Odpowiedzialność pełnomocnika finansowego komitetu wyborczego za korzyści majątkowe przyjęte przez komitet wyborczy z naruszeniem prawa

The Responsibility of the Financial Representative of an Electoral Committee for Illegal Financial Benefits Obtained by the Electoral Committee

The paper discusses the question of the nature of the forfeiture of the equivalent of a material benefit, as provided for in the Electoral Code, applied to the financial representative of the committee, and whether and under what conditions this regulation can be considered constitutionally permissible. This issue has not been the subject of extensive doctrinal analysis but is of practical importance. The article discusses the purpose of financing party electoral committees exclusively through the party’s electoral fund, as well as the reasons for introducing the discussed solution into the Electoral Code. Then, guided by the proportionality test developed by the Constitutional Tribunal, an assessment of the usefulness, necessity, and proportionality sensu stricto was carried out. This analysis led to the conclusion that the provisions establishing financial liability for the financial representative are indeed restrictive, but in the existing normative environment, they may be considered as meeting constitutional requirements.

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jaki charakter ma wynikający z Kodeksu wyborczego przepadek równowartości korzyści majątkowej realizowany wobec osoby fizycznej – pełnomocnika finansowego komitetu, a także czy i pod jakimi warunkami regulacja ta może być uznana za konstytucyjnie dopuszczalną. Rozważane zagadnienie nie było przedmiotem szerszych analiz w doktrynie. Ma ono przy tym doniosłe znaczenie praktyczne. W artykule omówiono cel finansowania partyjnych komitetów wyborczych jedynie za pośrednictwem funduszu wyborczego partii, a także przyczyny wprowadzenia omawianego rozwiązania do Kodeksu wyborczego. Następnie, kierując się wypracowanym przez Trybunał Konstytucyjny, testem proporcjonalności, dokonano oceny przydatności, niezbędności i zbilansowania (proporcjonalności sensu stricto) obowiązującej regulacji. Analiza ta doprowadziła do wniosku, że przepisy przewidujące odpowiedzialność majątkową pełnomocnika finansowego komitetu wyborczego za zobowiązania komitetu do zwrotu nielegalnie uzyskanych korzyści są co prawda restrykcyjne, ale w istniejącym otoczeniu normatywnym mogą być uznane za spełniające konstytucyjne wymagania.

REFERENCES:

• Chmaj M., Wolność tworzenia i działania partii politycznych. Studium porównawcze, Olsztyn 2006.
• Czaplicki K.W. [w:] Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018.
• Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 46 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, Warszawa 2023.
• Gąsior T., Kontrola finansowania komitetów wyborczych. Zagadnienia prawnoadministracyjne, Warszawa 2015.
• Guidelines on the Financing of Political Parties Adopted by the Commission at its 46th Plenary Meeting, Venice, 9–10 March 2001.
• Piotrowski R., Demokracja a finansowanie partii politycznych w świetle Konstytucji RP, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 22.
• Uziębło P., Zasada równości wyborów parlamentarnych w państwach europejskich i południowoamerykańskich, Warszawa 2013.