010.
• Eggers D., Hologram dla króla, tłum. M. Fedyszak, Warszawa 2016.
• Galow T.W. Understanding Dave Eggers, University of South Carolina Press 2014.
• Ghosh A., The Oil Encounter and the Novel. Petrofiction, „The New Republic” 1992, 2 marca, s. 29–34.
• Leonard D., Dave Eggers. Novelist, publisher, Education nonprofit co-founder, „Bloomberg Businessweek” 2012, nr 4292, s. 70.
• Lubińska M., Estetyka petrokultury, Jak i dlaczego (nie)opowiadamy o ropie naftowej, „Teksty drugie” 2022, nr 4, s. 132–145.
• Munīf ‘A., Mudun al-milḥ. At-Tīh, Bayrūt 1984.
• Munīf ‘A., Mudun al-milḥ. Al -Uḫdūd, Bayrūt 1985.
• Munīf ‘A., Mudun al-milḥ. Taqāsīm al-layl wa-an-nahār, Bayrūt 1989.
• Munīf ‘A., Mudun al-milḥ. Al-Munbatt, Bayrūt 1989.
• Munīf ‘A, Mudun al-milḥ. Bādiyat az-ẓulmāt, Bayrūt 1989.
• Munif A., Miasta soli. Zagubieni, tłum. M. Kubarek, Sopot 2011.
• Varsava J., Manufacturing crisis under globalisation: middle-class precarity in Dave Eggers’s A Hologram for the King, „Textual Practice” 2022, 36(5), s. 776–805.
• Xinos I., Petro-capitalism, petrofiction, and Islamic Discourse: The Formation of an Imagined Community in “Cities of Salt”, „Arab Studies Quarterly” 2006, 28 (1), s. 1–12.