Struktura syntaktyczno-chronologiczna artykułu 10 ustęp 2 Konstytucji a legitymizacja wyborcza władzy Prezydenta Rzeczypospolitej

The Syntactic and Chronological Structure of the Article 10 section 2 of the Constitution and Voting Legitimacy of Governments of the President of the Republic of Poland

The subject of the foregoing considerations will be the adequacy of constitutional and political competences of the President to the investiture method of a given person assigned to act in this office. Political and legal view of this issue will comprise, in particular, reflection on the division of powers, the impact that citizens may have on the state, the analysis of relations between entitlements and elections, as well as the study of opinions in the referred scope. The aspects of the states of emergency have been omitted here. In the article uses formal-dogmatic, comparative, and historical method. The aim of limiting the President’s influence on politics is to maintain state balance. However, according to the syntactic and chronological construction of the Art. 10 sec. 2 of the Constitution, the institution of the President should be strengthened so that it would be a real organ of the „first place”.

Przedmiotem rozważań jest adekwatność konstytucyjno-ustrojowych uprawnień Prezydenta do metody inwestytury danej osoby wybranej do pełnienia tego urzędu. Politologiczno-prawnicze ujęcie tego zagadnienia obejmować będzie, w szczególności refleksję nad podziałem władz, wpływem obywateli na państwo, analizę relacji pomiędzy uprawnieniami a wyborami, a także badaniu poglądów w powyższym zakresie. Pominięte zostały aspekty stanów nadzwyczajnych, aby móc zwrócić uwagę jedynie na aspekty typowego funkcjonowania państwa. W artykule użyto metod formalno-dogmatycznej, komparatystycznej oraz historycznej. Wydaje się, że celem ograniczania wpływu Prezydenta na politykę jest chęć zachowania równowagi państwowej. Jednak stosownie do syntaktyczno- -chronologicznej konstrukcji art. 10 ust. 2 Konstytucji, należałoby wzmocnić instytucję Prezydenta tak, aby był on rzeczywistym organem „pierwszego miejsca”.

REFERENCES:

• Chorążewska A., Status Prezydenta RP na tle modeli ustrojowych głowy państwa w systemie parlamentarnym, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, nr 1.
• Dobkowski J., Pozycja prawnoustrojowa służb, inspekcji i straży, Kraków 2007.
• Duszka-Jakimko H., Zaufanie do prawa jako wartość i jego ochrona w porządku prawnym państwa, „Państwo i Prawo” 2023, nr 3.
• Góralczyk W., Kierownictwo w prawie administracyjnym, Warszawa 2016.
• Jakubowski A., Prezydent RP jako organ administrujący (organ administracji publicznej), „Państwo i Prawo” 2023, nr 2.
• Jakubowski A., Zasada ciągłości administracji publicznej a właściwość rzeczowa organów (studium przypadku), „Państwo i Prawo” 2015, nr 12.
• Kryszeń G., Konstytucyjna regulacja podstawowych zasad prawa wyborczego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 2.
• Łukowiak D., Konstytucyjne ramy kadencyjności organów władzy publicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2020, nr 1.
• Mażewski L., Sposób powoływania i zakres kompetencji Prezydenta RP w perspektywie powstania systemu premierowskiego, „Przegląd Konstytucyjny” 2019, nr 3.
• Opaliński B., Udział Prezydenta RP w tworzeniu Rady Ministrów na tle Konstytucji z 1997 roku i w praktyce, „Przegląd Prawa Publicznego” 2011, nr 11.
• Pastuszko G., Funkcja kontrolna opozycji parlamentarnej w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej Polskiej – zagadnienia wybrane, „Studia Iuridica Lublinensia” 2008, nr 11.
• Przybysz P., Instytucje prawa administracyjnego, Warszawa 2020.
• Roszkiewicz J., Ukryte kompetencje? Prezydenta RP w świetle Konstytucji RP, „Przegląd Konstytucyjny” 2020, nr 1.
• Skrzydło W., Władza wykonawcza w Małej Konstytucji z roku 1992, „Annales” 1993, nr 1.
• Sokalska E., Prawny charakter kompetencji Prezydenta RP w sferze władzy sądowniczej, „Przegląd Prawa i Administracji” 2010, t. LXXXIII.
• Stępień-Załucka B., Powszechność czynnego prawa wyborczego w nauce i orzecznictwie sądów oraz trybunałów, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014, nr 12.
• Urbaniak K., Wybory jako demokratyczny sposób kreowania organów władzy publicznej a dobro wspólne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, nr 1.