Konstytucyjne podstawy świadczącej funkcji samorządu gminnego/municypalnego. Studium prawno-historyczne

Constitutional Basis for the Providing Function of Commune/Municipal Self-Governmen

The subject of the study is a legal-historical analysis showing the development and objective scope of the function of local government. The scope of the conducted analysis was limited to the comparison of legal and institutional solutions in Poland with those existing in ancient Rome. The starting point of the study is the analysis of the provisions of the Constitution in terms of the supporting function of local government. For this purpose, it is necessary to discuss such issues as: the status of the constitutions of both countries, the system and the systemic position of the commune and municipal Currently, there is talk of limited autonomy of local governments, but in the case of municipalities, one should talk about independence. In the final conclusions, it was indicated that the scope of the providing function of the municipia was basically limited to the supply of water to the city, grain.

Przedmiotem opracowania jest analiza prawnohistoryczna świadczącej rozwoju i zakresu przedmiotowego funkcji samorządu terytorialnego. Zakres prowadzonej analizy został ograniczony do porównania rozwiązań prawnych i instytucjonalnych w Polsce z istniejącymi w antycznym Rzymie. Punktem wyjścia opracowania jest analiza przepisów Konstytucji pod kątem świadczącej funkcji samorządu terytorialnego. W tym celu niezbędne jest omówienie takich kwestii jak: status konstytucji obu państw, ustrój oraz pozycja ustrojowa samorządu gminnego i municypalnego. Obecnie mówi się o ograniczonej autonomii samorządów, zaś w przypadku municypiów należy mówić o niezależności. Miało to znaczenie co do zakresu i formy wykonywania świadczącej funkcji samorządu. We wnioskach końcowych wskazane zostało, że do zakresu świadczącej funkcji municypiów ograniczony był zasadniczo do dostarczenie wody do miasta, zboża oraz organizacji masowej rozrywki. W pracy została wykorzystana przede wszystkim metoda prawnohistoryczna.

REFERENCES:

• Agopszwicz A., Gilowska Z., Ustawa o gminny samorządzie terytorialnym, Warszawa 1999.
• Beloch J., Die Bevölkerung der griechisch-römischen Welt, Leipzig 1886.
• Bisztyga A., Kilka uwag o zasadach naczelnych Konstytucji RP [w:] Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. A. Bałaban, P. Mijała, Szczecin 2011.
• Bleicken J., Die Verfassung der Römische Republik, Paderborn 1995.
• Bożyk S., Konstytucja jako ustawa zasadnicza w Państwie [w:] Silne Państwo, red. M. Szyszkowska, Białystok 1999.
• Castiglione D., The political theory of the constitution, „Political Studies” 1996, nr 44.3.
• Chantraine H., s.v. Sestertius [w] Der Kleine Pauly. Lexikon der Antike, vol. 5, red. K. Ziegler, W. Sontheimer, H. Gartner, Munchen 1979.
• Chmaj M., Zadania gminy [w:] Państwo, ustrój, samorząd terytorialny, red. M. Chmaj, Lublin 1997.
• Chodorowska A., Michalska J., Europejska Karta Samorządu Lokalnego i zasada samorządności w Polsce i we Francji [w:] Wybrane zagadnienia samorządu terytorialnego, red. A. Bisztyga, I. Pankevych, Zielona Góra 2021.
• Dębiński A., Misztal-Konecka J., Wójcik M., Prawo rzymskie publiczne, Warszawa 2010.
• Dupont F., La vita quotidiana nella Roma repubblicana, Bari 2011.
• Feret E., Gromadzenie i rozdysponowywanie środków publicznych w gminie na podstawie metody budżetowania brutto [w:] Aktualne problemy funkcjonowania samorządu terytorialnego, red. E. Ura, E. Feret, S. Pieprzny, Rzeszów 2017.
• Grabrecht G., Mensch und Wasser im Altertum [w:] Die Wasserversorgung Antiker Städte, Bd. 3. Mainz am Rhein 1988.
• Grewe K., Römische Wasserleitungen nördlich der Alpen [w:] Die Wasserversorgung Antiker Städte, Bd. 3. Mainz am Rhein 1988.
• Herz G., Samorząd terytorialny – pojęcie, istota i podstawy prawne [w:] Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce, red. M. Chmaj, Warszawa 2005.
• Kieres L., Europejska karta samorządu lokalnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015, nr 77.3.
• Lagras H., La Table latin d’Héraclée (Pretendeu lex Julia municipalis), Paris 1907.
• Lintott A., M. Jońca, Rzym antyczny jest wciąż z nami, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2017, nr 17.2.
• Lintott A., The constitution of the Roman Republic, Oxford 1999.
• Lipowicz I., Samorząd terytorialny j ako podmiotem administracji świadczącej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015, nr 3.
• Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.
• Malmon M., Arystotelesa poszukiwania idealnego ustroju państwowego, „Kultura i Wartości” 2013, nr 6.
• Marotta V., Un esempio di amministrazione giudiziale: decreti dei consigli cittadini e appelatio [w:] Amministrare un impero Roma e le sue province, red. Baroni, Trento 2007.
• Mayer-Maly Th., s.v. Costitutiones [w:] Der Kleine Pauly. Lexikon der Antike in fünf Banden, Bd. 1 München 1972.
• Pieprzny S., Powiat i gmina w systemie bezpieczeństwa lokalnego–możliwości i ograniczenia, „Studia Iuridica” 2020, nr 85.
• Ruciński S., Czy starożytny Rzym był milionowym miastem?, „Meander” 2007, nr 3–4.
• Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Warszawa 2013.
• Sierpowska I., Pomoc społeczna jako administracja świadcząca. Studium administracyjnoprawne, Warszawa 2012.
• Sitek B., Convivium, cena i donum munus w antycznym Rzymie a współczesne dylematy korupcji wyborczej (crimen ambitus), „Studia Prawnoustrojowe” 2010, nr 11.
• Sitek B., Organy Władzy w „municipium Irni”. Ze studiów nad prawem municypalnym w Starożytnym Rzymie, „Journal of Modern Science” 2005, nr 1.
• Sitek B., Tabula Heraclleensis (lex Iulia municipalis). Tekst, tłumaczenie, komentarz, Olsztyn 2006.
• Sitek B., Zadania municipium w świetle lex Irnitana. Przyczynek do studiów nad prawem municypalnym w Starożytnym Rzymie, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2006, nr 6.1.
• Sitek B., Stosowanie kary chłosty jak środka dydaktycznego w antycznym Rzymie. Współczesne refleksje [w:] Przemoc w świetle starożytnym. Źródła – struktura – interpretacja, red. D. Słapek, I. Łuć, Lublin 2017.
• Tulejski T., Banach T., Republika Rzymska i Wielka Brytania – kulka uwag na temat konstytucji niepisanej, Łódź 2022.
• Twarowska-Antczak E., Od lex Iulia minicipalis do falwijsich leges municipales. Rozwój rzymskiej administracji municyplanej w okresie od Juliusza Cezara do Domicjana. Problematyka prawno-historyczna, Warszawa 2018.
• Wilson R.J.A., The corn supply of ancient Rome.” „Hermathena” 1983, nr 134.
• Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1983.
• Zecchini Z., Polibio e la’costituzione’ romana: storia di un fraintendimento, Scritti di storia per Mario Pani, Bari 2011.