Konstytucyjne podstawy prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego

Constitutional Basis for Conducting Business by Local Government Units

The subject of the study concerns the constitutional and statutory basis for the economic activity of local government units. According to the Constitution, they are not entitled to the attribute of economic freedom, and therefore they should focus their economic activity on satisfying, in accordance with the laws, the needs of a given community of residents, avoiding economic risk and going beyond their own tasks. The insufficient level of local government’s own revenues was criticized, especially after 2015, which is inconsistent with the constitutional assumptions and causes financial crises, drastically limits expenses in many local governments, making it difficult to adequately meet the needs of residents.

Przedmiot opracowania dotyczy konstytucyjnych i ustawowych podstaw działalności gospodarczej jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z Konstytucją nie przysługuje im atrybut wolności gospodarczej, a zatem powinny koncentrować aktywność gospodarczą na zaspokajaniu, zgodnie z ustawami, potrzeb danej wspólnoty mieszkańców, unikając ryzyka gospodarczego i wykraczania poza zadania własne. Krytyce poddano niedostateczny poziom dochodów własnych samorządu, zwłaszcza po 2015 r., co jest niezgodne z założeniami konstytucyjnymi i wywołuje kryzysy finansowe, ogranicza drastycznie wydatki w wielu samorządach, utrudniając odpowiednie zaspokajania potrzeb mieszkańców.

REFERENCES:

• Ciapała J., Konstytucyjna wolność działalności gospodarczej, Szczecin 2009.
• Ciapała J., Konstytucyjny aspekt regulacji zadań publicznych jednostek samorządu terytorialnego [w:] Finansowanie zadań publicznych służących zaspokajaniu potrzeb wspólnot samorządowych, red. A. Zalcewicz, Warszawa 2016.
• Dąbek D., Zimmermann J., Decentralizacja poprzez samorząd terytorialny w ustawodawstwie i orzecznictwie konstytucyjnym [w:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, red. P. Sarnecki, Warszawa 2005.
• Dolnicki B., Wpływ zasady pomocniczości na kształt i funkcjonowanie samorządu terytorialnego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2023, nr 3.
• Dudek D., Państwo jako dobro wspólne a wspólnota samorządowa – tożsamość czy kolizja wartości, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 1.
• Finansowanie zadań publicznych służących zaspokajaniu potrzeb wspólnot samorządowych, red. A. Zalcewicz, Warszawa 2016.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2023.
• Gilowska Z., Decentralizacja systemu budżetowego jako konieczny warunek zasady subsydiarności [w:] Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1996.
• Izdebski H., Konstytucyjny model samorządu terytorialnego „Państwo i Prawo” 2022, nr 10.
• Krycz A., Praktyki monopolistyczne komunalnych podmiotów gospodarczych jako problem legislacyjny „Przegląd Sejmowy” 1998, nr 2.
• Kulesza M., O tym ile jest decentralizacji w centralizacji, a także o osobliwych nawykach uczonych administratywistów, „Samorząd Terytorialny” 2009, nr 12.
• Piechowiak M., Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego, Warszawa 2012.
• Regulski J., Życie splecione z Historią, Warszawa 2014.
• Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1996.
• Sztompka P., Zaufanie; fundament społeczeństwa, Kraków 2007.
• Szydło M., Udzielanie zamówień publicznych przez instytucje zamawiające na rzecz jednostek zależnych w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości „Finanse Komunalne” 2006, nr 5.
• Trzciński J., Rzeczpospolita Polska dobrem wspólnym wszystkich obywateli [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywateli, red. J. Góral, R. Hauser, J. Trzciński, Warszawa 2005.
• Wacinkiewicz D., Zaspokajanie potrzeb wspólnot samorządowych; studium administracyjnoprawne, Warszawa 2016.
• Wójcik M., Kubalski G.P., Nierówne traktowanie gmin, powiatów i województw w odniesieniu do tworzenia i przystępowania do spółek prawa handlowego, „Finanse komunalne a Konstytucja”, Warszawa 2012.
• Zasada pomocniczości. Wymiar europejski, narodowy, regionalny, lokalny, red. S. Grabowska, A. Pawłowska, Rzeszów 2011.
• Zieliński M., Konstytucyjne zasady prawa [w:] Charakter i struktura norm Konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Zubik M., Pomocniczość. Zasada ustrojowa sprawiedliwej struktury społecznej oraz granica oczekiwań realizacji polityk państwa w rozstrzygnięciach Trybunału Konstytucyjnego [w:] Minikomentarz dla maksiprofesora. Księga Jubileuszowa Profesora Leszka Garlickiego, red. M. Zubik, Warszawa 2017.