Herkules jest nieposłuszny! Istota sędziowskiego oporu oczami Ronalda Dworkina

Hercules is Disobedient! The Essence of Judicial Resistance through the Eyes of Ronald Dworkin

In global jurisprudence and legal theory, we are currently observing a renaissance of interest in the thought of Ronald Dworkin, an outstanding legal philosopher, lawyer and humanist with an incredible sense of justice. There is still debate over the practical application of integral legal philosophy. Dworkin’s philosophy marks the “third way” in the dispute between legal positivism and the natural law approach. Using Dworkin’s concept of law, an attempt can be made to answer the question to what extent can the conscience of a person holding the office of a judge influence the process of making/applying law? The desire to look for positive patterns of creating and reforming law pushes us to analyze recent changes through the prism of Dworkin’s philosophy. The previous years have revealed to us a universal value and feature of our legal system a judge who interprets the law becomes the central figure of legal culture.

W światowym prawoznawstwie i teorii prawniczej obserwujemy dziś renesans zainteresowania myślą Ronalda Dworkina, wybitnego filozofa prawa, prawnika a także humanisty odznaczającego się niebywałym wyczuciem sprawiedliwości. Nadal toczy się debata nad praktycznym zastosowanie integralnej filozofii prawa. Filozofia Dworkina wytycza „trzecią drogę” w sporze między pozytywizmem prawniczym a ujęciem prawno-naturalnym. Korzystając z koncepcji prawa Dworkina, można podjąć próbę odpowiedzi na pytanie – w jakim stopniu sumienie osoby sprawującej urząd sędziego może mieć wpływ na proces stanowienia/stosowania prawa? Chęć poszukiwania pozytywnych wzorców tworzenia i reformowania prawa, popycha w kierunku poddania analizie ostatnich zmian przez pryzmat filozofii Dworkina. Poprzednie lata objawiły nam uniwersalną wartość i cechę naszego systemu prawnego – sędzia który interpretuje prawo staje się centralną postacią kultury prawnej. Polega on na swoich przekonaniach, ich sprawiedliwości i spójności.

REFERENCES:

• Barankiewicz T., Inkluzywny pozytywizm prawniczy (geneza, rozwój, główne idee), „Państwo i Prawo” 2010, nr 10.
• Bekrycht T., Leszczyński J., Łabieniec P., 4. Zasady prawa i zwykłe normy (reguły prawne) [w:] T. Bekrycht, J. Leszczyński, P. Łabieniec, Podstawy doktryny prawnej, Warszawa 2021.
• Bix B.H., A Dictionary of Legal Theory, Oxford 2004.
• Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa 1998.
• Dworkin R., Is law a system of rules [w:] The Philosophy of Law, Oxford 1977.
• Dworkin R., Law’s Empire, London 1986.
• Dybowski M., Ronalda Dworkina koncepcja zasad prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2001, nr 3.
• Gizbert-Studnicki T., Zasady i reguły prawa, „Państwo i Prawo” 1988, nr 3.
• Jankowski W., Fascynujące ścieżki filozofii prawa 2, Warszawa 2021.
• Likhovski A., Czernowitz, Lincoln, Jerusalem, and the Comparative History of American Jurisprudence, „Theoretical Inquiries in Law” 2003, nr 4.
• Maroń G., Obywatelskie nieposłuszeństwo w świetle uzasadnień sądowych wyroków. Komparatystyczne studium orzecznictwa polskiego i amerykańskiego, „Prokuratura i Prawo” 2022, nr 7–8.
• Stoczkiewicz M., Prawo ochrony klimatu w kontekście praw człowieka, Warszawa 2021.
• Teoria i filozofia prawa, red. A. Dyrda, Warszawa 2021.
• Thoreau D.T., Obywatelskie nieposłuszeństwo, Poznań 2006.
• Wróblewski J., Ronald Dworkin Law’s Empire, „Państwo i Prawo” 1988, nr 3.
• Zajadło J., Fascynujące ścieżki filozofii prawa 2, Warszawa 2021.
• Zajadło J., Istota sędziowskiego oporu, „Iustita” 2019, nr 3.
• Zajadło J., Sumienie sędziego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, nr 4.