Specyfika polskiego uchodźstwa cywilnego i wojskowego dla Afryki Północnej w okresie II wojny światowej

The specification of Polish civilian and military emigration to the North Africa, in the period of the World War II

The migration of Poles in the period of 1939-1945 is pointed in the article. Just like all the dislocations of population fulfilled in the period of 1939-1945, the afflux of Poles to North Africa had a compulsory character. The emigration from the Polish lands was caused by the war and the warfare, and in the aftermath with it, the extermination of population. Article, in an analytical way, talks over the migration processes to the north ~ African land in a chronological order.  Till the year 1939, the migrations of Poles to the North Africa were not in pro- gress on such a large scale as the one that took place during the II World War. In the XIX and the first half of the XX century, Poles were coming to the North Africa in groups of several dozens or few hundreds of people. Before the outbreak of the World War II, in the North African territory, were about 1000 persons of the eco- nomical emigration and about 1000 persons of the military emigration. During the war, about 1300 Polish civilian emigrants, arrived in the territory of Maghreb, and stayed there from several weeks to few years; among them were Poles and also Polish citizens of Jewish descent.  Poles in Egypt were a numerically larger group. However, the centers created there were temporary, and the residence of Poles was short - lived. There were no centers of Polish civilian emigration in the north - east Africa, which survived in that territory during the whole period of the war. Thus, the residence of Poles at the Nile had a completely different character.  In a wider degree, in the north Africa during the war, arrived Polish military emigrants. Including the soldiers of the Foreign Legion, in the French North Africa stayed temporary, or for a longer time, about 8100 Polish militaries, among who the most numerous groups were of Polis aviators and the air force technical staff, the soldiers of Polish September and the Polish Army in the West. Like civilian people, they stayed in the Maghreb countries from several weeks to dozens weeks or so, because they were to be evacuated to the Polish Armed Forces in the West.

REFERENCES:

• Archiwum Akt Nowych w Warszawie, zespoły: Ambasada RP w Londynie, Konsulat Honorowy w Algierze, Konsulat Honorowy w Casablance, Konsulat Honorowy w Tunisie, Konsulat RP w Marsylii, Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej RP w Londynie, Polskie Gimnazjum i Liceum w Algierze 1941-1945.
• Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, zespoły: KOL 270: Akta Emeryka Hutten-Czapskiego.
• Zakład narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Dział Rękopisów.
• Documents on Polish-Soviet Relations 1939-1943, Londyn 1961.
• Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, Warszawa 1973-1974, 7-9.
• Bloch C., Losy Polaków poza granicami kraju w latach II wojny światowej, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1990, nr 1/2.
• Bugaj T, Dzieci polskie w krajach pozaeuropejskich 1939-1949, Jelenia Góra 1982.
• Czapska M., Polacy w ZSRR (1939-1942). Paryż 1946.
• Dubicki T., Wojsko Polskie w Rumunii w latach 1939-1941, Warszawa 1994.
• Garliński J., Polska w drugiej wojnie światowej, Londyn 1982.
• Grobicki A., Żołnierze Sikorskiego, Kraków 1981.
• Grzędziński J.. Maroko kraj kontrastów, Warszawa 1957.
• Kersten K., Repatriacja ludności polskiej po II wojnie światowej (Studium historyczne), Wrocław 1977.
• Knopek J., Migracje Polaków do Afryki Północnej w XX wieku, Bydgoszcz 2001.
• Knopek J., Polonia w krajach Maghrebu, „Dzieje Najnowsze” 1999, nr 3.
• Korabiewicz W., Gdzie słoń a gdzie Polska, Warszawa 1980.
• Lisowski W, Polskie Korpusy Kadetów, Warszawa 1983.
• Łuczak C., Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, Poznań 1993.
• Medyka R. Do Polski przez cały świat. Wspomnienia z 2. Korpusu, Warszawa 1970.
• Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej, t. 2: Kampanie na obczyźnie, cz. 2, Londyn 1985.
• Siedlecki J., Losy Polaków w ZSRR 1939-1986, Londyn 1988.
• Wróbel E. i J., Rozproszeni po świecie. Obozy i osiedla uchodźców polskich ze Związku Sowieckiego 1942-1950, Chicago 1992.
• Zając J., W Szkocji i na Środkowym Wschodzie, Londyn 1967.
• Żaroń P., Armia Polska w ZSRR, na Bliskim i Środkowym Wschodzie, Warszawa 1981.
• Żaroń P., Kierunek wschodni w strategii wojskowo-politycznej gen. Władysława Sikorskiego 1940-1943, Warszawa 1988.
• Żaroń Z., Wojenne losy ludności polskiej na obczyźnie w latach 1939-1947, Warszawa-Londyn 1994.