Skutek bezpośredni obowiązywania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego po jego opublikowaniu

Direct Effect of Applicability of the Ruling of the Constitutional Tribunal after Publishing it

The subject of this elaboration is legal effect of the ruling of the Constitutional Tribunal, that arises after it has been published. The purpose of this elaboration is to present doubts related to application of rulings of the Constitutional Tribunal, based on the art. 8 para. 2 of the Constitution due to the art. 118 and 190 of the Constitution. Pursuant to these articles, the ruling is given legal effect after its publication, not earlier. By adjudicating with regard to the provision being at variance with the Constitution, the Constitutional Tribunal actually imposes the effect on the legal system in the form of repeal of this provision. On the one hand the legal system becomes constitutional but on the other a legal loophole may arise from lack of regulations.

Przedmiotem niniejszego opracowania czynię skutek prawny orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który powstaje po jego bezpośrednim opublikowaniu. Celem opracowania jest uwypuklenie wątpliwości, które dotyczą realizacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, na mocy art. 8 ust. 2 Konstytucji w związku z art. 118 i 190 Konstytucji. Zgodnie z tymi artykułami orzeczeniu nadaje się moc prawną po jego opublikowaniu, nie wcześniej. Trybunał Konstytucyjny orzekając w przedmiocie niezgodnego z Konstytucją przepisu tak naprawdę wywiera na system prawny skutek w postaci uchylenia tego przepisu. System prawny z jednej strony staje się konstytucyjny z drugiej może powstać luka prawna ze względu na brak regulacji.

REFERENCES:

