Postulaty Państwowej Komisji Wyborczej dotyczące pożądanego kierunku zmian kodeksu wyborczego

Postulates of the National Electoral Commission Regarding the Desired Direction of Changes to the Electoral Code

The aim of this article is to make a critical analysis of the postulates for amending the Electoral Code, proposed by the National Electoral Commission. We can agree with a large part of the above postulates, although their final normative shape will be of key importance in this case. However, there are also some proposals that can be considered at least debatable. First of all, this concerns the postulate to abandon the judicial composition of district electoral commissions, because even despite doubts as to the legality of the appointment of judges with the participation of the unconstitutional composition of the National Council of the Judiciary, guarantees of judicial independence are also a safeguard against politicization of the composition of subsequent election administration bodies. Anyway, it is worth emphasizing that the NEC’s proposals were in practice intended to constitute a form of justification for introducing changes contrary to the fundamental principles of electoral law, which took place in the winter of 2023.

Celem niniejszego artykułu jest dokonanie krytycznej analizy postulatów zmiany kodeksu wyborczego, proponowanych przez Państwową Komisję Wyborczą. Z dużą częścią z tych postulatów można się zgodzić, choć kluczowe znaczenie mieć będzie w tym przypadku ich ostateczny kształt normatywny. Są też jednak pewne propozycje, które mogą być uznane za co najmniej dyskusyjne. Przede wszystkim dotyczy to postulatu odejścia od sędziowskiego składu okręgowych komisji wyborczych, gdyż nawet pomimo wątpliwości co do legalności powołania sędziów przy udziale niekonstytucyjnego składu Krajowej Rady Sądownictwa, i tak gwarancje niezawisłości sędziowskiej są również zabezpieczeniem przed upolitycznieniem składu kolejnych organów administracji wyborczej. Zresztą, co warto podkreślić, propozycje PKW w praktyce miały stanowić formę uzasadnienia dla wprowadzania zmian stojących w sprzeczności z fundamentalnymi zasadami prawa wyborczego, co dokonało się zimą 2023 r.

REFERENCES:

• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2009.
• Dziewulak D., Pol A., Centralny Rejestr Wyborców-przegląd rozwiązań międzynarodowych. Wnioski dla Polski, „Analizy BAS” 2009, nr 9.
• Gąsior T., Wybrane zagadnienia dotyczące organizacji i funkcjonowania obwodowych komisji wyborczych, „Dyskurs Prawniczy i Administracyjny” 2019, nr 1.
• Jarentowski M., Partie polityczne, wybory, parlament. Wybrane zagadnienia konstytucyjne, Warszawa 2021.
• Krauschar K., Ocena wpływu czynnika ludzkiego jako bezpośredniej determinanty funkcjonowania obwodowych komisji wyborczych. Praktyczny zarys problematyki, „Acta Iuris Stetinensis” 2021, nr 34.
• Michałkiewicz-Kadziela E., Ewolucja głosowania korespondencyjnego w polskim Kodeksie wyborczym oraz perspektywy wprowadzenia nowych alternatywnych form głosowania w kraju [w:] Dylematy polskiego prawa wyborczego, red. J. Ciapała, A. Pyrzyńska, Warszawa 2021.
• Mojski W., Nowelizacja Kodeksu wyborczego w 2018 r. w zakresie kampanii wyborczej i agitacji wyborczej, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, nr 4.
• Pyrzyńska A., Zadania nadzorcze Państwowej Komisji Wyborczej w polskim prawie wyborczym, Warszawa 2019.
• Rakowska A., Rulka M., Centralny elektroniczny rejestr wyborców podstawą reform prawa wyborczego, Warszawa 2011.
• Rosenberg J.S., Chen M. Expanding democracy: voter registration around the world, New York 2009.
• Skotnicki K., Finansowanie partii politycznych w Polsce, „Toruńskie Studia Polsko-Włoskie” 2016, t. XII.
• Sokala A., Frydrych-Depka A., Zmiany w systemie polskiej administracji wyborczej w latach 2018–2020, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 5.
• Strzałkowski T., Realizacja praw wyborczych na wychodźstwie – doświadczenia i wnioski [w:] Dylematy polskiego prawa wyborczego, red. J. Ciapała, A. Pyrzyńska, Warszawa 2021.
• Strzałkowski T., Wpływ miejsca zamieszkania na realizację praw wyborczych w Polsce, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2015, nr 4.
• Urbaniak K., Opinia prawna w sprawie możliwości zmiany terminów wyborów parlamentarnych albo samorządowych, Warszawa 2022.
• Uziębło P., Czy można zmienić termin wyborów samorządowych w przypadku ich zbiegu z terminem wyborów parlamentarnych?, Warszawa 2022.
• Uziębło P., Prawne gwarancje zasady powszechności wyborów a wyzwania współczesności [w:] Aktualne problemy prawa wyborczego, red. B. Banaszak, A. Bisztyga, A. Feja-Paszkiewicz, Zielona Góra 2015.
• Wrzalik M., Geneza i ewolucja głosowania korespondencyjnego w Polsce, „Gubernaculum Et Administratio” 2016, nr 1.