Konstytucyjna ochrona konsumentów , użytkowników i najemców a ochrona danych osobowych i wybrane zagadnienia uprawnień informacyjnych

Constitutional Protection of Consumers, Users, and Tenants versus Personal Data Protection and Selected Issues of Informational Rights

The purpose of the article is to highlight the key role of informational rights within the constitutional system of consumer protection. These rights appear to be somewhat universal, at least in relation to another constitutionally guaranteed area: the protection of personal data. The main challenge associated with effective implementation of informational rights seems to be the lack of understanding of the content conveyed through messages or information. In the context of data protection regulations (both at the EU and national levels), a rule of plain language has been established as a remedy for such difficulties. Interestingly, at the constitutional level, in the context of applying Art. 76, similar requirements regarding the formal aspect of implementing informational rights have emerged in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal. The authors advocate for a broad unification of the principle of transparent communication, at least in the context of implementing informational rights.

Celem artykułu jest wskazanie kluczowej roli praw informacyjnych w ramach konstytucyjnego systemu ochrony konsumentów. Prawa te zadają się być w pewnym stopniu uniwersalne – przynajmniej w odniesieniu do innego gwarantowanego konstytucyjnie obszaru, czyli do ochrony danych osobowych. Głównym problemem związanym z efektywną realizacją praw informacyjnych wydaje się być brak zrozumienia treści przekazywanych komunikatów czy informacji. W ramach regulacji ochrony danych osobowych (na poziomie prawa UE, ale i krajowego) ustanowiono regułę prostego języka, którą ma stanowić remedium na tego typu trudności. Co ciekawe, na poziomie konstytucyjnym, na tle stosowania art. 76, w orzecznictwie TK, pojawiają się podobne wymogi dotyczące formalnej strony realizacji praw informacyjnych. Autorzy postulują możliwie szeroką unifikację (przynajmniej w ramach realizacji praw informacyjnych) zasady przejrzystego komunikowania. Do analizy postanowień konstytucji i innych aktów prawnych wykorzystano metodę dogmatyczno – prawną, w przypadku orzecznictwa sięgnięto po elementy metody funkcjonalizmu prawniczego.

REFERENCES:

• Bartoszewicz M., Komentarz do art. 76 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
• Florczyk-Wątor M., Komentarz do art. 76 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
• Franke M., Pytania wokół wyroku w sprawie cookies, „ABI Expert” 2020, nr 1.
• Garlicki L., Derlatka M., Komentarz do art. 76 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, t. II, Warszawa 2016.
• Habermas J., Pojęcie działania komunikacyjnego, tłum. M. Kaniowski, „Kultura i Społeczeństwo” 1986, t. XXX, nr 3.
• Iwańska K., Szymielewicz K., Działanie ekosystemu reklamy behawioralnej na gruncie RODO, „ABI Expert” 2019, nr 2.
• Klein J., Maziarz A., Realizacja konstytucyjnego obowiązku ochrony praw konsumentów, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 4.
• Łętowska E., Konstytucyjne i wspólnotowe uwarunkowania rozwoju prawa konsumenckiego [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. a członkostwo Polski w Unii Europejskiej, red. C. Mik, Toruń 1999.
• Mednis A., Cookies w projekcie rozporządzenia eprivacy, „ABI Expert” 2020, nr 1.
• Siemieniak P., Cookies-pomagają czy szkodzą, „ABI Expert” 2020, nr 1.
• Stephens-Davidowitz S., Wszyscy kłamią. Big data, nowe dane i wszystko, co Internet może nam powiedzieć o tym, kim naprawdę jesteśmy, Warszawa 2019.
• Szafrański B., Realizacja zadań publicznych a Big data [w:] Internet. Publiczne bazy danych i Big data, red. G. Szpor, Warszawa 2014.
• Szymielewicz K., Autonomia informacyjna w kontekście usług internetowych: o znaczeniu zgody na przetwarzanie danych i ryzykach związanych z profilowaniem, „Monitor Prawniczy” dodatek „Aktualne problemy prawnej ochrony danych osobowych” 2014, nr 9.
• Tene O., Polonetsky J., Privacy in the Age of Big Data: A Time for Big Decisions, „Stanford Law Review Online” February 2, 2012.
• Tobiczyk P., Wilkowska M., Reklama spersonalizowana w modelu programatycznym, „ABI Expert” 2019, nr 2.
• Węgrzyn J., Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
• Więckowska M., ABC cookie, „ABI Expert” 2020, nr 1.
• Wygoda K., Komentarz do art. 12 [w:] Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Komentarz, red. M. Sakowska-Baryła, Warszawa 2018.
• Wygoda K., Prawo do ochrony danych w Konstytucji RP [w:] Meritum. Ochrona danych osobowych, red. D. Lubasz, wyd. 2, Warszawa 2022.
• Zaradkiewicz K., Obowiązki państwa w świetle art. 76 Konstytucji RP [w:] Ochrona strony słabszej stosunku prawnego. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Adamowi Zielińskiemu, red. M. Boratyńska, WK 2016.