• Cieślak Z., Trybunał Konstytucyjny – „prawotwórca” negatywny [w:] Orzecznictwo w systemie prawa, K. Bąkowski, K. Grajewski, J. Warylewski, Warszawa 2008.
• Czeszejko-Sochacki Z., Przebieg prac nad utworzeniem polskiego Trybunału Konstytucyjnego (1981–1985), „Przegląd Sejmowy” 1994, nr 3.
• Czeszejko-Sochacki Z., Skutki prawne orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny o niekonstytucyjności aktu normatywnego, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 3.
• Czeszejko-Sochacki Z., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego: pojęcie, klasyfikacja i skutki prawne, „Państwo i Prawo” 2000, z. 12.
• Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne (Tradycja a współczesność), „Państwo i Prawo” 2001, z. 6.
• Działocha K., O pojęciu wykonywania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego [w:] W służbie dobru wspólnemu, Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Trzcińskiemu, red. R. Balicki, M. Masternak-Kubiak, Warszawa 2012.
• Działocha K., Pojęcie wykonywania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego [w:] Wykonywanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w praktyce konstytucyjnej organów państwa, red. K. Działocha, S. Jarosz-Żukowska, Warszawa 2013.
• Działocha K., Wykonywanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego przez organy powołane do stanowienia prawa [w:] Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego, Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – założenia a ich praktyczna realizacja, red. K. Budziło, Warszawa 2010.
• Działocha K., komentarz do art. 8 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Dybowski T., Wykonywanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności ustaw z przepisami konstytucyjnymi, „Przegląd Sejmowy” 1995, nr 1.
• Esmund T., Reakcja prawodawcy na wyroki Trybunału Konstytucyjnego z klauzulą odraczającą wydane w latach 2008–2009, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 1.
• Garlicki L., Niekonstytucyjność: formy, skutki, procedury, Państwo i Prawo 2016, z. 9.
• Gutowski M., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądowy, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, z. 1. Hauser R., Trzciński J., Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2010.
• Florczak-Wątor M., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006.
• Florczak-Wątor M., Wykonywanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego przez prawodawcę, „Przegląd Legislacyjny” 2007, nr 1.
• Florczak-Wątor M., O skutkach prawnych niepublikowanego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Rozważania na tle oczekującego na publikację wyroku z 9.03.2016 r. (K 47/15), „Przegląd Sądowy” 2016, nr 10.
• Jackowski M., Wykonywanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego przez sądy które przedstawiły pytania prawne [w:] Prawo w służbie państwu i społeczeństwu. Prace dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Działosze z okazji osiemdziesiątych urodzin, red. B. Banaszak, M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2012.
• Jarosz-Żukowska S., Powtórna niekonstytucyjność prawa w Polsce-Uwagi na tle praktyki i doktryny niemieckiej, „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 1.
• Jaśkowska M., Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu stosowania prawa wobec zasady bezpośredniego stosowania konstytucji [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga Jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, red. I. Skrzydło-Niżnik, Kraków 2001.
• Józefowicz A., Skutki prawne orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego konstytucyjność i legalność aktu normatywnego, „Państwo i Prawo” 1996, z. 10.
• Jackowski M., Następstwa wyroków Trybunału Konstytucyjnego w procesie sądowego stosowania prawa, Warszawa 2016.
• Kaźmierczyk A., Charakter prawny orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego [w:] Trybunał Konstytucyjny materiały konferencyjne, red. J. Trzciński, Wrocław 1987.
• Kmieciak Z., Prawotwórstwo sędziowskie w sferze jurysdykcji sądów administracyjnych, „Państwo i Prawo” 2006, z. 12.
• Łętowska E., Trudności stawiania pytań i odpowiadania – o dialogu między sądem administracyjnym a sądem konstytucyjnym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010, nr 5–6.
• Matczak M., O sposobach obowiązywania i stosowania niekonstytucyjnych przepisów na tle art. 190 Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 5.
• Morawski L., Zasada trójpodziału władzy. Trybunał Konstytucyjny i aktywizm sędziowski, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 4.
• Orzechowska K., Ostateczność orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w regulacjach obowiązujących przez 1997 r. oraz koncepcje ostateczności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w trakcie prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego i w projektach Konstytucji, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2015, nr 1.
• Pinkowski J., Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w świetle orzecznictwa, „Państwo i Prawo” 2005, z. 1.
• Radziewicz P., Kontrola konstytucyjności zaniechań ustawodawczych przez Trybunał Konstytucyjny, „Państwo i Prawo” 2013, z. 9.
• Santera W., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP prze Sąd Najwyższy, „Przegląd Sądowy” 2017, nr 2.
• Sokolewicz W., Czy rak może być rybą a trybunał sądem? [w:] Państwo prawa. Administracja. Sądownictwo. Prace dedykowane prof. dr hab. Januszowi Łętowskiemu, Warszawa 1999.
• Szczerbińska-Bryska M., Orzecznictwo sądowo-administracyjne a wartości konstytucyjne [w:] Jedność systemu prawa a jednolitość orzecznictwa administracyjnego i sądowoadministracyjnego w sprawach samorządowych, red. I. Skrzydlo-Niżnik, P. Dobosza, Kraków 2001.
• Tkaczyk E., Znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu legislacyjnego, Warszawa 2021.
• Tkaczyk E., Zasada równowagi władz po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego K 47/15, Warszawa 2019.
• Trzciński J., Sądownictwo administracyjne jako gwarant ochrony wolności i praw jednostki [w:] Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce, red. A. Szmyt, Gdańsk 2008.
• Trzciński J., Trybunał Konstytucyjny – regulacja konstytucyjna i praktyka [w:] Sądy i Trybunały w konstytucji i w praktyce, red. W. Skrzydło, Warszawa 2005.
• Trzciński J., Wiącek M., Trybunał Konstytucyjny o obowiązywaniu prawa (wybrane zagadnienia na tle orzecznictwa TK) [w:] Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego, Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – założenia a ich praktyczna realizacja, red. K. Budziło, Warszawa 2010.
• Winczorek P., Bezpośrednie stosowanie konstytucji RP w sejmowym postępowaniu legislacyjnym [w:] Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w RP, red. K. Działocha, Warszawa 2005.
• Wróbel A., „Odroczenie” przez Trybunał Konstytucyjny utraty mocy obowiązującej przepisu niezgodnego z konstytucją. Zagadnienia wybrane [w:] Ratio est anima legis. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Janusza Trzcińskiego, red. J. Góral, Warszawa 2007.
• Ziembiński Z., Tworzenie a stanowienie prawa i stosowanie prawa, „Ruch Prawniczy i Socjologiczny” 1993, z. 4.