Zakres kompetencji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawach związanych z członkostwem Polski w Unii Europejskiej

The Scope of Competences of the President of the Republic of Poland in Matters Related to Poland’s Membership in the European Union

The amendment to the so-called the Cooperation Act granted the President a number of powers related to Poland’s membership in the European Union. In particular, the President was given the opportunity to give binding opinions on candidacies for key positions in the European Union submitted by the Council of Ministers. The article analyzes the provisions of the Constitution regarding the powers of the President and the Council of Ministers in the field of foreign affairs. An attempt was made to answer the question whether the amending act only clarified the provisions of the Constitution regarding the President’s prerogatives or whether it granted him new powers going beyond powers of the head of state, specified in the provisions of the Constitution.

Uchwalona w lipcu 2023 r. nowelizacja tzw. ustawy kooperacyjnej przyznała Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskie szereg uprawnień związanych z członkostwem Polski w Unii Europejskiej. Prezydent uzyskał m.in. możliwość wiążącego opiniowania zgłaszanych przez Radę Ministrów kandydatur na kluczowe stanowiska w Unii Europejskiej, np. komisarza, sędziego Trybunału Sprawiedliwości UE, czy członka Trybunału Obrachunkowego. W artykule dokonano analizy przepisów Konstytucji dotyczących uprawnień Prezydenta oraz Rady Ministrów w dziedzinie spraw zagranicznych, oraz podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy ustawodawca nowelizując tzw. ustawę kooperacyjną jedynie doprecyzował przepisy Konstytucji dotyczące prerogatyw Prezydenta, czy tez przyznał mu nowe kompetencje wykraczające poza uprawnienia głowy państwa, zakreślone przepisami Ustawy Zasadniczej.

REFERENCES:

• Balicki R., Opinia prawna w sprawie konstytucyjności projektu ustawy o zmianie ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej oraz ustawy o Komitecie do Spraw Europejskich (Druk nr 3335, Sejm IX kadencji).
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009.
• Chorążewska A., Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r., Warszawa 2008.
• Ciapała J., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (pozycja konstytucyjna oraz wybrane zagadnienia z praktyki instytucjonalnej), „Państwo i Prawo” 2022, nr 10.
• Dudek D., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – refleksje w 100-lecie instytucji, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 4.
• Dziemidok-Olszewska B., Dualizm władzy wykonawczej w III Rzeczypospolitej Polskiej – regulacje konstytucyjne i praktyka polityczna, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 1.
• Frankiewicz A., Elementy ustrojowej pozycji Prezydenta RP decydujące o sposobie realizacji jego kompetencji [w:] Pozycja ustrojowa prezydenta na przykładzie wybranych państw Europy Środkowo-Wschodniej i Niemiec, red. A. Frankiewicz, S.L. Stadniczenko, Opole 2009.
• Grzybowski M, Mikuli P., Realizacja konstytucyjnych kompetencji Prezydenta RP w sferze stosunków międzynarodowych [w:] System rządów Rzeczypospolitej Polskiej. Założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, red. M. Grzybowski, Warszawa 2006.
• Jaskiernia J., Konstytucyjna konstrukcja kompetencyjna organów władzy wykonawczej w obszarze bezpieczeństwa państwa a propozycje zmian polskiej ustawy zasadniczej, „Bezpieczeństwo i Ochrona” 2008, nr 1–2.
• Jaskiernia J., System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej w świetle aktualnych propozycji jego zmian, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 2.
• Jaskiernia J., Współdziałanie Prezydenta i Rady Ministrów w sferze polityki zagranicznej, „Państwo i Prawo” 2010, nr 6.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2023.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, Warszawa 1999.
• Kruk M., Czy Konstytucja RP z 1997 r. mogła być inna? [w:] Konstytucjonalizm polski. Refleksje z okazji 70-lecia urodzin i 45-lecia pracy naukowej Profesora Andrzeja Szmyta, red. A. Gajda, K. Grajewski, A. Rytel-Warzocha, P. Uziębło, M.M. Wiszowaty, Gdańsk 2020.
• Kruk M., Prezydent czy Premier w Radzie Europejskiej? Problemy konstytucyjnoprawne, „Ius Novum” 2008, nr 4.
• Krysieniel K., Polityka zagraniczna (art. 133, 146) [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz Encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
• Opaliński B., Rozdzielenie kompetencji władzy wykonawczej między Prezydenta RP oraz Radę Ministrów na tle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, Warszawa 2012, LEX/el.
• Patyra S., Kształt systemu rządów po 25 latach (założenia wyjściowe i ich praktyczna realizacja), „Państwo i Prawo” 2022, nr 10.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
• Skrzydło W., Zakrzewski W., Wokół sporu kompetencyjnego między Prezydentem RP a rządem [w:] Prawa człowieka – społeczeństwo obywatelskie – państwo demokratyczne. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Pawłowi Sarneckiemu, red. P. Tuleja, M. Florczak-Wątor, S. Kubas, Warszawa 2010.
• Słomka T., Prezydent Rzeczypospolitej po 1989 roku. Ujęcie porównawcze, Warszawa 2005.
• Trubalski A., Trubalska J., Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej. Rozważania na tle konstytucji marcowej oraz konstytucji z 1997 roku, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 4.
• Winczorek P., Reprezentacja Polski w Radzie Europejskiej w świetle ekspertyz, „Państwo i Prawo” 2008, nr 12.
• Witkowski Z., Dyrektywa „współdziałania władz” jako element organizujący życie wspólnoty państwowej w świetle Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. [w:] Instytucje prawa konstytucyjnego w dobie integracji europejskiej. Księga jubileuszowa dedykowana prof. Marii Kruk-Jarosz, red. J. Wawrzyniak, M. Laskowska, Warszawa 2009.
• Zubik M., Projekt ustawy o zmianie Konstytucji RP posłów Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej (Druk nr 2989, Sejm VI kadencji), „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 3.