Sądy konstytucyjne w państwach Kaukazu Południowego (Armenia, Azerbejdżan, Gruzja)

Constitutional Courts in the South Caucasus (Armenia, Azerbaijan, Georgia)

The functioning of the constitutional courts is a European standard, widely accepted also in post-Soviet countries. The following paper looks at the basic legal provisions of the constitutional courts in Armenia, Azerbaijan, and Georgia from a comparative perspective. While Armenia and Georgia undertake some democratic reforms, Azerbaijan remains a consolidated autocracy, what justifies such comparisons. It argues that despite being in line with European practice, there is no one model of a South Caucasus of the constitutional judiciary. The most important differences affect the nomination of judges, the scope of competencies, and the subjects eligible to submit the complaints. The study did not confirm the hypothesis that the model of the constitutional judiciary in Azerbaijan, as an authoritarian state, differs significantly from the more democratic models of Armenia and Georgia.

Funkcjonowanie wyodrębnionych organów sądownictwa konstytucyjnego jest w Europie obecnie powszechnym standardem, również w państwach postradzieckich. Poniższy artykuł jest próbą ogólnego spojrzenia na ustrój sądów konstytucyjnych w Armenii, Azerbejdżanie i Gruzji. O ile Armenia i Gruzja podejmują demokratyczne reformy, Azerbejdżan pozostaje skonsolidowaną autokracją, co uzasadnia podjęcie porównania istniejących tam rozwiązań. Wskazano, że ich rozwiązania są zgodne z europejską praktyką, aczkolwiek nie ma tam jednolitego modelu. Różnice dotyczą sposobu wyboru sędziów, zakresu kompetencji sądów i podmiotów uprawnionych do składania skarg. Nie znalazła potwierdzenia hipoteza, że model azerbejdżański, jako funkcjonujący w państwie autorytarnym, będzie znacząco różnić się od rozwiązań obowiązujących w Armenii i Gruzji.

REFERENCES:

• Alberski R., Trybunał Konstytucyjny w polskich systemach politycznych, Wrocław 2010.
• Constitutional Courts in Post-Soviet States. Between the Model of a State of Law and Its Local Application, red. J. Zaleśny, Berlin 2019.
• Czachor R., Sądownictwo konstytucyjne na Białorusi, Ukrainie i Mołdawii. Studium ustrojowo-porównawcze, „Zeszyty Naukowe UJW. Studia z Nauk Społecznych” 2018, nr 11.
• Czachor R., Superprezydencjalizm jako odrębny system polityczno-prawny, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 4.
• Ferejohn J., Judicializing Politics, Politicizing Law, „Law and Contemporary Problems” 2002, vol. 65, nr 3.
• Grabowska S., Sądy konstytucyjne w wybranych państwach europejskich, Rzeszów 2008.
• Granat M., Sądowa kontrola konstytucyjności prawa w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa 2003.
• Hirschl R., Towards Juristocracy: The Origins and Consequences of the New Constitutionalism, Cambridge-London 2004.
• Małajny R., Legitymacja sądownictwa konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2015, z 10.
• Mazmanyan A., Judicalization of politics: The post-Soviet way, „I-CON” 2015, nr 13.
• Sadurski W., Rights Before Courts: A Study of Constitutional Courts in Postcommunist States of Central and Eastern Europe, Dordrecht 2014.
• Витрук Н.В., Цель, задачи и функции конституционного правосудия в государствах новой демократии, „Конституционное правосудие” 2002, nr 2 (16).