Stanisław August Morawski – wybitna, niemedialna postać Polonii włoskiej

Stanisław August Morawski – an outstanding, non-media figure of the Polish community in Italy

The aim of the article is to present the biography of Stanislaw August Morawski (1922–2019) – an outstanding figure of the Italian Polonia, who avoided media publicity. On the basis of a few available book sources and biographies published after his death in the Polish and Polonia press, introduced his life in Poland and in Italy and a huge number of his activities for Poland, Poles and the Polish community in Italy. S. Morawski was, among others, for many years the president of the Rome Foundation J.Z. Umiastowska, the Lanckoroński Foundation, co-founder of the Union of Poles in Italy and a member of its board, author of many publications on the history of Poles in the Apennine Peninsula.

Celem artykułu jest przedstawienie biografii Stanisława Augusta Morawskiego (1922–2019) – wybitnej postaci Polonii włoskiej, a jednocześnie osoby, która unikała rozgłosu medialnego. Na podstawie niewielu dostępnych źródeł książkowych i opublikowanych już po jego śmierci artykułów wspomnieniowych w prasie polonijnej i polskiej przedstawiono zarówno polskie, jak i włoskie koleje jego życia oraz ogrom działań na rzecz Polski, Polaków i Polonii we Włoszech. S. Morawski był m.in. wieloletnim prezesem Fundacji Rzymskiej im. J.Z. Umiastowskiej, Fundacji Lanckorońskich, współtwórcą Związku Polaków we Włoszech i członkiem jej zarządu, autorem wielu publikacji dotyczących historii Polaków na Półwyspie Apenińskim.

REFERENCES:

• Źródła
• Publikacje książkowe – słowniki
• Judyccy A. i Z., Polonia. Słownik biograficzny, Warszawa 2000.
• Polacy we Włoszech. Kto jest kim, z.1, Rzym–Toruń 2005.
• Polonia włoska. Słownik Polaków i  instytucji polskich we Włoszech, red.  K.  Dopierała, H. Fokciński, t. 1, Bydgoszcz 2002.
• Artykuły prasowe i internetowe
• Heyman-Salvadé J., Wiele lat razem, „Polonia włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 2 (97), s. 41–42.
• Morawski A., Setny numer Biuletynu, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 3–4 (98–99) – nr 1 (100)/2021, s. 4
• Nowina-Konopka P., Życie w służbie, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 2(97), s. 19.
• Nowy prezes Fundacji Rzymskiej im. J.  Z. Umiastowskiej  – Paolo Morawski, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 3–4 (98/99) – nr 1 (100)/2021, s. 35.
• Ponikiewski W., Odszedł człowiek, dla którego patriotyzm był jak tlen, https://www.rp.pl/wydarzenia/art966091-odszedl-czlowiek-dla-ktorego-patriotyzm-byl-jaktlen (dostęp: 11.02.2023).
• Prządka E., Kwiatkowska A., Od redakcji, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 2(97), s. 3.
• Prządka E., Wspominając Stasia, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 2(97), s. 39.
• Rędzioch W., W Rzymie zmarł nestor Polonii we Włoszech, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 2 (97), s. 5.
• Stefańska-Andreini U., Na odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Stanisławowi Augustowi Morawskiemu, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2021, nr 2–3 (101–102), s. 31.
• Stefańska-Andreini U., Wywiad, którego już nie będzie, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2019, nr 4–5 (94/95), s. 2–3.
• Strzałka K., Pamięci Stanisława A. Morawskiego, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” nr 3–4 (98/99) i nr 1 (100)/2021, s. 67.
• Wędrówki po Rzymie. Z Teresą Dembińską Morawską rozmawia Ewa Prządka, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2006, nr 3(40), s.7–9.
• Wojtaszczyk D., Malczewska A., Odszedł Stanisław August Morawski, książę kultury polskiej w  Rzymie, „Nasz Świat” 2020, nr  z  7.01.2020. https://naszswiat.it/polacy-we-wloszech/wlochy-odszedl-stanislaw-august-morawski-ksiaze-polskiejkultury-rzymie/ (dostęp: 20.02.2023).
• Źródła internetowe
• https://in-memoriam.uj.edu.pl/listapamieci?p_p_id=56_INSTANCE_iqXS3KIq9Mfb&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-3&p_p_col_pos=2&p_p_col_count=3&osoba=140322255 (dostęp: 10.02.2023)
• https://mabpz.org/instytucje/w-grupie/instytucje-mabpz-wszystkie/fundacja-rzymska-hrabiny-umiastowskiej (dostęp: 25.02.2023).
• https://polonia-wloska.org/ (dostęp: 25.02.2023).
• https://polonia-wloska.org/anno-2020/ (dostęp: 21.02.2023).
• https://polonia-wloska.org/pl/redakcja/ (dostęp: 17.02.2023).
• https://polonia-wloska.org/pl/wladze-zwiazku-ubieglych-kadencji/ (dostęp: 26.02.2023)
• https://polonika.pl/programy/programy-strategiczne/popularyzacja/multimedia/filmy/historia-mowiona/stanislaw-morawski--historie-z-rodziny (dostęp: 25.02.2023).
• https://polonika.pl/programy/programy-strategiczne/popularyzacja/multimedia/filmy/historia-mowiona/stanislaw-morawski-wloskie-losy-przodkow (dostęp: 25.02.2023).
• http://teki.bkpan.poznan.pl/search.php?single=1&section=3&fileno=20 (dostęp: 10.02.2023).
• https://www.tvp.info/45952600/rzym-pogrzeb-nestora-wloskiej-polonii-stanislawaaugusta-morawskiego (dostęp: 17.02.2023).
• Publikacje S.A. Morawskiego
• Archiwum Fundacji Rzymskiej im. J.Z. Umiastowskiej, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 2 (97), s. 83–86.
• Centro Esperienze Internazionali i inne inicjatywy stypendialne w Rzymie, [w:] Świadectwa. Pro publico bono. Polityczna, społeczna i kulturalna działalność Polaków w Rzymie w XX wieku, red. E. Prządka, t. IV, Rzym 2006, s. 345.
• Działalność rzymska Emeryka Hutten Czapskiego, [w:] Świadectwa. Pro publico bono. Polityczna, społeczna i kulturalna działalność Polaków w Rzymie w XX wieku, red. E. Prządka, t. IV, Rzym 2006, s. 149–166.
• Fundacja Rzymska im. Margrabiny J.S. Umiastowskiej, [w:] Polonia włoska. Słownik Polaków i instytucji polskich we Włoszech, red. K. Dopierała, H. Fokciński, t. 1, Bydgoszcz 2002, s. 39–40.
• Hospicjum Związku Kawalerów Maltańskich, [w:] Polonia włoska. Słownik Polaków i instytucji polskich we Włoszech, red. K. Dopierała, H. Fokciński, t. 1, Bydgoszcz 2002, s. 51.
• Józef Michałowski – twórca i wieloletni kierownik Biblioteki Stacji Naukowej PAU w Rzymie, [w:] XXXVII Sesja Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie, Rzym–Warszawa 2016, s. 53–54.
• Ognisko Polskie w Rzymie, [w:] Świadectwa. Pro publico bono. Polityczna, społeczna i kulturalna działalność Polaków w Rzymie w XX wieku, red. E. Prządka, t. IV, Rzym 2006, s. 361–362.
• Rada Polaków we Włoszech, [w:] Świadectwa. Pro publico bono. Polityczna, społeczna i kulturalna działalność Polaków w Rzymie w XX wieku, red. E. Prządka, t. IV, Rzym 2006, s. 359–360.
• Tematyka związana z 2. Korpusem w działalności Fundacji Rzymskiej im. J.Z. Umiastowskiej, [w:] XXXVI Sesja Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie, Rzym 2015, s. 139.
• Wspomnienia S. A. Morawskiego
• Między Polską a Włochami, „Polonia Włoska. Biuletyn Informacyjny” 2020, nr 2(97), s. 48–62.
• Opracowania
• Fundacja Rzymska im. J.S. Umiastowskiej [w:] Świadectwa. Pro publico bono. Polityczna, społeczna i kulturalna działalność Polaków w Rzymie w XX wieku, red. E. Prządka, t. IV, Rzym 2006, s. 443–449.
• Polski Instytut Historyczny w Rzymie, oprac. A. Kwiatkowska, Świadectwa. Pro publico bono. Polityczna, społeczna i kulturalna działalność Polaków w Rzymie w XX wieku, red. E. Prządka, t. IV, Rzym 2006, s. 137–148.
• Rółkowska M., Ewa Prządka o Włoszech w Polsce i polskiej Italii – audycje w eterze i „Świadectwa” na papierze [w:] Radio w cyfrowym świecie, red. M. Łyszczarz i M. Sokołowski, Olsztyn 2016, s.126–136.
• Rółkowska M., Dziesięciolecie Związku Polaków we Włoszech (1996–2006). Zarys historii i działalności, „Przegląd Polonijny”2007, nr 3, s. 53–63.
• Wyrozumski J., Ostatnia z  rodu Karolina z  Brzezia Lanckorońska [w:] Świadectwa. Polityczna, społeczna i  kulturalna działalność Polaków w  Rzymie w  XX wieku, red. E. Prządka, t. IV, Rzym 2006, s. 127–135.