The Right to Conscientious Objection as a Constitutional Category: Selected Issues. A Comparative Study of Fundamental Laws and Constitutional Courts’ Jurisprudence

  • Author: Grzegorz Maroń
  • Institution: University of Rzeszow
  • ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3861-9103
  • Year of publication: 2024
  • Source: Show
  • Pages: 163-183
  • DOI Address: https://doi.org/10.15804/ppk.2024.02.12
  • PDF: ppk/78/ppk7812.pdf

The article presents the results of a comparative study focusing on the right to conscientious objection in constitutions of modern states. This right is primarily associated with military service. In approximately a dozen constitutions, it stands as an independent, general right to conscientious objection. The constitutional scope of the given right is typically broad, with lawmakers seldom specifying the sources or conditions for its exercise. The contentious nature of the analysed right causes its explicit challenge in several constitutions. Case law, especially that of constitutional courts, reveals that the normative presence and the specifics of the right to conscientious objection within a particular legal system may not necessarily originate directly from constitutional provisions. Court decisions rendered in various countries sometimes attribute a constitutional character to this right, even when the fundamental law does not explicitly articulate it. Conversely, there are occasional restrictive interpretations of unequivocal constitutional provisions regarding conscientious objection.

Prawo do sprzeciwu sumienia jako kategoria konstytucyjna w świetle komparatystycznego studium ustaw zasadniczych i orzecznictwa sądów konstytucyjnych: wybrane zagadnienia

W artykule zaprezentowano rezultaty komparatystycznego studium konstytucji współczesnych państw pod kątem gwarantowanego w nich prawa do sprzeciwu sumienia. Prawo to najczęściej dotyczy służby wojskowej. W pojedynczych przypadkach sprowadza się do innej partykularnej klauzuli sumienia. W kilkunastu konstytucjach przyjmuje postać generalnego prawa do sprzeciwu sumienia. Unormowania konstytucyjne tytułowego prawa są zwykle ogólne. Z rzadka ustrojodawcy określają źródła sprzeciwu sumienia czy warunki skorzystania z prawa do sprzeciwu sumienia, w szczegółach odsyłając do ustaw. Kontrowersyjność tytułowej kategorii prawa tłumaczy jego eksplikatywne zakwestionowanie w kilkunastu ustawach zasadniczych. Praktyka orzecznicza, zwłaszcza sądów konstytucyjnych, pokazuje że normatywny byt i zakres treściowy prawa do sprzeciwu sumienia w danym porządku prawnym niekoniecznie jest prostą konsekwencją postanowień konstytucji. W judykaturze poszczególnych państw zdarza się uznawać konstytucyjny charakter prawa do sprzeciwu sumienia pomimo braku jego wyraźnego wyartykułowania w tekście ustawy zasadniczej, jak i czynić wykładnię zawężającą językowo jednoznacznych przepisów konstytucyjnych w tym względzie.

REFERENCES:

komparatystyka prawo do sprzeciwu sumienia sąd konstytucyjny, konstytucja right to conscientious objection constitutional court Constitution comparative study

Message to:

 

 

© 2017 Adam Marszałek Publishing House. All rights reserved.

Projekt i wykonanie Pollyart