Zadania Kontrolera Sejmu (ombudsmana) Republiki Litewskiej w świetle ustawy z 4 listopada 2004 r. o kontrolerach sejmowych

Tasks of the Parliament’s Inspector (Ombudsman) of the Republic of Lithuania in the Light of the Act of 4 November 2004 on Parliament’s Inspectors

The purpose of this article is to analyze the tasks of the Parliament’s Inspector (Ombudsman) in the Republic of Lithuania. The article takes into account the 2004 Act on Parliament’s Inspectors of the Republic of Lithuania, assessing the most important legal provisions contained in that act. The analysis of the tasks of the inspector of the Parliament of the Republic of Lithuania in the light of the Lithuanian act seems to be an issue worth scientific exploration. In the Polish specialist literature lacks considerations on this subject. The subject of the analysis is still a topical, because Lithuania – similarly to the countries of Central and Eastern Europe – during the political transformation established the institution of the ombudsman, which protects the rights of citizens. The research goal was achieved by using the method of institutional and legal analysis, which was helpful in the analysis of Lithuanian legal acts.

Celem niniejszego artykułu jest analiza zadań Kontrolera Sejmu w Republice Litewskiej. W artykule wzięto pod uwagę ustawę o kontrolerach Sejmu Republiki Litewskiej z 2004 r., dokonując oceny najważniejszych przepisów prawnych, zawartych w tymże akcie. Analiza zadań kontrolera Sejmu Republiki Litewskiej w świetle litewskiej ustawy wydaje się być zagadnieniem wartym naukowej eksploracji, bowiem brakuje w polskiej literaturze specjalistycznej rozważań na ten temat. Przedmiot analizy jest zagadnieniem nadal aktualnym, gdyż Litwa – podobnie jak państwa Europy Środkowej i Wschodniej – w okresie transformacji ustrojowej powołała do życia instytucję ombudsmana, który stoi na straży przestrzegania praw obywateli. Realizacji celu badawczego służyło zastosowanie metody analizy instytucjonalno-prawnej, która pomocna była w analizie litewskich aktów prawnych.

REFERENCES:

• Balicki R., Rzecznik Praw Obywatelskich [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2008.
• Banaszak N, Skuteczność działania Rzecznika Praw Obywatelskich – podstawowe problemy, „Studia Lubuskie” 2009, t. V.
• Gotthrer D.M., Hostina M., Essential Characteristics of a Classical Ombudsman, http:// usombudsman.org/documents/PDF/References/Essential.pdf.
• Grigaitė J., Žmogaus teisių apsaugos institucijos, Vilnius 2009, https://vb.mruni.eu/object/elaba:1815464.
• Hansen E., Ombudsman w państwach skandynawskich i podstawowe przejawy jego działalności, „Studia Prawnicze” 1972, z. 32.
• Harden I., Europos ombudsmeno vaidmuo ginant ir remiant Europos piliečių teises [w:] Ombudsmenas – teisės į gerą viešąjį administravimą gynimo priemonė, Vilnius 2005.
• Kucsko-Stadlmayer G., The Legal Structures of Ombudsman Institutions in Europe – Legal Comparative Analysis [w:] European – Ombudsman – Institutions, red. G. Kucsko-Stadlmayer, Wien 2008.
• Makowiec A. Przywora B., Ombudsman in Poland – an attempt of evaluation, „CER Comparative European Research 2015”, Londyn 2015.
• Milonienė D., Seimo kontrolierių kompetencijos įgyvendinimo ir rekomendacijų vykdymo užtikrinimas, Vilnius 2006.
• Pogłódek A., Przywora B., Instytucja Adwokatów parlamentarnych w Mołdawii w latach 1997–2014 [w:] Modele ochrony praw człowieka: europejski i amerykański. Aksjologia instytucje – efektywność, red. J. Jaskiernia, Warszawa 2015.
• Pranevičienė P., Ombudsmenas ir viešasis administravimas,,,Jurisprudencija” 2002, vol. 32 (24).
• Smith S., Brazier R., Constitutional and administrative law, 6th edition, London 1989.
• Przywora B., Ombudsman in Poland – an attempt of evaluation, „CER Comparative European Research 2015”, Londyn 2015.
• Valentukevičius R., Vystymosi tendencijos ombudsmeno darbe. Informacinis biuletenis 2008 m. sausio–birželio mėn, http://www.lrski.lt/files/283.pdf.
• Vidrinskaitė S. Seimo kontrolieriai valdžios institucijų sistemoje [w:] Lietuvos konstitucinė teisė: raida, institucijos, teisių apsauga, savivalda. Kolektyvinė monografija. Mykolo Romerio universitetas, Vilnius 2007.
• Wronkowska S., Zarys koncepcji państwa prawnego w polskiej literaturze polityczno-prawnej [w:] Polskie dyskusje o państwie prawa, S. Wronkowska, Warszawa 1995.
• Zieliński A., Sądowe i pozasądowe środki ochrony praw obywatelskich [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.