Znaczenie środków finansowych na cele publiczne w realizacji prawa do ochrony zdrowia

The Importance of Financial Resources for Public Purposes in the Implementation of the Right to Health Protection

Public authorities have been entrusted with numerous tasks related to ensuring the right to health protection and equal access to healthcare services. The fulfillment of these tasks is not possible without providing adequate financial resources. Adopting solutions that reward specific public authority actions to ensure equal access to healthcare services may contribute to the improvement of the healthcare system’s functioning. However, it is essential not to lose sight of the fact that certain changes are directly linked to public funds, whose methods of collection and expenditure, in accordance with constitutional provisions, are stipulated by law. The aim of the conducted research was to verify and assess whether the principle of the exclusivity of law in the collection and expenditure of public funds affects the arbitrariness of decisions made by public authorities and the condition of the Polish model of healthcare system financing. The article was prepared using the dogmatic-legal research method and the empirical-analytical method. The analysis covered legislation, as well as the achievements of doctrine and jurisprudence.

Władzom publicznym powierzono liczne zadania związane z zapewnieniem prawa do ochrony zdrowia i równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. Realizacja tych zadań nie jest możliwa bez zapewnienia odpowiednich środków finansowych. Przyjęcie rozwiązań gratyfikujących określone działania władzy publiczne w celu zapewnienia równego dostępu do świadczeń zdrowotnych, może przyczynić się do poprawy funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej. Nie należy jednak tracić z pola widzenia faktu, że określone zmiany powiązane są bezpośrednio ze środkami publicznymi, których sposób gromadzenia i wydatkowania zgodnie z przepisami konstytucyjnymi wynika z ustawy. Celem prowadzonych badań była weryfikacja i ocena czy zasada wyłączności ustawy w zakresie gromadzenia i wydatkowania środków publicznych wpływa na arbitralność decyzji podejmowanych przez władze publiczne oraz na kondycję polskiego modelu finansowania systemu opieki zdrowotnej. Artykuł opracowano z wykorzystaniem dogmatyczno- prawnej metody badawczej oraz metody empiryczno-analitycznej. Analizą objęto ustawodawstwo, a także dorobek doktryny i judykatury.

REFERENCES:

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Bartoszewicz M., Komentarz do art. 68 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
• Bożek W., Środki finansowe na cele publiczne. Analiza przypadku w kontekście art. 216 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 4 (68).
• Dębowska-Romanowska T., Ogólna charakterystykafinansów publicznych i prawa finansowego [w:] Prawo finansowe, red. W. Wójtowicz, Warszawa 1996.
• Dębowska-Romanowska T., Prawo finansowe Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną, Warszawa 2020.
• Feret E., Ustrojowe i finansowe podstawy prawne ochrony zdrowia w Polsce – wybrane zagadnienia, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu” 2020, nr 1(8).
• Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 68 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, Warszawa 2023.
• Gajl N., Finanse i prawo finansowe, Warszawa 1980.
• Gaudement P.M., Finanse publiczne, Warszawa 1990.
• Gizbert-Studnicki T., Grabowski A., Normy programowe w konstytucji [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Gorgol A., Równowaga budżetowa w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2014, nr 9.
• Jasiński G., Wybrane aspekty organizacji i metod finansowania systemów ochrony zdrowia w państwach europejskich, „Biuletyn Kas Chorych” 2001, nr 34.
• Kielin Ł., Konstytucyjne podstawy równowagi budżetowej [w:] Stabilność fiskalna jako wartość konstytucyjnie chroniona w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2022.
• Kieszkowska-Grudny A., Pacjent, świadczeniodawca czy system – komu dziś potrzebna jest skoordynowana opieka zdrowotna?, „Studia i prace, Kolegium Zarządzania i Finansów” 2018, z. 169.
• Klich J., Państwo i rynek w sektorze ochrony zdrowia w Polsce: kierunki i perspektywy, „Studia Ekonomiczne” 2013, nr 139.
• Kosikowski C., Ruśkowski E., Finanse i prawo finansowe, Warszawa 1994.
• Kosycarz E., Determinanty stabilności systemu finansów ochrony zdrowia w kontekście zmian demograficznych, „Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia” 2016, nr 6, cz. 2.
• Kubiak R., Prawo medyczne, Warszawa 2010.
• Lach D.E., Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Warszawa 2011.
• Lenio P., Publicznoprawne źródła finansowania ochrony zdrowia, Warszawa 2018.
• Miemiec W., Prawo finansów publicznych z kazusami i pytaniami, Warszawa 2020.
• Mojak R., Konstytucyjna regulacja ustroju finansów publicznych a pozycja ustrojowa parlamentu i rządu w zakresie gospodarki finansowej państwa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2003, nr 1.
• Ofiarski Z., Komentarz do art. 216 [w:] Konstytucja RP, t. II, Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Ofiarski Z., Komentarz do art. 5 [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. Z. Ofiarski, Warszawa 2020.
• Oleś M., Pojęcie inwestycji celu publicznego w polskim porządku prawnym, „Internetowy Przegląd Prawniczy Towarzystwo Biblioteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2009, nr 2.
• Ostrzyżek A., Prawo do ochrony zdrowia w świetle artykułu 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, „Prawo i Medycyna” 2005, nr 4.
• Paszkowska M., Zarys finansowania systemu zdrowotnego w Polsce, „e-Finanse” 2006, nr 3.
• Pawłowska K., Finanse publiczne w świetle Konstytucji RP, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie” 2016, nr 23, t. 2.
• Salachna J.M., Środki publiczne, ich formy prawne oraz zasady realizacji w sektorze finansów publicznych [w:] System prawa finansowego. Prawo finansowe sektora finansów publicznych, red. E. Ruśkowski, Warszawa 2010.
• Sarnecki P., Normy programowe w Konstytucji i odpowiadające im wolności konstytucyjne [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
• Skrzydło W., Cele publiczne w gospodarce nieruchomościami skarbowymi i samorządowymi, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2005, nr 3.
• Surówka A., Miejsce konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia w systemie praw i wolności człowieka i obywatela, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 3.
• Trzciński J., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia na tle art. 35 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
• Trzciński J., Wiącek M., Komentarz do art. 68 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, wyd. II, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Trzeszczoń D., Stabilność finansowa polskiej opieki zdrowotnej [w:] Bezpieczeństwo i stabilność jako wartość chroniona na gruncie prawa finansowego, red. D. Wróblewska, W. Bożek, Łódź 2022.
• Urbaniak M., Konstytucyjna zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej a jej ustawowa realizacja w prawie polskim. Wybrane problemy, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 3.