System rządów w konstytucji Tunezji z 25 lipca 2022 r. na tle procesu autokratyzacji państwa w okresie prezydentury Kaïsa Saïeda

The System of Government in the Tunisian Constitution of July 25, 2022 Against the Background of the Autocratization Process during the Presidency of Kaïs Saïed

The paper deals with the system of government that was established in the Constitution of Tunisia of July 25, 2022. The author points out that both this legal act and the accompanying constitution-making process should be seen as the result of the rapid departure from democratic mechanisms and standards. The autocratization process was launched during the presidency of Kaïs Saïed, although negative tendencies in this field had already occurred earlier. This led to the 2022 Constitution guaranteeing presidential dominance over the government and parliament, as the position of the head of state was significantly strengthened compared to the previous basic law (it was adopted in 2014, in the aftermath of the Arab Spring). The author argues that due to the imbalance of power, the constitutional system of government in Tunisia corresponds more to the assumptions of undemocratic hyper-presidentialism than the typical presidential model.

Artykuł dotyczy systemu rządów ustanowionego w Konstytucji Tunezji z 25 lipca 2022 r. Autor zwraca uwagę, że zarówno sam ten akt prawny, jak i proces jego stanowienia winien być postrzegany jako przejaw przyspieszonego odejścia od demokratycznych mechanizmów i standardów. Proces autokratyzacji został zapoczątkowany za prezydentury Kaïsa Saïeda, choć już wcześniej występowały na tym polu negatywne symptomy. Doprowadziło to do zagwarantowania w konstytucji z 2022 r. dominacji prezydenckiej nad rządem i parlamentem, ponieważ pozycja szefa państwa została znacząco wzmocniona w porównaniu z tym, co wynikało z poprzedniej ustawy zasadniczej (ona została przyjęta w 2014 r., w następstwie Arabskiej Wiosny). Autor argumentuje, że ze względu na brak równowagi władz, konstytucyjny system rządów w Tunezji odpowiada bardziej założeniom niedemokratycznego hiperprezydencjalizmu niż typowego modelu prezydenckiego.

REFERENCES:

• Ben Achour R., La Cour constitutionnelle tunisienne: promesses et blocages, „Revue Française de Droit Constitutionnel” 2021, nr 3.
• Ben Achour R., Tunisie: le retour au pouvoir autocratique, „Revue Française de Droit Constitutionnel” 2022, nr 132.
• Bermeo N., On Democratic Backsliding, „Journal of Democracy” 2016, vol. 27, nr 1.
• Günay C., Sommavilla F., Tunisia’s democratization at risk, „Mediterranean Politics” 2020, vol. 25, nr 5.
• Jakubiak Ł., Warianty monistycznej egzekutywy w strukturze prezydenckiego systemu rządów, „Przegląd Sejmowy” 2022, nr 6.
• Jouini J., Tunisia Needs a Constitutional Court as Soon as Possible, International Republican Institute, https://www.iri.org/news/tunisia-needs-a-constitutional-court-as-soon-as-possible/
• Khaddar M., Tunisia on the eve and in the wake of the 2022 constitutional referendum, „The Journal of North African Studies”, 2023, vol. 28, nr 1, s. 5; doi: 10.1080/13629387.2022.2156039.
• Lecis Cocco Ortu A.-M., La fonction présidentielle dans la Constitution tunisienne de 2014 entre texte et pratique: vers un nouveau présidentialisme?, „Revue Française de Droit Constitutionnel” 2020, nr 121.
• Marzouki N., La transition tunisienne: du compromis démocratique à la réconciliation forcée, „Pouvoirs” 2016, nr 156.
• Prokop K., Modele stanu nadzwyczajnego, Białystok 2012.
• Riahi M., La Constitution: élaboration et contenu, „Pouvoirs” 2016, nr 156.
• Silvera V., Le régime constitutionnel de la Tunisie: la Constitution du 1er juin 1959, „Revue Française de Science Politique” 1960, vol. 10, nr 2.
• Stachurska-Szczesiak K.E., Kowalska M., System polityczny Tunezji po Rewolucji Jaśminowej, „Teka of Political Science and International Relations” 2019, vol. 14, nr 2.