Zakres autonomii regulacyjnej publicznych szkół wyższych w przedmiocie wyborów członków kolegium elektorów

The Scope of Regulatory Autonomy of Public Universities Regarding the Election of Members of the Electoral College

The article analyses the scope of regulatory autonomy of public universities in the subject of organization and conduct of elections of members of the electoral college. The dogmatic- legal analysis covers primarily the statutory framework contained in the provisions of the Act on Higher Education and Science and election regulations of selected public universities. The following issues were considered: the forms of regulation of the election of the members of the college of electors, the active and passive electoral right in the election of electors, the distribution of electoral mandates and the composition of the college of electors, the principles of voting. It was found that universities use varied methods for the distribution of electoral seats, with a variable number of seats in proportion to the number of eligible voters being optimal. Restrictions on passive electoral rights that are implemented under regulatory autonomy in some universities were identified.

W artykule podjęto analizę zakresu autonomii regulacyjnej publicznych szkół wyższych w przedmiocie organizacji i przebiegu wyborów członków kolegium elektorów. Analizą dogmatyczno-prawną objęto przede wszystkim ramy ustawowe zawarte w przepisach ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz regulacji wyborczych wybranych uczelni. Rozważaniami objęto następujące zagadnienia: form regulacji wyborów członków kolegium elektorów, czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach elektorów, podział mandatów elektorskich i skład kolegium elektorów, zasady głosowania. Ustalono, że uczelnie stosują zróżnicowane metody podziału mandatów elektorskich, przy tym optymalna jest zmienna liczba mandatów w proporcji do liczby uprawnionych do głosowania. Zidentyfikowano ograniczenia biernego prawa wyborczego, które są wprowadzane w ramach autonomii regulacyjnej w niektórych uczelniach. Sformułowano szereg dobrych praktyk wyborczych, w tym w zakresie realizacji biernego prawa wyborczego.

REFERENCES:

• Banasik K., Wymóg niekaralności wobec nauczycieli akademickich, „Państwo i Prawo” 2020, nr 9.
• Bodnar A., Ploszka A., Rozszerzenie czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach samorządowych na osoby nieposiadające obywatelstwa Unii Europejskiej, „Samorząd Terytorialny” 2013, nr 9.
• Degtyarova I., Dokowicz M., Hulicka M., Jędrzejewski T., Mrozowska A., Wojciechowski P., Woźnicki J., Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019.
• Degtyarova I., Opinie rektorów/prorektorów nt. poszczególnych obszarów regulacji Ustawy [w:] Trendy, modele i perspektywy rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce: 2021–2025 z projekcją do roku 2030, red. J. Woźnicki, Gliwice 2022.
• Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 70 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, Warszawa 2023.
• Garlicki L., Derlatka M., Komentarz do art. 70 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, wyd. II, red. R. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Kaleta M., Komentarz do art. 10 [w]: Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz., red. A. Jakubowski, Warszawa 2023.
• Kowalski P., „Test agitacyjności” informacji rozpowszechnianych podczas kampanii wyborczych. Uwagi na tle orzecznictwa sądów powszechnych, „Państwo i Prawo” 2021, nr 6.
• Kuliński M., Komentarz do art. 10 [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce dla studenta i doktoranta – komentarz praktyczny, red. W. Kiełbasiński, B. Pietrzyk-Tobiasz, M.W. Kuliński, Warszawa 2024.
• Lekston M., Podstawy zatrudnienia „innych osób” prowadzących zajęcia dydaktyczne w szkole wyższej, „Roczniki Administracji i Prawa” 2022, nr 3.
• Opaliński B., Wolność wyborów parlamentarnych i jej gwarancje na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 2.
• Płażek S., Wymogi niekaralności funkcjonariuszy publicznych, „Przegląd Prawa Publicznego” 2010, nr 7–8.
• Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce dla studenta i doktoranta – komentarz praktyczny, red. W. Kiełbasiński, B. Pietrzyk-Tobiasz, M.W. Kuliński, Warszawa 2024.
• Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, red. A. Jakubowski, Warszawa 2023.
• Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, red. W. Sanetra, M. Wierzbowski, Warszawa 2013.
• Przywora B., Głosowanie przez pełnomocnika w Polsce – próba analizy i podsumowania, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014, nr 7–8.
• Rakowska-Trela A., Prawo wyborcze – ważność wyborów – protest przeciwko ważności wyborów. Glosa do postanowienia SN z dnia 14 kwietnia 2016 r., III SW 4/16, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017, nr 3.
• Roszkiewicz J., Rozdział 2: Wykładnia przepisów dotyczących czynnego i biernego prawa wyborczego [w:] Wykładnia in favorem libertatis jako wymóg konstytucyjny w świetle orzecznictwa, Warszawa 2023.
• Rutkowska B., Kategorie przedstawicieli pracowników szkoły wyższej [w:] Zatrudnienie nauczycieli akademickich, red. W. Sanetra, Warszawa 2015.
• Salamonowicz M., Komentarz do art. 3 [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, red. A. Jakubowski, Warszawa 2023.
• Skotnicki K., Problem szczególnej vacatio legis ustaw zmieniających prawo wyborcze, „Państwo i Prawo” 2023, nr 12.
• Skotnicki K., Spojrzenie na konstytucyjną regulację prawa wyborczego po dwudziestu pięciu latach jej obowiązywania, „Państwo i Prawo” 2022, nr 10.
• Stępień-Załucka B., Powszechność czynnego prawa wyborczego w nauce i orzecznictwie sądów oraz trybunałów, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014, nr 12.
• Świstak M., Autonomia publicznej uczelni akademickiej w Polsce, Lublin 2022.
• Wojciechowski J.M., O potrzebie nowelizacji przepisów karnych dotyczących alternatywnych metod głosowania, „Państwo i Prawo” 2019, nr 4.
• Woźnicki J., Komentarz do art. 3 [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, red. J. Woźnicki, Warszawa 2019.
• Zbieranek J., Alternatywne procedury głosowania w polskim prawie wyborczym. Gwarancja zasady powszechności wyborów czy mechanizm zwiększania frekwencji wyborczej? Warszawa 2013.
• Zieliński J.M., Komentarz do art. 20 [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, H. Izdebski, J.M. Zieliński, wyd. III, Warszawa 2023.
• Zych R., Zagadnienie badań nad prawem wyborczym w poglądach polskiej doktryny w ujęciu historycznym, „Państwo i Prawo” 2023, nr 7.