W dwadzieścia lat później – uwagi o finansowaniu partii politycznych w Polsce

Twenty Years Later – Remarks on the Financing of Political Parties in Poland

Financing of parties is an issue that interests and excites many, not only members of specific parties, but also, or perhaps especially, the so-called regular Joes. Emotions may not come as a surprise, as financing parties has provided material for many surprising stories in the past. After 1989, the rules for financing of political parties in Poland were modified several times until they were regulated in the fullest way in 2001, with the introduction of party financing from the state budget. The article takes a closer look at the evolution of the rules on the financing of political parties and analyses the doubts that have arisen during more than 20 years of the current statutory regulation.

Finansowanie partii jest zagadnieniem, które interesuje i emocjonuje wielu, nie tylko członków konkretnych partii, ale także, a może zwłaszcza tzw. szarych obywateli. Emocje nie mogą dziwić, bowiem w przeszłości finasowanie partii dostarczało materiału na wiele zaskakujących opowieści. Po 1989 r. zasady finansowania partii politycznych w Polsce kilkakrotnie ulegały modyfikacjom, aż w 2001 r. zostały uregulowane w najpełniejszy sposób, wprowadzając finansowanie partii z budżetu państwa. Artykuł przybliża ewolucje zasad finansowania partii politycznych oraz poddaje analizie wątpliwości, które pojawiły się podczas ponad 20 lat obowiązywania aktualnej regulacji ustawowej.

REFERENCES:

• Bidziński M., Finansowanie partii politycznych w Polsce. Studium porównawcze, War­szawa 2011.
• Chmaj M., Finansowanie partii politycznych [w:] Finansowanie polityki w Polsce na tle europejskim, red. M. Chmaj, Toruń 2008.
• Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 11, 13, Warszawa 2019.
• Chmaj M., Status środków otrzymywanych przez partie polityczne z budżetu państwa z ty­tułu subwencji. Problematyka jawności [w:] Subwencje z budżetu państwa dla partii politycznych. Jawność i kontrola, red. J. Zbieranek, Warszawa 2008.
• Chmaj M., Wolność tworzenia i działania partii politycznych. Studium porównawcze, Olsztyn 2006.
• Dragan A., Korzeniowska D.M., Tracz-Dral J., Finansowanie partii politycznych w wy­branych krajach europejskich. Opracowania Tematyczne. OT-602, Warszawa 2011.
• Garlicki A., Piękne lata trzydzieste, Warszawa 2008.
• Gelles K., Kozerski M., Trajman J., Afery polityczne w Republice Federalnej Niemiec. Prze­bieg, aktorzy, skutki, Warszawa 2021.
• Gendźwiłł A., Bukowska G., Haman J., Sawicki A., Zbieranek J., Finanse polskich par­tii, Warszawa 2017.
• Gorgol A., Zasady finansowania partii politycznych w Polsce [w:] Partie polityczne we współ­czesnym konstytucjonalizmie, red. M. Granat, P. Policastro, j. Sobczak, Lublin 2001.
• Ławniczak A., Finansowanie partii politycznych, Warszawa 2001.
• Piskorski P., Między nami liberałami, Warszawa 2014.
• Skotnicki K., Finansowanie partii politycznych w Polsce, „Toruńskie Studia Polsko-Wło­skie” 2016, vol. XII.
• Skotnicki K., Modele i źródła finansowania partii politycznych, „Przegląd Sejmowy” 2014, nr 1.
• Sprawa Gabriela Czechowicza przed Trybunałem Stanu. Wybór dokumentów, red. Z. Lan­dau, B. Skrzeszewska, Warszawa 1961.