Death as a Prerequisite for Vacating the Office of President of the Republic of Poland

This article is devoted to the issue of death as a premise for vacating the office of President of the Republic of Poland. The Constitution of the Republic of Poland comprehensively regulates the institution of substitution of the President of the Republic of Poland, specifying the legal forms of its execution and indicating the Marshals (of the Sejm and the Senate) as entities authorized to carry out the duties of the head of state. In the event of the occurrence of the death of the President, doubts arise as to the possibility of implementing civilian regulations at the time of triggering the procedure of substitution of the President provided for in Art. 131 of the Constitution. The analysis carried out in the article is aimed at answering the question of whether the Marshal of the Sejm (on whom the duty to assume the duties of head of state is incumbent), functioning in the field of constitutional law, is bound by the regulations applicable in principle on civil law grounds.

Śmierć jako przesłanka opróżnienia urzędu Prezydenta RP

Niniejszy artykuł poświęcony jest problematyce śmierci będącej przesłanką opróżnienia urzędu Prezydenta RP. Konstytucja RP reguluje w sposób kompleksowy instytucję zastępstwa Prezydenta RP, określając prawne formy jej wykonywania oraz wskazując Marszałków (Sejmu oraz Senatu) jako podmioty uprawnione do realizacji obowiązków głowy państwa. W przypadku wystąpienia śmierci Prezydenta pojawia się wątpliwość co do możliwości wdrożenia regulacji cywilistycznych w momencie uruchamiania procedury zastępstwa Prezydenta przewidzianej w art. 131 Konstytucji. Przeprowadzona w artykule analiza ma na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie czy funkcjonujący w obszarze prawa konstytucyjnego marszałek Sejmu (na którym ciąży obowiązek objęcia obowiązków głowy państwa) jest związany regulacjami obowiązującymi co do zasady na gruncie cywilnoprawnym.

REFERENCES:

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP art. 131,132,133, Warszawa 2023.
• Dmowski S., Komentarz do art. 29 [in:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2011.
• Florczak-Wątor M., Konstytucyjne uregulowania problematyki zastępstwa prezydenta w Rzeczypospolitej Polskiej i państwach z nią sąsiadujących, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010, no. 2–3.
• Jagła M., Kawa A., Olek J., Podolanko D., Płatek G., Pach M., Zastępstwo Prezydenta RP. Analiza obowiązujących przepisów na tle wydarzeń po 10 kwietnia 2010 r. [in:] Raport Klubu Jagiellońskiego, ed. E. Sadowska, Kraków 2011.
• Lutkiewicz-Rzucińska A., Komentarz do art. 29 [in:] Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2023.
• Pastuszko G., Ustrojowy model zastępstwa prezydenta według postanowień Konstytucji z 1997 r., Warszawa 2022.
• Patyra S., Przesłanki i tryb przejmowania obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w ramach tzw. władzy rezerwowej, “Studia Iuridica Lublinensia” 2013, no. 20.
• Walczuk K., Konstytucyjne aspekty tymczasowego wykonywania obowiązków Prezydenta RP przez Marszałka Sejmu, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach” series “Administracja i Zarządzanie” 2015, no. 104.
• Walczuk K., Kompetencje z zakresu bezpieczeństwa państwa przynależne Marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonującemu obowiązki Prezydenta RP [in:] Bezpieczeństwo narodowe Rzeczypospolitej Polskiej. Wybrane zagadnienia prawne, eds. M. Karpiuk, K. Orzeszyna, Warszawa 2014.
• Zubik M., Gdy Marszałek Sejmu jest pierwszą osobą w państwie, czyli polskie interregnum, “Przegląd Sejmowy” 2010, no. 5.